نقش حسابداری و حسابرسی آب در حکمرانی آب

فصلنامه آب و توسعه پایدار

مقاله 5، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 36، شهریور 1404، صفحه 35-60   

نوع مقاله: مفهومی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v12i2.2410-1376

نویسندگان

سیده محدثه طاهری^{* 1}؛ مسعود عبداله پور¹؛ کامران داوری²

¹پژوهشکده آب و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

در این مقاله مفهومی-تحلیلی، مفهوم حسابداری آب و ضرورت نقش حسابداری آب در حکمرانی آب تبیین گردیده و همچنین به اصلاح باورها و فرضیات پیشین رایج و تشریح گام به گام چرخه‌ی حسابداری آب، پرداخته شده است. برای این امر در آغاز، مفاهیم پایه مرتبط با این مباحث مانند امنیت غذایی، امنیت آبی، حسابداری آب و حسابرسی آب مطرح شده است. سپس ویژگی‌های کلیدی رویکرد حسابداری آب و همچنین اهمیت حسابداری و حسابرسی آب به عنوان ابزاری برای ارزیابی حکمرانی خوب به صورت مشروح مورد توجه قرار گرفته است. در انتها مباحث کاربرد حسابداری و حسابرسی آب در مدیریت و حکمرانی آب بیان گردیده و نتیجه‌گیری نهایی صورت گرفته است. حسابداری آب اطلاعاتی را در مورد روند عرضه و تقاضای آب در مکان و زمان ارائه می‌دهد و علل زمینه‌ای عدم تعادل در عرضه و تقاضای آب توسط کاربران مختلف آب، پایداری سطح فعلی آب مصرفی و کارایی یا بهره‌وری کاربرد آب توسط ذی‌نفعان مختلف را بررسی می‌نماید. بنابراین حسابداری آب به‌طور فزاینده‌ای برای سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد مرتبط با منابع آب، حیاتی محسوب می‌شود. در عمل، اطلاعات اولیه شامل داده‌های بیوفیزیکی و فنی لزوماً به انتخاب‌های سیاسی مرتبط و اجرای موفقیت‌آمیز آن‌ها در محل، تبدیل نمی‌شود. بسیاری از نظریه‌ها، چالش‌های فزاینده در منابع آب را به «بحران حکومت‌داری» نسبت داده‌اند. درک محدودیت‌های فیزیکی و فنی در رویکردهای مدیریت منابع آب و همچنین اهمیت عوامل نهادی و سیاسی در شکل‌دهی سیاست‌های مرتبط با آب و تعیین شیوه‌های اجرای این سیاست‌ها، ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

حسابداری آب؛ حسابرسی آب؛ حکمرانی آب؛ تخصیص آب؛ توسعه پایدار

مراجع

خزاعی، سحر، رائینی سرجاز، محمود، داوری، کامران، و شفیعی، مجتبی. (1397). معرفی چارچوب حسابداری آب WA+. آب و توسعه پایدار، 5(2)، 117-128.  doi: 10.22067/jwsd.v5i1.67068
داوری، کامران، اسلامی، امیر، عمرانیان خراسانی، حمید، درخشان،‌هاشم، سالاریان، محمد. (1403). مدیریت آب؛ منابع و کاربردها. مشهد، جهاد دانشگاهی، شابک، 9789643245320. 
رحمانی، مهسا، داوری، کامران، ابوالحسنی، لیلی، ثابت تیموری، مژگان، و شفیعی، مجتبی. (1400). بررسی و انتخاب شاخص‌های ارزیابی مدیریت پایدار آب در حوضه‌‌های آبریز. علوم و مهندسی آبیاری، 44(1)، 141-154.   doi: 10.22055/jise.2019.29535.1852 
دفتر تحقیقات و بهره‌وری شرکت آب و فاضلاب مشهد. (1394). رونمایی از سند تدبیر آب مشهد. آب و توسعه پایدار، 2(1)، 110.
doi: 10.22067/jwsd.v2i1.51166

