جهانی شدن و توسعه دیپلماسی شهری (مطالعه تطبیقی کلانشهرهای تهران و استانبول)

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 17 شهریور 1404

نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2025.95107.1395

نویسندگان

حسین کشیری¹؛ حمیدرضا شیرزاد^{* 2}؛ گارینه کشیشیان سیرکی¹؛ حسن خداوردی¹

¹دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

با تقویت دیپلماسی شهری به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت شهری، زمینه ورود شهرهای مختلف به عرصه های فراملی فراهم میگردد. تهران در ایران و استانبول در ترکیه دو نمونه شهرهایی هستند که با عضویت در نهادهای بین‌المللی و طرح مضامین شهر جهانی تلاش می‎کنند تا در عرصه کلان‌تری تاثیرگذار باشند. لذا هدف مقاله حاضر عبارت است از مقایسه تطبیقی شاخص های دیپلماسی شهری در کلانشهرهای تهران و استانبول. روش تحقیق، کیفی است. پس از گردآوری و طبقه بندی اطلاعات، تحلیل آنها از طریق توصیف و مبتنی بر استدلال انجام شد. از بررسی مقالات گردآوری شده، 4 بعد و 13 شاخص برای مقایسه دیپلماسی شهری بدست آمد. یافته های تحقیق نشان داد که وضعیت استانبول در مقایسه با تهران مطلوب تر است. سپس با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، دلایل عدم موفقیت تهران بررسی گردید. 6 مصاحبه انجام شد و داده های گردآوری شده به روش تحلیل محتوا، تحلیل شدند. کلانشهر تهران علی رغم فرصت ها و ضرورت هایی که برای نقش آفرینی فعال در حوزه دیپلماسی شهری داشته است، به سبب وجود پاره ای از موانع عمدتا سیاسی نتوانسته به جایگاه مناسبی در عرصه دیپلماسی شهری دست یابد. از سوی دیگر، ترکیه از دهه 1980، سیاست های نئولیبرال را اتخاذ کرده که نتیجه آن تبدیل استانبول به مرکز جذب سرمایه گذاری خارجی بوده است. با توجه به بررسی شاخص ها می توان گفت که ابعاد دیپلماسی شهری دارای ارتباط متقابل با یکدیگر هستند. لذا تقویت هر کدام و رفع موانع سیاسی می تواند منجر به نتایج مثبت گردد.

کلیدواژه‌ها

استانبول؛ تهران؛ شاخص؛ دیپلماسی شهری؛ جهانی شدن

مراجع