بررسی آواشناختی علم تجوید

علوم قرآن و حدیث

مقاله 3، دوره 43، شماره 1، خرداد 1390   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/naqhs.v43i1.11833

نویسنده

غلامعباس سعیدی^*

چکیده

آواشناسان مسلمان و دانشمندان فنّ تجوید، هستی یک حرف را بر دو پایه گذاشته‌اند: مخرج و صفات. بر همین مبنا، حروف عربی را دسته‌بندی کرده و سعی کرده‌اند فرایندهای آوایی موجود در علم تجوید را تبیین علمی کنند؛ امّا در بسیاری از موارد موفّق نبوده و اختلاف نظرهای زیادی با هم داشته‌اند. این اختلاف نظرها اختلاف قرائات در قرآن کریم را سبب شده است. این نوشته، آنچه را که پیشینیان ما دربارۀ تجوید گفته‌اند از پنجرۀ آواشناسی و واج شناسی امروز نگریسته و توصیفی علمی و امروزی از تجوید فرا پیش نهاده است. بر این اساس، به دسته‌بندی جدیدی از حروف عربی و به تعریف جدیدی از اصطلاحاتی چون حروف متقارب، حروف متجانس و حروف متباعد و به تبیین جدیدی از فرایندهای تجویدی چون ادغام رسیده است.
کلیدواژه‌ها: قرآن کریم، تجوید، قرائت، آواشناسی، واج‌شناسی، ادغام.