LocatingRescue and Settlement Centersin Sabzevarfrom the Perspective of Crisis Management by UsingTOPSIS and AHP-GIS

جغرافیا و توسعه فضای شهری

Article 4, Volume 3, Issue 2 - Serial Number 5, March 2017, Pages 107-126   

Document Type: Scientific-Research

DOI: 10.22067/gusd.v3i2.48580

Authors

Mohammadreza Akhavan Abdollahian^* ; Masood Taghvaei; Hamid Reza Varesi

University of Isfahan

Abstract

Extended Abstract
1. Introduction
One of the important issues in crisis management is providing settlement and help to the injured. In fact, the location of rescue and help centers should be designed in such a way that after the incident, there is the best chance ofgiving response to victims. In this regard, one of the important tasks of urban planners is to identify suitable locations for evacuation and settlement centers after an accident. Sabzevarn as an important city over the past few decades and located in Khorasan Razavi province has witnessed a rapid development. According to its placement near the borders of East, it has different potentials and needs a Crisis Management Study. Therefore, the present study,
in the first stage, intends to identify efficient measures to locate rescue and evacuation centers and to prioritize these indicators according to the conditions of Sabzevar. Then in the next stage, the research locates these centers in the city of Sabzevar. According to the conceptual framework, it can be concluded that the issue of location of rescue and settelment centers is in connection with the discussion of passive defense. This is also in line with actions before the event and at the municipal level (local) of crisis management.
2. Method
In terms of objectives, the study is applied, and according to the nature, it is analytical-descriptive (case study). Data were collect from library resources as well as a series of reports, documents and statistics.In the literature review, domestic and international sources have been used. Furthermore, in the prioritization of criteria in Sabzevar, case study method is used.The aim of this study is to identify appropriate and efficient indicators to locate evacuation and help centers.The study also seeks to prioritize the conditions and criteria with regard to the existing conditions in Sabzevar. Thus, first, the main domestic and international literature review have been searched for concepts related to passive defense. Then appropriate indicators have been identified for the location of evacuation and rescue centers. The next step is to review the documents and maps ofSabzevar to prioritize criteria in order of importance.
3. Results and discussion
After knowing the location of evacuation and rescue centers, it is necessary to prioritize these criteria and to arrange them in order of importance according to the research goal. The study revealed criteria and their priorities for the location of evacuation and rescue centers in Sabzevar by TOPSIS model. For this purpose, three variables including time of victims' arrival in evacuation centers, rescue services by officials andthe decrease of vulnerability.Finally, after the calculation with TOPSIS model, it became clear that the criterion of proximity to residential areas has the highest priority in positioning of rescue centers in the city of Sabzevar. On the one hand, due to relatively high population density in the central urban regions of Sabzevar and increase the vulnerability of these areas in the event of an accident, and on the other hand because of the importance arrival time of residents and victims in the centers, this criterion is the most important in Sabzevar. Being close to the road network in the city of Sabzevarhadthe second priority.In addition, criteria for proximity to the fire station, proximity to medical centers and distancefrom dangerous urban facilities had respectively the third and fourth priorities.
Then, the positioningof rescue centers inSabzevar was performed using analytic hierarchy process. In this study, the positioning of rescue centers was done according to previous prioritized criteria and using AHP-GIS techniques. The results showed to find the location of rescue centers was in Sabzevar, according to the criteria of having access roads,the best location is in the proximity of grade-1roads. Also according to the criteria for residential use and treatment, the best location is around the area, in which residential areas and health centers are adjacent. According to the criteria of distance from dangerous urban utility centers,the location of centers in the proximity of these dangerous infrastructures is not appropriate. Finally, all the mentioned criteria and sub criteria are analyzed uniformly and locations that were individually determined in each criterion were combined.
4. Conclusion
The results of this study showed that criteria including proximity to residential areas, closeness to health centers and fire stations, access to roads and distance from dangerous urban utility centers have the most important roles in positioning of settlement and rescue centers. Then for positioning the rescue centers by AHP-GIS method, these criteria were displayed in form of locations, and finally it was determined that the best location for establishment of rescue centers is north, northwest, south and west of Sabzevar, which respectively include Taleghani St, Dr. ShariatiSq, Imam Reza St and Imam Khomeini St.

