اثر تاریخ کاشت و منابع کودی بر عملکرد و کیفیت دانه لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculate L) در شرایط کم‌آبیاری

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 مهر 1404   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2025.95353.1116

نویسندگان

حمداله اسکندری^{* 1}؛ کامیار کاظمی²؛ سیدنادر موسویان³

¹دانشیار گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور

²استادیار گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور

³استادیار گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

برای ارزیابی عملکرد و کیفیت دانه لوبیا چشم‌بلبلی تحت تأثیر نوع کود، میزان آبیاری و تاریخ کاشت، یک پژوهش مزرعه‌ای در سال 1402 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرکز شادگان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده با سه تکرار انجام شد. تاریخ کاشت (25 خرداد، 15 تیر و 25 تیر) در کرت اصلی، آبیاری (تأمین 100 ، 80 و 40 درصد نیاز آبی گیاه) در کرت-های فرعی و نوع کود (شاهد؛ کود شیمیایی شامل اوره+ سوپرفسفات تریپل+ سولفات پتاسیم به میزان 100 کیلوگرم در هکتار از هر منبع؛ کود حیوانی به میزان 30 تن در هکتار و کمپوست حاصل از مخلوط کود گاوی و تفاله نیشکر به نسبت 1:1 به میزان 30 تن در هکتار) در کرت‌های فرعی فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت 25 تیرماه و 40 درصد نیاز آبی، لوبیا چشم‌بلبلی با افت چهار برابری تولید دانه (از 2845 به 647 کیلوگرم در هکتار) مواجه ‌شد. با تأمین 80 و 100 درصد نیاز آبی و کاربرد کود شیمیایی، بیشترین عملکرد پروتئین (حدود 440 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. به طور کلی، تاریخ کاشت 15 تیرماه همراه با تأمین 100 درصد نیاز آبی و مصرف کود شیمیایی برای دستیابی به بالاترین عملکرد دانه و پروتئین در لوبیا چشم‌بلبلی قابل توصیه است. در صورت بروز کم‌آبی، می‌توان تأمین نیاز آبی لوبیا چشم‌بلبلی را به 80 درصد کاهش داد تا با کاربرد کود شیمیایی، عملکرد دانه مطلوب (حدود 2450 کیلوگرم در هکتار با افت حدود 14 درصدی) و همچنین عملکرد پروتئینی برابر با تأمین 100 درصد نیاز آبی و مصرف کود شیمایی به دست آید.

کلیدواژه‌ها

بهره وری آب؛ پروتئین دانه؛ حبوبات؛ کود

مراجع