ارزیابی عملکرد و خصوصیات زراعی ارقام و لاین‌های پیشرفته سورگوم علوفه‌ای تحت تنش شوری در منطقه سیستان

پژوهشهای زراعی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 مهر 1404   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jcesc.2025.94396.1413

نویسندگان

احمد قاسمی^{* 1}؛ محمدرضا نارویی راد¹؛ محمود محمدقاسمی¹؛ هادی سیاسر²

¹بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران

²گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران. ایران

چکیده

با توجه به توقف ورود آب به رودخانه هیرمند و افزایش شوری آب چاه‌های سطحی در منطقه سیستان، نیاز به گزینش و کشت ژنوتیپ­های متحمل به شوری ضرورت دارد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر عملکرد و صفات ریخت شناسی ارقام و لاین‌های جدید سورگوم علوفه­ای، آزمایشی به صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های زراعی 1399 و 1400 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک انجام شد. در این آزمایش، شوری آب آبیاری در سه سطح (شامل شاهد و شوری متوسط و شدید به‌ترتیب با هدایت‌های الکتریکی 3-2، 6-4 و 8-6 دسی‌زیمنس بر متر) به‌عنوان عامل اصلی و شش ژنوتیپ سورگوم علوفه‌ای (ارقام پگاه، اسپیدفید و منصور و لاین‌های KFS15، KFS16 و KFS17) به­عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفتند.  اثر برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. بیشترین درصد پروتئین به ترتیب در رقم منصور و اسپیدفید و آبیاری غیر شور با میانگین 03/15 و 75/14 درصد به دست آمد. بیشترین عملکرد علوفه­تر و خشک (به‌ترتیب 943/146 و 714/38 تن در هکتار) در شرایط آبیاری غیرشور و رقم منصور حاصل شد. در سطح شوری شدید رقم پگاه با عملکرد علوفه­تر و خشک به ترتیب 010/72 و 297/21 تن در هکتار نسبت به بقیه ارقام و لاین­ها برتری داشت. با توجه به نتایج، در شرایط آبیاری غیر شور، رقم منصور و در شرایط آبیاری با آب شور رقم پگاه به عنوان ارقام علوفه‌ای مناسب برای منطقه سیستان قابل‌توصیه هستند.

کلیدواژه‌ها

علوفه‌تر؛ علوفه خشک؛ ارتفاع بوته؛ تعداد برگ؛ محتوی پروتئین

مراجع