بازسازی دمای بیشینه بهار- تابستان در یال غربی زاگرس میانی با استفاده از یک گاه‌شناسی منطقه ای (2010-1750)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 3، دوره 1، شماره 4، بهمن 1391، صفحه 51-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v1i4.20199

نویسندگان

قاسم عزیزی^* ؛ محسن ارسلانی؛ عزت اله ارسلانی؛ رضا صفایی راد

دانشگاه تهران

چکیده

حلقه های درختی می‌تواند به‌عنوان یک شاخص اقلیمی مفید جهت مطالعه نوسانات ماهانه و فصلی متغیرهای اقلیمی طی سده‌های گذشته به‌کار روند. برای به‌دست آوردن یک گاهشناسی منطقه ای، تعداد 54 نمونه از دو گونه درختی بلوط ایرانی و بلوط مازودار در رویشگاه دالاب در استان ایلام و رویشگاه شینه در استان لرستان برداشت شد. در این پژوهش پهنای حلقه های رویشی سالانه درختان توسط دستگاه LINTAB5 مجهز به نرم افزار TSAP مورد اندازه گیری گرفت و تطابق زمانی منحنی‌های رویشی درختان دو رویشگاه به دو شیوه چشمی و آماری توسط نرم‌افزار مذکور به انجام رسید. با تعیین میزان EPS، مطمئن‌ترین بخش از گاهشناسی منطقه‌ای (2010-1840) برای بازسازی مورد استفاده قرار گرفت. داده‌های دمای بیشینه ماهانه و فصلی ایستگاه های هواشناسی ایلام (2010-1987) و خرم‌آباد (2010-1951) برای واسنجی گاهشناسی منطقه ای در طول دوره آماری مشترک به کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که دمای بیشینه در فصل رویشی و فصل قبل از آن بر روی رویش درختان بلوط این منطقه تأثیر منفی دارد. دمای بیشینه بهار- تابستان در منطقه مورد مطالعه طی دوره بازسازی شده (2010-1840) روند صعودی را نشان می دهد. دمای بیشینه طی دوره بازسازی شده در سال های 2010، 2000، 1984، 1966، 1958، 1955، 1952، 1945-1944، 1933، 1929 و 1904 افزایش شدید داشته است.

کلیدواژه‌ها

گاهشناسی منطقه ای؛ بلوط؛ تغییرات درونسالی؛ حلقه های درختی؛ اقلیم شناسی درختی

مراجع

Abasi, F., Asmari, M., Arabshahi, H., (2011). Climate change assessment over Zagros during 2010-2039 by using statistical downscaling of ECHO-G model. Environmental Research Journal 5, 149-155. DOI: 10.3923/erj.2011.149.155.

Akkemik, U., (2009). Dendroclimatology in the Near East. The International Symposium on Climate Change and Dendrochronology in Caspian Ecosystems, Sari-Iran.

Arsalani, M., (2012). Reconstruction of precipitation and temperature variations using Oak tree rings in the central Zagros. M.A. Dissertation. University of Tehran, Faculty of Geography, Tehran. Iran.

Arsalani, M., (2012). Reconstruction of annual maximum temperature and October-May precipitation Based on tree rings in Lorestan province, Iran. 3rd Symposium on Climate Change & Dendrochronology – 16-18 May 2012, Sari-Iran.

Arsalani, M., Azizi, GH., KhoshAkhlagh, F., (2012). Reconstruction of maximum temperature variations in Kermanshah province using tree rings. Iranian Journal of Geography and Environmental hazards 1, 97-110.

Asakereh, H., (2007). Climate change. Zanjan University Press.

Azizi, Gh., (2004). Climate change. Ghoomes Press,. Tehran.

Azizi, GH., (2004). The relationship between recent drought and groundwater resources in the Qazvin plain. Physical Geography Research Quarterly 46, 131-143.

Azizi, GH., Arsalani, M., Yamani, M., (2012). Reconstruction of October-May precipitation variations based on tree rings in Kermanshah city over the 1705-2010 periods. Iranian Journal of Physical Geography Research Quarterly 79, 37-53.

Azizi, GH., Arsalani, M., Bräuning, A., Moghimi., E., (2013). Precipitation variations in the central Zagros Mountains (Iran) since A.D. 1840 based on Oak tree rings. Journal of Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology (In press).

Azizi, GH., Shamipour, A., Yarahmadi, D., (2008). Retrieval of climate change using multivariate statistical analysis in the central west of Iran. Iranian Journal of Physical Geography Research Quarterly 66, 19-35.