Aboelnga, H. T., Ribbe, L., Frechen, F. B., & Saghir, J. (2019). Urban water security: Definition and assessment framework. Resources, 8(4), 178.
https://doi.org/10.3390/resources8040178
Agana, B. A., Reeve, D., & Orbell, J. D. (2013). An approach to industrial water conservation–a case study involving two large manufacturing companies based in Australia. Journal of environmental management, 114, 445-460.
http://dx.doi.org/10.1016/ j.jenvman.2012.10.047
Alcon, F., García-Bastida, P. A., Soto-García, M., Martínez-Alvarez, V., Martin-Gorriz, B., & Baille, A. (2017). Explaining the performance of irrigation communities in a water-scarce region. Irrigation science, 35, 193-203. 
https://doi.org/10.1007/s00271-016-0531-7
Allan, J. A. (2001). The Middle East water question: Hydropolitics and the global economy. London, UK: I. B. Tauris 
Baleta, H., and Winter, K. (2017). Towards a shared understanding of water security risks in the public and private sectors. International Journal of Water Resources Development, 33(2), 233-245.
https://doi.org/10.1080/07900627.2016.1159948
Barrington, D. J., & Ho, G. (2014). Towards zero liquid discharge: the use of water auditing to identify water conservation measures. Journal of cleaner production, 66, 571-576.
https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.11.065
Barrington, D. J., Prior, A., & Ho, G. (2013). The role of water auditing in achieving water conservation in the process industry. Journal of cleaner production, 52, 356-361.
https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.03.032
Batchelor, C., Hoogeveen, J., Faurès, J. M., & Peiser, L. (2016). Water accounting & auditing guidelines: A sourcebook (Vol. 43). Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.
Berbel, J., Gutiérrez-Martín, C., Rodríguez-Díaz, J. A., Camacho, E., & Montesinos, P. (2015). Literature review on rebound effect of water saving measures and analysis of a Spanish case study. Water Resources Management, 29, 663-678.
https://doi.org/10.1007/s11269-014-0839-0
Bhaduri, A., Bogardi, J., Siddiqi, A., Voigt, H., Vörösmarty, C., Pahl-Wostl, C.,... & Osuna, V. R. (2016). Achieving sustainable development goals from a water perspective. Frontiers in Environmental Science, 4(64), 1-13. 
https://doi.org/10.3389/fenvs.2016.00064
BOM (Bureau of Meteorology). (2017). The improving water information programme progress report. The Bureau of Meteorology, Government of Australia.
Briggs, C. M. (2017). Foresight Tools & Early Warning Systems: Vulnerability Assessments for Abrupt and Non-Linear Climate Risks. Epicenters of Climate and Security: The New Geostrategic Landscape of the Anthropocene, 115-121. https://climateandsecurity.org/wp-content/uploads/2017/06/14_foresight-tools.pdf
Bucknall, J., Damania, R., & Rao, H. (2006). Good governance for good water management. Washington, DC: The World Bank Group. 
Carlsen, L., & Bruggemann, R. (2022). The 17 United Nations’ sustainable development goals: A status by 2020. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 29(3), 219-229.
https://doi.org/10.1080/13504509.2021.1948456
Center, P. W. P. (2016). California’s Water. PPIC Water Policy Center: San Francisco, CA, USA.
Chalmers, K., Godfrey, J., & Potter, B. (2012). Discipline‐informed approaches to water accounting. Australian accounting review, 22(3), 275-285.
https://doi.org/10.1111/j.1835-2561.2012.00175.x
Chimote, K., & Bhabhulkar, A. (2012). 2nd National Conference on Innovative Paradigms in Engineering and Technology (NCIPET 2013). NCIPET, 9 (March 2012), 17-20. https://research.ijcaonline.org/ncipet/number9/ncipet1069.pdf
Choudhary, S., Dohare, D., & Bajpai, S. (2021). Review on conservation of water by water audit. Current World Environment, 16(3), 694. doi:
http://dx.doi.org/10.12944/CWE.16.3.4
