| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,150 |
| تعداد مقالات | 22,432 |
| تعداد مشاهده مقاله | 101,892,135 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 44,376,130 |
بررسی فقهی محدوده حکم حرمت کنز | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مهر 1404 اصل مقاله (673.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2025.92097.1913 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی شایق* | ||
| دانش‌آموخته دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بی‌شک یکی از مهم‌ترین مباحث اقتصاد اسلامی، مسئله حرمت کنز است. اما در اینکه متعلق و موضوع حکم مذکور چیست، بین محققین اختلاف است. مشهور فقها، متعلق حکم را، «کنز به شرط عدم پرداخت زکات»، و موضوع را نقدین دانسته‌اند. لذا مقصود از حرمت کنز از دیدگاه مشهور، صرفا حرمت کنز نقدین و عدم پرداخت زکات آن است. اما برخی از معاصرین هر دو را تعمیم داده‌اند. لذا گروهی موضوع حکم را، به پول رایج و برخی دیگر به همه کالاها تعمیم داده‌اند. برخی دیگر متعلق حکم را عدم ادای هرکدام از حقوق مالی واجب و نه صرفا منع زکات واجب دانسته‌اند. برخی دیگر مطلق ذخیره مال و ثروت‌اندوزی را مصداق کنز محرم دانسته‌اند. اما در این پژوهش اثبات می‌شود که اولا حکم حرمت کنز صرفا ناظر به زکات نقدین یا زکات پول رایج است. ثانیا جریان حکم در پول رایج منوط به مبنایی است که در زکات پول رایج اتخاذ می‌کنیم. لذا در صورت وجوب زکات پول رایج، کنز آن حرام است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حرمت کنز؛ زکات؛ نقدین؛ پول رایج؛ تکالیف مالی | ||
| مراجع | ||
|
ابن منظور، محمد بن مکرم. لسان العرب. 15 ج. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414.
ابن‌شعبه، حسن بن علی. تحف العقول. ج 1. تحف العقول. آل علی (علیه السلام)، ۱۳۸۲.
بجنوردی، حسن. منتهی الأصول ( بجنوردی، حسن - طبع قدیم ). 2 ج. قم: کتابفروشی بصیرتی، بی‌تا.
جمعی از نویسندگان. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1394.
حر عاملی، محمد بن حسن. تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. 30 ج. قم: موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، 1409.
حسینی، سید‌رضا. «تحلیل کنز از دیدگاه فقه و اقتصاد». معرفت اقتصاد اسلامی 1، ش. 1 (۱۳۸۸): 83-112.
خوارزمی، الموقق بن أحمد بن محمد المکی. المناقب. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.
خویی، ابوالقاسم. التنقیح فی شرح العروة الوثقی. 6 ج. قم: لطفی، بی‌تا.
صدر، سید محمدباقر. اقتصادنا (طبع قدیم). 1 ج. قم: مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی، 1375.
صدر، محمدباقر. دروس فی علم الاصول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1384.
طباطبایی، محمد حسین. المیزان فی تفسیر القرآن. جامع تفاسیر نور 3. مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بی‌تا.
عراقی، ضیاءالدین. نهایة الأفکار. 4 ج. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.
علامه حلی، حسن بن یوسف. منتهی المطلب فی تحقیق المذهب. 15 ج. مشهد: آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، 1412.
عیاشی، محمد بن مسعود. تفسیر العیّاشی. هاشم رسولی. جامع تفاسیر نور 3. مکتبة العلمیة الاسلامیة، بی‌تا.
قطب راوندی، سعید بن هبة الله. فقه القرآن. 2 ج. قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)، 1405.
کلینی، محمد بن یعقوب. الکافی. 8 ج. تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407.
گزل، سیلویو. نظام اقتصاد طبیعی از راه زمین آزاد و پول آزاد. ترجمه‌ی سیدابراهیم بیضائی. تهران: انتشارات سمت، ۱۳۸۳.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. 110 ج. دار إحیاء التراث العربی، 1365.
محقق حلی، جعفر بن حسن. المعتبر فی شرح المختصر. 2 ج. قم: موسسه سید الشهداء (ع)، بی‌تا.
محمودی‌گلپایگانی، محمد. «تحلیل فقهی احکام کنز». فقه و مبانی حقوق اسلامی 3، ش. 43 (۱۳۸۹): 119-44.
مظفر، محمد رضا. أصول الفقه. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. دفتر انتشارات اسلامی و رحمت الله رحمتی اراکی. جامع اصول الفقه. جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.
مقدس اردبیلی، احمد بن محمد. زبده البیان فی احکام القرآن. 1 ج. تهران: المکتبه الجعفریه لاحیاء الآثار الجعفریه، بی‌تا.
موسوی، سید‌محمد‌علی، و محمود عیسوی. «تحلیلی نوین از آیات کنز». معرفت 218، ش. 24 (۱۳۹۴): 63-78.
میرمعزی، سید‌حسین. «مفهوم کنز از دیدگاه علم اقتصاد و اندیشمندان اسلامی». نامه مفید 35، ش. 9 (۱۳۸۲): 23-40.
نایینی، محمدحسین. فوائد الاُصول ( نائینی، محمد حسین ). 4 ج. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1376.
نظری، محمدعلی، محمدعلی رضایی‌کرمانی، و علی اسدی‌اصل. «منظورشناسی و مصداق یابی کنز با تحلیل تطبیقی آرای مفسران». پژوهش های تفسیر تطبیقی 10، ش. 5 (۱۳۹۸): 175-96.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. «خارج فقه زکات». ارائه شده در دومین زکات مستحب: حبوبات، ۶ اسفند ۱۳۹۰.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 30 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 24 |
||