رویدادهای حرکتی و راهبردهای ترجمه‌ مسیر حرکت: مورد پژوهشی کتاب «هابیت»

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 6، دوره 7، شماره 13، مهر 1394، صفحه 109-134   

نوع مقاله: علمی - پژ‍وهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lj.v7i13.58963

نویسندگان

آزیتا افراشی^* ؛ طاهره همتی

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

زبان‌های فعل‌بنیاد و تابع‌بنیاد در بازنمایی مسیر حرکت در فرآیند ترجمه از زبان مبدأ به زبان مقصد تفاوت‌های چشمگیری را نشان می‌دهند (اسلوبین 1996الف؛ نقل شده در ایبارکس سانتینونو، 2003: 153). در فرآیند ترجمه، مترجم می‌بایست ویژگی‌های زبان مبدأ را با ویژگی‌ها، امکانات و محدودیت‌های زبان مقصد هم‌سو سازد. بدین ترتیب در فرآیند ترجمه ویژگی زبان‌ها آشکار می‌گردد. در پژوهش حاضر نحوه‌ی بازنمایی مسیر در فرآیند ترجمه در یک اثر خاص و یک ترجمه از آن، از زبان انگلیسی به زبان فارسی بررسی شده است. فصل ششم رمان هابیت (1937) و ترجمه‌ی فارسی آن (علیزاده، 1383) داده‌های این پژوهش را تشکیل می‌دهند. دلیل انتخاب رمان هابیت در این پژوهش این است که در تمام پژوهش‌هایی که در زبان‌های مختلف تاکنون درباره‌ی بازنمایی رویدادهای حرکتی در ترجمه مورد بررسی قرار گرفته‌اند این رمان موضوع پژوهش بوده است. از این رو، امکان آن فراهم می‌آید تا نتایج این پژوهش‌ها مورد مقایسه قرار گیرد. از سوی دیگر، در فصل ششم رمان هابیت بازنمود رویدادهای حرکتی چشمگیر است.

کلیدواژه‌ها

مسیر حرکت؛ رمان هابیت؛ راهبردهای ترجمه؛ زبان‌های فعل‌بنیاد؛ زبان‌های تابع‌بنیاد

مراجع

References

Berthele, R. (2004). "The typology of motion and posture verbs: a variationist account". in B. Kortmann (ed). Dialectology Meets Typology: Dialect Grammar from a Cross- Linguistic Perspective. Berlin / New York, Mouton de Gruyter. 93-126.

Cifuentes Ferez, P. (2008). "Motion in English And Spanish: A Perspective from Cognitive Linguistics, Typology and Psycholinguistics". Ph.D. Dissertation. University de Murcia.

Ibarretxe-Antuñano, I. (2003). "What translation tells us about motion: A contrastive study of typologically different languages". Unpublished paper, University of Deusto – University of the Basque Country: Bilbao.

Ibarretxe-Antuñano, I. (2012). "Linguistic typology in motion events: Path and manner". In Anuario del Seminario de Filologia Vasca ‘Julio de Urquijo’. International Journal of Basque Linguistics and Philology.

Lackoff, G. (1987). Women, Fire, and Dangerous Things: What Categories Reveal About the Mind. University of Chicago Press.

Noguchi, H. (2011). "Talmy’s Dichotomous Typology and Japanese Lexicalization Patterns of Motion Events". in TESOL and Applied Linguistics, Vol. 11, No. 1. 29-47.

Oh, K. (2003). [Unpublished analysis of Korean translation of The Hobbit.]. Dept of Psychology, University of California: Berkeley.

Sinha, C. Kuteva, T. (1995). "Distributed spatial semantics". Nordic Journal of Linguistics, 18. 167-199.

Slobin, D. I. ( 1997a). "Mind, code, and text", In Joan Bybee, John Haiman and Sandra A. Thompson. (Eds). Essays on Language Function and Language Type. Dedicated to T. Givon. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins. 437-467.

Slobin, D. I. (1991). "Learning to Think for Speaking: Native Language, Cognition, and Rhetorical Style". Pragmatics 1. 7- 26.

Slobin, D. I. (1996a). "From thought and language to thinking for speaking". In John J. Gumperz and Stephen C. Levinson. (eds). Rethinking Linguistic Relativity. Cambridge University Press: Cambridge. 70-96.

Slobin, D. I. (1996b). "Two ways to travel: Verbs of motion in English and Spanish". In Masayoshi Shibatani and Sandra A. Thompson. (eds). Grammatical Constructions: Their Form and Meaning. Oxford: Clarendon Press.

Slobin, D. I. (1997b). "The origins of grammaticizable notions: Beyond the individual Mind", In Dan I. Slobin, (ed). The Crosslinguistic Study of Language Acquisition, Vol. 5. Expanding the Context. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. 265-323.

Slobin, D. I. (2000). "Verbalized events: A dynamic approach to linguistic relativity and determinism". In Niemeier, S. and Dirven, R. (Eds). Evidence for linguistic relativity. Berlin, Mouton de Gruyter, 107-138.

Slobin, D. I. (2005). "Relating Narrative Events in Translation", In Ravid, D & Shyldkrot, H. B. (Eds). (2005). Perspectives on language and language development. Essays in honor of Ruth A. Berman. Dordrecht: Kluwer. 115-129.

Slobin, D. I. (2008). "Typology and Usage: beyond Verb-framed and Satellite-framed". Talk given at Frames and Constructions: A Conference in Honor of Charles J. Fillmore. University of California: Berkeley.

Sugiyama, Y. (2000). "Expressing manner in the Japanese translation of The Hobbit: A preliminary study of comparison between Japanese and English stories". Unpublished paper. LIN 636 Seminar on Space, Time, and Force, SUNY Buffalo.

Talmy, L. (1985). "Lexicalization patterns: Semantic structure in lexical forms". Cambridge, MA: The MIT Press

Talmy, L. (1991). "Path to realization". Proceedings of the Seventeenth Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society. Berkeley Linguistics Society. University of California: Berkeley. 480-519.

Talmy, L. (2000b). Toward a cognitive semantics, vol. 2. Cambridge: MIT Press.

Talmy, L.(2007). "lexical typologies". in T, Shopen. (2007). language typology and syntactic universals .vol. 3. 2nd edition. Cambridge University Press: Cambridge. 66– 169.

Tolkien, J. R. R. (1937). The Hobbit or there and back again. London: George Allen and Unwin.

Walchli, B. (2001). "A typology of displacement". Sprachtypol. University .forsch (STUF), 54. 298- 323.

Wälchli, B. (2008). "Review of Yu, Alan. A Natural History of In fixation". Oxford: Oxford University Press. ( 2007). (Oxford Studies in Theoretical Linguistics, 15). Linguistic Typology 12.1. 167-179.