Ehsani, N., Vörösmarty, C. J., Fekete, B. M., & Stakhiv, E. Z. (2017). Reservoir operations under climate change: Storage capacity options to mitigate risk. Journal of Hydrology, 555, 435-446.
https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2017.09.008
Falkenmark, M. (1997). Meeting water requirements of an expanding world population. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences, 352(1356), 929-936.
https://doi.org/10.1098/rstb.1997.0072
Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). (2018). Water accounting for water governance and sustainable development (ISBN: 978-92-5-130427-3). Rome, Italy: FAO.
https://www.fao.org/3/I8885EN/i8885en.pdf
Galindo-Castillo, E., Marín-Celestino, A. E., Otazo-Sánchez, E. M., Gordillo-Martínez, A. J., González-Ramírez, C. A., & Cabrera-Cruz, R. B. (2017). Modeling the groundwater response to megacity expansion demand and climate change. Case study: the Cuautitlán–Pachuca aquifer, in the Northeast of Mexico City. Environmental Earth Sciences, 76, 1-16.
https://doi.org/10.1007/s12665-017-6808-1
Giordano, M., Turral, H., Scheierling, S. M., Tréguer, D. O., & McCornick, P. G. (2017). 9789290908487: Beyond “More Crop per Drop”: evolving thinking on agricultural water productivity (Vol. 169). Colombo, Sri Lanka: International Water Management Institute (IWMI) Washington, DC, USA: The World Bank.
Godfrey, J. M., & Chalmers, K. (Eds.). (2012). Water accounting: International approaches to policy and decision-making (1st ed., pp. 1–336). Cheltenham, United Kingdom: Edward Elgar Publishing.
https://doi.org/10.4337/9781849807500
Green, P. A., Vörösmarty, C. J., Harrison, I., Farrell, T., Sáenz, L., & Fekete, B. M. (2015). Freshwater ecosystem services supporting humans: Pivoting from water crisis to water solutions. Global Environmental Change, 34, 108-118.
https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2015.06.007
Hák, T., Janoušková, S., & Moldan, B. (2016). Sustainable Development Goals: A need for relevant indicators. Ecological indicators, 60, 565-573.
https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2015.08.003
Hamdan, K. H. (2018). Auditing water management to achieve sustainable development in supply chain. Int. J. Supply Chain Manag, 7, 697-710.
https://doi.org/10.1108/IJSCM-12-2018-0271 
Hong, E. M., Choi, J. Y., Nam, W. H., & Kim, J. T. (2016). Decision Support System for the Real‐Time Operation and Management of an Agricultural Water Supply. Irrigation and Drainage, 65(2), 197-209.
https://doi.org/10.1002/ird.1935
Hoogeveen, J. (2018). Policy brief: Water accounting for water governance and sustainable development (1st ed., pp. 1–8). Rome, Italy: Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).
https://doi.org/10.4060/i8890en
Karimi, P., Bastiaanssen, W. G. M., Molden, D., & Cheema, M. J. M. (2012). Basin-wide water accounting using remote sensing data: the case of transboundary Indus Basin. Hydrology & Earth System Sciences Discussions, 9, 12921–12958. doi: 10.5194/hessd-9-12921-2012
Konar, M., Evans, T. P., Levy, M., Scott, C. A., Troy, T. J., Vörösmarty, C. J., & Sivapalan, M. (2016). Water resources sustainability in a globalizing world: who uses the water?. Hydrological Processes, 30, 3330–3336. 
https://doi: 10.1002/hyp.10843
Kummu M., Guillaume J.H., de Moel H., Eisner S., Flörke M., Porkka M., Siebert S., Veldkamp T.I. and Ward P.J. 2016. The world’s road to water scarcity: shortage and stress in the 20th century and pathways towards sustainability. Scientific reports, 6(1): 38495.
https://doi.org/10.1038/srep38495
Mekonnen, M. M., & Hoekstra, A. Y. (2016). Four billion people facing severe water scarcity. Science advances, 2(2), e1500323. doi: 10.1126/sciadv.1500323