Keywords

Prioritization; TOPSIS model; Analytic Hierarchy Process; Rescue and settlement centers in Sabzevar; Positioning; Crisis Management

References

1. اداره کل راه و شهرسازی استان خراسان رضوی. (1391). طرح جامع شهر سبزوار. مشهد: اداره کل راه و شهرسازی استان خراسان رضوی

2. اشراقی، م.، و ایرانمنش، ف. (1385). مکان‌یابی اماکن اسکان موقت جمعیت‌های آسیب‌دیده از زلزله با بهره‌گیری از سامانه‌های اطلاعات مکانی (مطالعۀ موردی منطقۀ 2 شهرداری تهران). مجموعه‌مقالات دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبۀ طبیعی. شرکت کیفیت ترویج، تهران

3. امینایی، م.، و مدیری، م. (1392). طراحی و برنامه‌ریزی پارک‌های واحد شهری جهت اجرای طرح اسکان و امداد (از منظر پدافند غیرعامل). فصلنامۀ علمی-تخصصی انجمن علمی پدافند غیرعامل ایران، 1(1)، 37-46

4. پرتوی، پ. (1374). بررسی موانع، محدودیت‌ها و تقابل در زمینۀ اجرای معیارهای کاهش آسیب‌پذیری در برابر زلزله. مجموعه‌مقالات دومین کنفرانس بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله. مؤسسۀ بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران

5. پورطاهری، م. (1386). کاربرد تکنیک تاپسیس در اولویت‌بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی. فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی، 7(3)، 59-73

6. ثقفی‌اصل، آ.، زبردست، آ.، و ماجدی، ح. (1392). کاربرد روش تاپسیس در رتبه‌بندی پروژه‌های طراحی شهری تهران با رویکرد سنجش تحقق‌پذیری. نشریۀ هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 18(4)، 69-78

7. حاتمی‌نژاد، ح.، ویسیان، م.، ورزنه، ن.، و علیزاده، ع. (1392). تحلیل و اولویت‌بندی توزیع فضای سبز شهری با تکنیک‌های TOPSIS , GIS (مطالعۀ موردی شهر دهگلان). فصلنامۀ آمایش محیط، 7(26)، 24-65

8. حمیدی، م. (1371). ارزیابی الگوهای قطعه‌بندی اراضی و بافت شهری در آسیب‌پذیری مسکن. مجموعه‌مقالات سمینار سیاست‌های توسعۀ مسکن در ایران، تهران

9. حیدریان، پ.، رنگزن، ک.، ملکی، س.، تقی‌زاده. آ.، و عزیزی‌قلاتی، س. (1393). مکان‌یابی محل دفن پسماند شهری با استفاده از مدل‌های Fuzzy-AHP و Fuzzy-TOPSIS در محیط GIS (مطالعۀ موردی شهر پاکدشت استان تهران). بهداشت و توسعه، 3(1)، 1-13

10. خاکپراقی، ب. (1391). ارزیابی کارآمدی و عملکرد مراکز امداد و نجات در شهر با رویکرد مدیریت بحران. (پایان‌نامۀ منتشرنشده کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، ایران

11. خمر، غ.، و صالحی‌گوهری، ح. (1392). برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل و مکان‌یابی پناهگاه‌های شهری با استفاده از منطق فازی (مطالعۀ موردی منطقۀ 1 کرمان). جغرافیا و مطالعات محیطی، 2(7)، 21-34

12. ذاکرحقیقی، ک. (1382). مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی با GIS. (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه تهران، ایران

13. رضایی، م.، قائدرحمتی، ص.، و حسینی، م. (1393). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 46(1)، 85-101

14. رهنما، م. (1388). برنامه‌ریزی مناطق مرکزی شهرها (اصول، مبانی، تئوری‌ها، تجربیات و تکنیک‌ها). مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

15. زبردست، الف.، و محمدی، ع. (1384). مکان‌یابی مراکز امدادرسانی (در شرایط وقوع زلزله) با استفاده از GIS و روش ارزیابی چندمعیاری AHP. هنرهای زیبا، (21)، 5-16

16. سازمان پدافند غیرعامل کشور. (1391). مجموعه‌پارامترها و الزامات مکان‌گزینی. تهران: سازمان پدافند غیرعامل کشور

17. سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران. (1385). گزارش روابط عمومی. تهران: شهرداری تهران

18. شاهیوندی، ا. (1385). مکان‌یابی فضای سبز شهری (نمونۀ موردی خرم آباد). (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه اصفهان، ایران

19. شکیب، ح.، و مقدسی‌موسوی، ع. (1385). مدیریت بحران در پایتخت. مجموعه‌مقالات دومین سمینار ساخت و ساز در پایتخت، دانشگاه تهران، تهران

20. صحرائیان، ز.، و زنگی‌آبادی، ع. (1392). کاربرد روش AHP در مکان‌یابی مراکز آتش‌نشانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونۀ موردی شهر جهرم.پ). امداد و نجات، 5(2)، 14-29

