پایش خشکسالی در مشهد - با استفاده از شاخص خشکسالی پالمر‌-

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 10، دوره 4، شماره 7، آذر 1385   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v4i7.4207

نویسنده

مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای^*

چکیده

خشکسالی پدیده‌ای اقلیمی بوده‌ و به‌عنوان بخشی از اقلیم یک منطقه محسوب می‌شود. این پدیده دارای خصوصیّاتی است‌،که آن را از سایر بلایای طبیعی جدا می‌کند. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که در بین حوادث طبیعی، خسارات ناشی از خشکسالی بیشترین مقدار را شامل است. لذا پایش گسترده آن و ایجاد یک نظام هشدار و پیش‌آگاهی در مناطق مستعدّ خشکسالی، امری اجتناب ناپذیر است. یکی از ابزارهای اصلی پایش خشکسالی، استفاده از شاخص‌های خشکسالی می‌باشد. نوشتار حاضر، شاخص شدّت خشکسالی پالمر را به عنوان الگوی معتبر و کاربردی، مورد استفاده قرار داده است. پارامترهای اصلی ورودی، شامل: بارندگی(P)، درجه حرارت(T) و مقدار آب قابل دسترس(AWC) است. در هر دوره‌، تبخیر- تعرّق پتانسیل با استفاده از اطلّاعات به‌دست آمده بر اساس الگوی دو لایه‌ای ذخیره‌ی رطوبت خاک محاسبه می‌شوند. در پایان نتایج خروجی الگو، که شاخص انحراف رطوبت ماهانه (Z) و شاخص شدّت خشکسالی(Xi) می‌باشد، ارائه می‌شود. در این مقاله با استفاده‌از نرم افزاری که جهت محاسبه شاخص شدّت خشکسالی پالمر طرّاحی شده، این شاخص برای ایستگاه سینوپتیک مشهد طیّ دوره‌ی آماری( 2003-1971 میلادی) محاسبه و ارائه گردیده است.
واژه‌های کلیدی : خشکسالی، شاخص خشکسالی، شاخص شدّت خشکسالی پالمر،
درجه‌ی حرارت، بارندگی.