Minerals Council of Australia. (2012). Water accounting framework for the minerals industry. Retrieved October 11, 2015, from http://www.minerals.org.au/focus/sustainable_development/water_accounting.  
Molden, D., & Sakthivadivel, R. J. I. J. (1999). Water accounting to assess use and productivity of water. International Journal of Water Resources Development, 15(1-2), 55-71. https://doi.org/10.1080/07900629948934
National Research Council. (2012). Dam and Levee Safety and Community Resilience: A Vision for Future Practice. Washington, DC: The National Academies Press. https://doi.org/10.17226/13393
Obokata, R., Veronis, L., & McLeman, R. (2014). Empirical research on international environmental migration: a systematic review. Population and environment, 36, 111-135. https://doi.org/10.1007/s11111-014-0210-7
Plocki, M. (2013). Thinking about Energy Differently in ADB Projects.‌ Asian Development Bank. Retrieved from 
https://www.adb.org/news/ideas/thinking-about-energy-differently-adb-projects
Rockström, J., Karlberg, L., Wani, S. P., Barron, J., Hatibu, N., Oweis, T.,... & Qiang, Z. (2010). Managing water in rainfed agriculture—The need for a paradigm shift. Agricultural Water Management, 97(4), 543-550.
https://www.weforum.org/
Rogers, D. (2014). Leaking water networks: an economic and environmental disaster. Procedia Engineering, 70, 1421-1429. doi: 10.1016/j.proeng.2014.02.157
Rogers, P., & Hall, A. W. (2003). Effective water governance (Vol. 7). Stockholm: Global water partnership.‌ Technical Committee (TEC). ISBN: 91-974012-9-3. 
Sayers, D., Jernigan, W., Kunkel, G., & Chastain‐Howley, A. (2016). The water audit data initiative: Five years and accounting. Journal‐American Water Works Association, 108(11), E598-E605. 
https://doi.org/10.5942/jawwa.2016.108.0169
Schewe, J., Heinke, J., Gerten, D., Haddeland, I., Arnell, N. W., Clark, D. B.,... & Kabat, P. (2014). Multimodel assessment of water scarcity under climate change. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(9), 3245-3250. https://doi.org/10.1073/pnas.1222460110
Schmidt, G., Bassi, N., & Sanz, C. B. (2017). Blueprint for national water accounting Framework in India. https://www.researchgate.net/publication/318674128_Blueprint_for_National_Water_Accounting_Framework_in_India_Background_Report
Shafiei, M., Rahmani, M., Gharari, S., Davary, K., Abolhassani, L., Teimouri, M. S., & Gharesifard, M. (2022). Sustainability assessment of water management at river basin level: Concept, methodology and application. Journal of Environmental Management, 316, 115201. 
https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2022.115201
Soliev, I., Theesfeld, I., Wegerich, K., & Platonov, A. (2017). Dealing with “baggage” in riparian relationship on water allocation: a longitudinal comparative study from the Ferghana Valley. Ecological Economics, 142, 148-162. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2017.05.002
Sturman, J., Ho, G., & Mathew, K. (2004). Water auditing and water conservation. IWA Publishing. ISBN: 9781780402710 (eBook).
https://doi.org/10.2166/9781780402710
UNESCO World Water Assessment Programme.(2009). Water in a changing world: the United Nations world water development report 3. Paris: UNESCO, and London: Earthscan.
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000181993
Whelan, T., & Fink, C. (2016). The comprehensive business case for sustainability. Harvard Business Review, 21(2016).
Wyrwoll, P. (2012). India’s Groundwater Crisis. Global Water Forum, Canberra, Australia, (accessed on December 8, 2018). http://www.globalwaterforum.org/2012/07/30/indias groundwater-crisis
Yakubov, M. (2012). ASSESSING IRRIGATION PERFORMANCE FROM THE FARMERS’PERSPECTIVE: A QUALITATIVE STUDY. Irrigation and Drainage, 61(3), 316-329.
https://doi.org/10.1002/ird.649