تأثیر پهنه‌‏بندی شبکه توزیع آب در مدیریت فشار و کاهش نشت شبکه (مطالعه موردی: شهر دورود)

فصلنامه آب و توسعه پایدار

مقاله 10، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 36، شهریور 1404، صفحه 131-142   

نوع مقاله: فنی و ترویجی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v12i2.2501-1400

نویسندگان

پری ملکی^{* 1}؛ خشایار نامداریان²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز، دفتر بهره‌برداری و توسعه شبکه توزیع آب، شرکت آب و فاضلاب لرستان، لرستان، ایران

²دفتر بهره‌برداری و توسعه شبکه توزیع آب و کاهش آب بدون درآمد، شرکت آب و فاضلاب لرستان، لرستان، ایران

چکیده

به منظور مقابله با چالش‏‌های ناشی از محدودیت‏‌های منابع آبی در مسیر توسعه اجتماعی و اقتصادی مدل‏‌های مختلفی از روش‌‏های مدیریت فشار در تمام جهان مطرح و توسعه یافته است. از جمله روش‏‌های مدیریت فشار و نشت در شبکه‌‏های توزیع آب استفاده از شیرهای فشارشکن و ایجاد پهنه‌‏های فشاری می‏‌باشد که به منظور عملکرد مؤثر این شیرها تعیین موقعیت مناسب و فشار تنظیمی آنها اهمیت بالایی دارد. در پژوهش حاضر تأثیر روش پهنه‏‌بندی فشاری در مدیریت فشار و کاهش نشت شبکه با استفاده از مدل هیدرولیکی بررسی شد. به‌‏این‏‌منظور با کمک نرم‌‏افزار Watergems مدل هیدرولکی شبکه توزیع آب شهر دورود طراحی شد و با استفاده از اطلاعات دبی‌سنجی و فشارسنجی مدل کالیبره و سپس تحلیل‏‌های هیدرولیکی مدل انجام شد. براساس نتایج به‏‌دست آمده شبکه توزیع این شهر به 4 پهنه تقسیم‌‏بندی شد و علاوه بر فشارشکن‌‏های موجود 4 شیر فشارشکن جدید جهت تنظیم فشار پیشنهاد شد. نتایج نشان داد با اعمال پهنه‏‌بندی، فشار در سطح شبکه به میزان 17 درصد کاهش یافته و میزان نشت به طور متوسط به میزان 17 درصد کاهش یافت. از نتایج به‏‌دست آمده می‏توان دریافت که رویکرد ارائه شده کارایی مؤثری در مدیریت فشار و نشت شبکه توزیع آب دارد.

کلیدواژه‌ها

مدیریت فشار؛ پهنه‏‌بندی؛ شبکه توزیع آب؛ نشت

مراجع

بوستانی، آرمین، و خداشناس، سعیدرضا. (1394). بررسی روش نشت‌یابی در شبکه آب تحت فشار بر مبنای رابطه فشار- نشت. نشریه آب و توسعه پایدار، 2، (1)59-66.
doi: 10.22067/jwsd.v2i1.39106
تابش، مسعود، و کریمی، کیان. (1385). تعیین زمان نشت‌یابی و نوسازی شبکه‌‌های توزیع آب شهری با استفاده از تحلیل اطلاعات حوادث. نشریه دانشکده فنی، 40(5)، 597-6110.
https://jfe.ut.ac.ir/article_15591_6c35e11025fba34a3a
هدایتی مرزونی، نیوشا، جلیلی قاضی‌زاده، محمدرضا، مصلحی، ایمان، و کمیلی، مهدی. (1401). مدیریت هوشمند فشار در شبکه‌های آب‌رسانی برای کاهش نوسانات زمانی و مکانی فشار. نشریه مهندسی عمران امیرکبیر، 54 (10)، 3657-3674.
doi: 10.22060/ceej.2022.19743.7250
جلیلی قاضی‌‌زاده، محمدرضا، و ایدی، ضیاالدین. (1395). ارائه روابط تحلیلی مدیریت فشار در شبکه‌‌های توزیع آب. نشریه محیط‌شناسی، 42(3)، 529-517.
doi: 10.22059/jes.2016.60064
کارآموز، محمد، تابش، مسعود، نظیف، سارا، و مریدی، علی. (1384). پیش‌بینی فشار در شبکه‌های آب‌رسانی با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی و استنتاج فازی. مجله آب و فاضلاب، (53)، 3-14.
https://www.wwjournal.ir/article_2079.html

سلطانی ‌اصل، محمد، و فغفور مغربی، محمود. (1388). مدیریت هوشمند فشاربه‌منظورکاهش نشت در شبکه‌های آب‌رسانی، مطالعه موردی: منطقه سرافرازان مشهد. مجله آب وفاضلاب، (3)20، 104-99.
https://www.wwjournal.ir/article_1685.html

Farley, M. (2001). Leakage Management and Control: A Best Practice Training Manual. World Health Organization, Water, Sanitation and Health Team & Water Supply and Sanitation Collaborative Council. Available online: 
https://apps.who.int/iris/ handle/10665/66893 (accessed on 29 March 2024).
Garcı´a-A´vila a, F., Alex Avile´ s-An˜azco a, A., Ordon˜ ez-Jara, J., Guanuchi-Quezada, C., Flores del Pino, L., & Ramos-Ferna´ ndez, L. (2019). Pressure management for leakage reduction using pressure reducing valves. Case study in an Andean cityAlexandria. Engineering Journal, 58(4), 1313-1326. doi: 10.1016/j.aej.2019.11.003
Latifi, M., Naeeni, S. T., & Gheibi, M. A. (2018). Upgrading the reliability of water distribution networks through optimal use of pressure-reducing valves. Journal of Water Resources Planning and Management, 144(2), 1-10. 
https://doi:org/10.1061/(ASCE)WR.1943-5452.0000866
Price, E. R., Abhijith, G., & Ostfeld, A. (2022). Pressure management in water distribution systems through PRVs optimal placement and settings. Journal of Water Research, 226(2), 1-12. 
https://doi.org/10.1016/j.watres.2022.119236
Samir, N., Kansoh, R., Elbarki, W., & Fleifle, A. (2017). Pressure control for minimizing leakage in water distribution systems. Alexandria Engineering Journal, 56(4), 601-612.
https://doi.org/10.1016/j.aej.2017.07.008
Thornton, J., & Lambert, A. (2005). Progress in practical prediction of pressure: leakage, pressure: burst frequency and pressure: consumption relationships. Proceedings of IWA Special Conference’Leakage. Halifax, Nova Scotia, Canada.
Vicente, D., Garrote, L., Sanchez, R., & Santillan, D. (2016).Pressure management in water distribution systems: Current status, proposals, and future trends. Journal of Water Resources Planning and Management, 142(2),04015061.
https://doi.org/10.1061/(ASCE)WR.1943-5452.0000582