قالب‏ بندی مجازی، شکل ‏گیری گفتمان و بازنمایی مفاهیم در رابطه با بیماری سرطان: براساس رویکرد شناختی

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مهر 1404

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2025.93971.1331

نویسندگان

محمد رضا پهلوان نژاد؛ ستاره مجاهدی رضائیان^*

گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

قالب‏بندی، به‏عنوان یکی از روش‏های تاثیرگذار مفهوم‏سازی، در بازنمایی و شکل‏گیری مفاهیم و انتقال اطلاعات نقش مهمی را در سطح گفتمان ایفا می‏کند. قالب‏بندی با به‏کارگیری دو فرایند گزینش و برجسته‏سازی جریان اطلاعات را در رابطه با مسائل مهم و چالش‏برانگیز اجتماعی می‏تواند هدایت ‏کند. این امر به‏وسیله ابزارهای زبانی و ابزارهای استدلال قالب‏بندی محقق می‏شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی و شناسایی ابزارهای زبانی قالب‏بندی شامل استعاره، اغراق، کنایه و ترکیب آنها و همچنین استدلال قالب‏بندی یا محتوای مفهومی و چگونگی شکل‏گیری قالب‏ها‏ در گفتمان و بازنمایی مفاهیم در رابطه با بیماری سرطان در مقاله‏های چاپ ‏شده به صورت برخط براساس الگوی قالب‏بندی مجازی ترکیبی برگرز و همکاران (2016) است. یافته‏های پژوهش نشان داد در زبان فارسی برای شکل‏گیری گفتمان‏ و بازنمایی مفاهیم در رابطه با بیماری سرطان، در فرایند قالب‏بندی، ابزارهای زبانی شامل استعاره، اغراق و کنایه هم به‏طور مجزا و هم به‏طور ترکیبی می‏توانند برای گزینش و برجسته‏سازی عناصر و مفاهیم خاص مورد نظر به‏کار روند. در این میان، به‏کارگیری استعاره به‏طور معناداری بیشتر از دیگر ابزارهای قالب‏بندی مشاهده گردید و در بین انواع استعاره‏ها، استعاره «سرطان مسیر است» ابزار زبانی غالب بود. علاوه‏براین، ابزارهای ترکیبی نیز در گفتمان مقاله‏های مورد بررسی وجود داشت. بنابراین، به نظر می‏رسد الگوی قالب‏بندی مجازی ترکیبی نیز می‏تواند به‏عنوان ابزاری برای شکل‏گیری و تحقق مفهوم‏سازی و اهداف گفتمان به‏کار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

قالب‏ بندی مجازی ترکیبی؛ گفتمان؛ استعاره؛ کنایه؛ بیماری سرطان

مراجع