تحلیل زبان‌شناختی جای‌نام کشورهای آفریقایی

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مهر 1404

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2025.91938.1299

نویسندگان

حامد مولایی کوهبنانی^{* 1}؛ ابوذر اورکی²؛ فائزه ایران پور³

¹گروه زبان شناسی . دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

²استادیار مترجمی زبان انگلیسی، گروه مطالعات ترجمه ، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان

³دانشجوی کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی ، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان

چکیده

پژوهش حاضر درصدد است براساس دو معیار زبان‌شناختی به بررسی جای‌نام کشورهای آفریقایی بپردازد. معیار نخست مربوط به تعیین عامل اصلی در نام‌گذاری هر کشور است. به عبارتی، سوال نخست این است که چه عوامل سیاسی، اجتماعی، جغرافیایی، مذهبی و ... در نام‌گذاری کشورهای آفریقایی نقش داشته‌اند؟ معیار دوم مربوط به مباحث ترجمه-شناسی آن‌ها به زبان فارسی بوده است. به عبارت بهتر، سوال دوم این است که جای‌نام کشورهای آفریقایی به چه طریقی وارد زبان فارسی معیار رایج در ایران شده‌اند؟ برای نیل به اهداف و پاسخ به سوال‌های پژوهش، پیکرۀ پژوهش شامل 50 جای‌نام از کشورهای آفریقایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش در مورد معیار نخست نشان داد که از میان 7 عامل، ویژگی‌های جغرافیایی تاثیرگذارترین عوامل محسوب می‌شود چراکه مجموعا نام 21 کشور براساس ویژگی جغرافیایی نام‌گذاری شده‌اند. علاوه بر این، عواملی همچون قوم و قبیله، ویژگی مردمان، ‌پادشاه، محصول رایج، شخص و جهت جغرافیایی نیز در نام‌گذاری کشورهای آفریقایی دخیل هستند. نتایج مربوط به پرسش دوم نشان داد که قرض‌گیری، مهم‌ترین عامل در کاربرد جای‌نام کشورهای آفریقایی در فارسی محسوب می‌شود؛ چراکه جای‌نام 45 کشور براساس فرایند قرض‌گیری مستقیم در فارسی کاربرد دارند. پس از قرض‌گیری، فرایندهای ترجمۀ قرضی (3) و ابداع (2) نیز در نحوۀ کاربرد جای‌نام کشورهای آفریقایی در فارسی دخیل هستند.

کلیدواژه‌ها

جای‌نام؛ ریشه‌شناسی؛ ترجمه‌شناسی؛ زبان‌شناسی اجماعی؛ نام‌شناسی