نقش سرمایه ی اجتماعی در توسعه ی روستایی(مطالعه ی موردی: منطقه ی پشت آب سیستان)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 2، دوره 8، شماره 14، تیر 1389   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v8i14.8995

نویسندگان

میری میری^* ؛ جعفر جوان؛ افراخته افراخته؛ ولایتی ولایتی؛ حمید شایان

چکیده

مفهوم سرمایه ی اجتماعی، یک مفهوم فرا رشته ای است که طیّ پانزده سال اخیر مورد توجه بسیاری از شاخه های علوم انسانی قرارگرفته است. این مفهوم به طورکلّی بر روابط میان انسان ها تمرکز دارد. ادبیات سرمایه ی اجتماعی، تا به حال، علاوه برطرّاحی نظری این مفهوم، درپی آن بوده که اهمیت این روابط را به لحاظ تجربی نیز به اثبات برساند. در راستای مطرح شدن مفهوم سرمایه ی اجتماعی شیوه های برنامه ریزی نیز با رویکرد به مشارکت مردمی و توسعه ی پایدار با تأکید بر شاخص هایی همچون سنجش سرمایه ی اجتماعی، پایداری، انعطاف پذیری و مشارکتی بودن شکل گرفته که ‏در آن، هر منطقه در اعمال سیاست های اقتصادی همراه با در نظرگرفتن امتیاز نسبی، دارای آزادی عمل زیادی شده است. یکی از دیدگاه های توسعه که در قالب مفاهیم مطرح شده در " توسعه-ی همه جانبه ی روستایی" شکل گرفته است. بنابراین، سه شاخص مورد توجه پانتام (اعتماد، مشارکت و شبکه ها) در ارتباط با سنجش سرمایه ی اجتماعی، در این تحقیق مورد استفاده و سنجش قرار می گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده و 4/78 درصد امتیاز میان 106 تا 125، نشان دهنده ی آن است که میزان سرمایه ی اجتماعی در نواحی روستایی "پشت آب" زابل در حد متوسطی است. همچنین بالاترین میزان واریانس نیز در بین ابعاد سرمایه ی اجتماعی، مربوط به بعد شبکه بوده و این موضوع نشان از میزان بالای شبکه و پیوندهای اجتماعی در نواحی روستائی مورد مطالعه دارد. در یک جمع بندی کلّی می توان گفت که میان سرمایه ی اجتماعی و توسعه ی روستایی، رابطه ی معناداری وجود داشته و در این رابطه، هر یک از این پارامترها می تواند نقش تأثیرگذاری داشته باشد. از این رو میزان سرمایه ی اجتماعی متوسط در منطقه ی مورد مطالعه، در صورت تقویت این سرمایه و بهینه نمودن آن می تواند نقش مؤثری در توسعه ی روستایی منطقه ی پشت آب داشته باشد.
کلیدواژه‌ها: توسعه، توسعه روستایی، مشارکت اجتماعی، پشت آب.