طراحی الگوی مشارکت بخش‌های دولتی، خصوصی، بهره‌برداران و تشکل‌هاجهت تحقق توسعۀ پایدار کشاورزی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان بویراحمد)

Journal of Research and Rural Planning

Article 5, Volume 4, Issue 4 - Serial Number 12, December 1394, Pages 127-146   

DOI: 10.22067/jrrp.v4i4.44147

Authors

خضری مجید¹; مهدی نوری پور^{* 1}; پیمان فلسفی²

¹دانشگاه یاسوج

²مرکز آموزش عالی جهاد کشاورزی

Abstract

هدف: تحقیق حاضر با هدف طراحی الگوی مشارکت بخش‌های دولتی، خصوصی، بهره‌برداران و تشکل‌ها جهت تحقق توسعۀ پایدار کشاورزی در بخش مرکزی شهرستان بویراحمد اجرا شده است.
روش: در این مطالعه از روش تحقیق کیفی و نظریه بنیادی (رویکرد گلیسر) استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه شامل افراد دست‌اندرکار در هر کدام از بخش‌های دولتی، خصوصی، بهره‌برداران و تشکل‌های کشاورزی بخش مرکزی شهرستان بویراحمد بودند که به ترتیب 14، 12، 13 و 12 نفر را شامل شده است. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه‌ساختارمند استفاده شده است.
یافته‌ها: براساس نتایج حاصل از نظریه بنیادی، الگوی مشارکت بخش‌های دولتی، خصوصی، بهره‌برداران و تشکل‌ها جهت تحقق توسعۀ پایدار کشاورزی ترسیم شده است. این الگو در بر دارندۀ مؤلفه‌های تأثیرگذار (از قبیل راهبرد مشارکت‌محور توسعۀ پایدار کشاورزی، خدمات کیفی بخش خصوصی، مشارکت محوری بهره‌برداران، محوریت سیستمی تشکل‌ها، تمرکززدایی و استفاده از قدرت‌های محلّی)، بازدارنده‌ها (از قبیل تمرکزگرایی و حاکمیت روابط در بخش دولتی، موانع و محدودیت‌های اجرایی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، فقر اقتصادی و فرهنگی بهره‌برداران و چالش‌های نهادی و قانونی تشکل‌های بخش کشاورزی) و نیز جایگاه و نقش بخش‌های دولتی، خصوصی، بهره‌برداران و تشکل‌ها در برقراری مشارکت متوازن و هماهنگ بوده است. همچنین، در این الگو شبکه مشارکت‌محور نظارتی و بانک اطلاعاتی کشاورزی پیش بینی شده است.
محدودیت‌ها: از محدودیت‌های تحقیق حاضر می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود: الف) زمان‌بر بودن تحقیق؛ ب) عدم همکاری برخی از افراد مد نظر (مطلعان کلیدی) برای گرد‌آوری داده‌ها؛ ج) مشکل بودن ارزیابی اهمیت نسبی اجزاء و عوامل نظریه پیشنهادی.
راهکارهای عملی: با توجه به این‌که تحقیق‌های کیفی، زمینه خوبی را برای رسیدن به یافته‌های واقعی‌تر با مشارکت مردم فراهم می‌کند و در این فرآیند، محقق نیز جزء با ارزشی به شمار می‌آید که با فکر و ایده خود، هر آنچه را که از زمینه‌های واقعی موجود بیرون می‌آید سامان می‌دهد، شکل می‌بخشد و نظریه و الگو می‌سازد.
اصالت و ارزش: تحقیق حاضر به طراحی الگوی مشارکت بخش‌های دولتی، خصوصی، بهره‌برداران و تشکل‌ها جهت تحقق توسعۀ پایدار کشاورزی پرداخته است تا بتواند همانگی لازم را بین بخش‌های مذکور برای برنامه‌ریزی‌های صحیح و اجرای آن‌ها به وجود بیاورد. با توجه به مسائل گفته شده، تحقیق حاضر در نوع خود نوآوری تلقی می‌شود.

Keywords

توسعه پایدار کشاورزی; مشارکت; نظریه بنیادی; شهرستان بویراحمد