تحلیل عوامل موثر بر تاب آوری اجتماعی در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: دهستان شاندیز از توابع شهرستان طرقبه –شاندیز)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 آذر 1404

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2025.93769.1566

نویسندگان

بی بی کلان پردلی^{* 1}؛ میرسالار حبیبی²؛ مسعود صفری علی اکبری³

¹هیات علمی

²استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد صحنه، دانشگاه آزاد اسلامی، صحنه، ایران

³استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

تاب آوری اجتماعی، خصیصه ذاتی و توانایی بخش ها و واحد های اجتماعی یک جامعه، به منظور کاهش آشفتگی های اجتماعی و تقلیل از هم گسیختگی ها و ایجاد شرایط مثبت و سازگار است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موثر بر تاب آوری اجتماعی در سکوتگاههای روستایی نوشته شد. مطالعه حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام خانوارهای ساکن روستایی دهستان شاندیز بود که تعداد آنها براساس آمار سال ۱۳۹۵ بالغ بر ٤٣١٣ خانوار بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران با خطای ٦ درصد، حجم نمونه ٢٦٢ خانوار به دست آمد.

روایی ابزار تحقیق با استفاده از مدل تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSSو لیزرل با روش آمار توصیفی و مدل‌سازی معادلات ساختاری و همچنین آزمون t انجام شد. یافته‌ها نشان داد که سرمایه اجتماعی و حس تعلق مکانی بر تاب آوری اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارد و مقدار ضریب مسیر بدست آمده برای متغیر تعلق مکانی برابر با 47/0 و برای سرمایه اجتماعی برابر با 44/0 بود همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارد. از دیگر نتایج این پژوهش بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش در محدوده مورد مطالعه نشان داد که روستاهای مورد مطالعه از منظر سرمایه اجتماعی و تعلق مکانی در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار دارند ولی در ارتباط با تاب آوری اجتماعی یافته‌های پژوهش حاکی از وضعیت نامطلوب روستاهای مورد مطالعه است.

کلیدواژه‌ها

تاب آوری اجتماعی؛ سرمایه اجتماعی؛ تعلق مکانی؛ دهستان شاندیز