Bao, G., Liu, Y., Linderholm, H.W., (2012). April–September mean maximum temperature inferred from Hailar pine (Pinussylvestris var. mongolica) tree rings in the Hulunbuir region, Inner Mongolia, back to 1868 AD. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 313-314, 162–172.

Bräuning, A., (2006). Tree-ring evidence of ‘Little Ice Age’ glacier advances in southern Tibet. Holocene 16 (3), 369–380.

Cook, E.R., (1985). A time-series analysis approach to tree-ring standardization. Ph.D. Dissertation. The University of Arizona Press, Tucson.

Fan, Z.X., Bräuning, A., Tian, Q.H., Yang, B., Cao, K.F., (2010). Tree ring recorded May–August temperature variations since A.D. 1585 in the Gaoligong Mountains, southeastern Tibetan Plateau. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 296, 94–102.

Flower, A., Smith, D.J., (2011). A dendroclimatic reconstruction of June–July mean temperature in the northern Canadian Rocky Mountains. Dendrochronologia, 29, 55–63.

Jacoby, G., Solomina, O., Frank, D., Eremenko, N., Arrigo, R.D., (2004). Kunashir (Kuriles) Oak 400-year reconstruction of temperature and relation to the Pacific Decadal Oscillation. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 209, 303-311.

Hosseinzadeh, S.R., Jahaditoroghi, M., 2012. Reconstruction of past floods in Sehezar River, Tonkabon (Iran) based on dendrogeomorphology. Iranian Journal of Geography and Environmental hazards 2, 29-53

IPCC, (2007). Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment. Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B. Averyt, M. Tignor and H.L. Miller). Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.

Karamzadeh, S., Pourbabai, H., Torkaman, J., (2010). Climate-growth response of Quercus Inferctoria in Saravan Region, Gilan. Iranian Journal of Forest and Poplar Research 19, 15-26.

Kose, N., Akkemik, U., Dalfes, H.N., Ozeren, M.M., (2011). Tree-ring reconstructions of May–June precipitation for western Anatolia. Quaternary Research -03177.

Kousari, M.R., Ekhtesasi, M.R., Tazeh, M., Naeini, M.A., Zarch, M.A., (2012). An investigation of the Iranian climatic changes by considering the precipitation, temperature, and relative humidity parameters. Theoretical and Applied Climatology 103, 321–335.

Liu, J., Yang, B., Qin, C., (2011). A Tree-ring based annual precipitation reconstruction since AD 1480 in south central Tibet. Quaternary International 236, 75-81.

Maxime, C., Hendrik, D., (2011). Effects of climate on diameter growth of co-occurring Fagussylvatica and Abies Alba along an altitudinal gradient. Trees, 25, 265-276.

Najafi, F., Pourtahmasi, K., Karimi, A., (2010). Dendroclimatology Investigation of Quercus Infectoria in the West of Iran. The First Iranian Conference on Natural Resources Research, Sanandaj, Iran.

Pourtahmasi, K., Bräuning, A., Poursartip, L., Burchardt, I., (2012). Growth-climate responses of oak and juniper trees in different exposures of the Alborz Mountains, northern Iran. TRACE 10, 49-53.

Sano, M., Furuta, F., Kobayashi, O., Sweda, T., (2005). Temperature variations since the mid-18th century for western Nepal, as reconstructed from tree-ring width and density of Abiesspectabilis. Dendrochronologia, 23, 83–92.

Stokes, M.A., Smiley, T.L., (1968). An Introduction to Tree-Ring Dating. The University of Chicago Press, Chicago.

Touchan, R,. Akkemik, Ü., Hughes, K., Erkan , Nesat., (2007). May–June precipitation reconstruction of southwestern Anatolia, Turkey during the last 900 years from tree rings. Journal of Quaternary Research 68, 196–202.

Touchan, R., Shishov, V., Meko, D., Nouiri, I., Grachev, A., (2012). Process based model sheds light on climate sensitivity of Mediterranean tree-ring width. Biogeosciences 9, 965-972.

Wigley, T., Briffa, K.R., Jones, P.D., (1984). On the average value of correlated time series, with applications in dendroclimatology and hydrometeorology. Journal of Applied Meteorology, 23, 201-213.

Youngblut, D., Luckman, B., (2006). Maximum June–July temperatures in the southwest Yukon over the last 300 yearsreconstructed from tree rings. Denrochronologia, 25, 153–166.