21. صدر، ر. (1392). مکان‌یابی سایت‌های اسکان اضطراری برای آسیب‌دیدگان زلزله در مناطق شهری با استفاده از AHP-GIS (مطالعۀ موردی منطقۀ 3 شهر کرمان). (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران

22. صمدزادگان، ف.، عباسپور، ر.، و پهلوانی، پ. (1384). مکان‌یابی مراکز اسکان موقت به‌منظور مدیریت حوادث غیرمترقبه بر مبنای به‌کارگیری سیستم اطلاعات مکانی GIS هوشمند. مجموعه‌مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه. شرکت کیفیت ترویج، تهران

23. عظیمی‌حسینی، م.، نظری‌فر، م.، و مومنی، ر. (1389). کاربرد GIS در مکان‌یابی. تهران: مهرگان قلم

24. فرزام‌شاد، م.، و عراقی‌زاده، م. (1391). مبانی برنامه‌ریزی و طراحی شهر امن از منظر پدافند غیرعامل. اصفهان: علم‌آفرین

25. قنبری آ.، سالکی‌ملکی، م.، و قاسمی، م. (1392). مکان‌یابی بهینۀ پایگاه‌های اسکان موقت زلزله‌زدگان با رویکرد فازی (مطالعۀ موردی شهر تبریز). فصلنامۀ امداد و نجات، 5(2)، 52-68

26. قنواتی، ع.، امیراحمدی، ا.، و تقوی‌مقدم، ا. (1393). ارزیابی ومدیریت مخاطرات نشست زمین در شهر سبزوار با استفاده ازGIS . مجموعه‌مقالات دومین همایش ملی جایگاه مطالعات ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط. به‌کوشش محمدرضا اصغری‌مقدم. دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

27. کرسول، ج. (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش. ترجمۀ حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی. ویرایش دوم. تهران: صفار

28. مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن. (1388). پیش‌نویس مبحث بیست و یکم مقرارت ملی ساختمان (پدافند غیرعامل). ویرایش ششم. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن

29. مرکز مطالعات مقابله با سوانح طبیعی ایران. (1375). برنامه‌ریزی کاربری زمین در مناطق زلزله‌خیز (نمونۀ شهرهای لوشان، منجیل، رودبار)، تهران: مرکز مقابله با بلایای طبیعی ایران

30. مومنی، م.، و شریفی‌سلیم، ع. (1390). مدل‌ها و نرم‌افزارهای تصمیم‌گیری چندشاخصه. تهران: مؤلفین

31. مهتابی‌اوغانی، م.، نجفی، آ.، و یونسی، ح. (1392). مقایسۀ دو روش AHP و TOPSIS در مکان‌یابی محل دفن پسماند شهری (مطالعۀ موردی انتخاب محل دفن پسماند شهری کرج). مجلۀ سلامت و محیط زیست، 6(23)، 341-352

32. Badri, M. A., Mortagy, A. K., & Alsayed, C. A. (1998). A multi-objective model for locating fire stations. European Journal of Operational Research, 110(2), 243-260

33. Drabek, T. E. (1990). Emergency management: Strategies for maintaining organizational integrity. New York, NY: Springer

34. Eldin, N., & Eldrandaly, K. A. (2004, December). A computer-aided system for site selection of major capital investments. Paper presented at the 1st ASCAAD International Conference, e-Design in Architecture, Dhahran, Saudi Arabia

35. Lin, H. T. (2010). Fuzzy application in service quality analysis: An empirical study. Expert System with Application, 37, 517-526

36. Makropoulos, C. K., & Butler, D. (2006). Spatial ordered weighted averaging: Incorporating spatially variable attitude towards risk in spatial multi-criteria decision-making. Environmental Modelling & Software, 21(1), 69-84

37. Ngai, E. W. (2003). Selection of web sites for online advertising using the AHP. Journal of Information and Management, 40(4), 233-242

38. Parsaei, M., Shahraki, A., & Shahgholian, K. (2014). Selecting the best responsive option to unexpected orders at the time of capacity-shortage using multi criteria decision models. Decision Science Letters, 3, 375-390

39. Rattien, S. (1990). The role of media in hazard mitigation and disaster management. Disasters, 14(1), 36-45

40. Xia, H.-C., Li, D.-F., Zhou, J.-Y., & Wang, J.-M. (2006). Fuzzy LINMAP method for multiattribute decision making under fuzzy environments. Journal of Computer and System Sciences, 72(4), 741-759