| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,156 |
| تعداد مقالات | 22,283 |
| تعداد مشاهده مقاله | 98,667,180 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 37,573,242 |
بررسی انطباق عملکرد مالی حاکم شاهرود و بسطام با دستورالعمل دولتی بر اساس کتابچه مفاصاحساب (1294 - 1295 ق) | ||
| تاریخ و فرهنگ | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 شهریور 1404 اصل مقاله (1.62 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhistory.2025.93530.1379 | ||
| نویسنده | ||
| سید مصطفی حسینی* | ||
| استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| در تشکیلات مالیه دوره قاجاریه، مفاصاحساب یکی از دفاتر مالی بود که پس از رسیدگی هیئتی از مستوفیان به حساب مالی حاکم یا صاحب‌جمع، به منزله تسویه‌حساب با دولت صادر می‌گردید. این پژوهش با رویکردی تطبیقی، آمار و ارقام مفاصاحساب ولایت شاهرود و بسطام سال‌های ۱۲۹۴ق و ۱۲۹۵ق را با دستورالعمل جمع و خرج همان دوره را مقایسه می‌کند تا میزان انطباق آن با عملکرد مالی حاکم ارزیابی شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه در بخش عایدات، انطباق کامل با ارقام مقرر در دستورالعمل وجود دارد، اما در بخش هزینه‌ها، تفاوت‌هایی معنادار دیده می‌شود که ریشه در تصمیمات دولت مرکزی و اقتضائات اداری–نظامی منطقه دارد. دیگر اینکه انطباق عملکرد مالی به ویژه در بخش هزینه‌ها همیشه به معنای هزینه‌کرد واقعی منابع نیست. بلکه احتمال دخل و تصرف در منابع از طریق سندسازی وجود دارد. از این رو، برای ارزیابی صحیح عملکرد مالی حکام، تحلیل دقیق اسناد و مقایسه آنها با منابع دیگر ضروری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مفاصاحساب؛ دستورالعمل؛ مالیات و هزینه‌ها؛ شاهرود و بسطام؛ قاجاریه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8 |
||