Reconstruction of the Epistemological Viewpoint of Mīrzā Mahdī Isfahānī (ra)

جستارهایی در فلسفه و کلام

Article 5, Volume 42, Issue 2 - Serial Number 85, December 2011, Pages 118-168   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/philosophy.v42i2.11263

Authors

Jawād Raqavī^* ; Ṣādiq Āmulī Lārījānī

Abstract

In this research, the viewpoint of Mīzā Mahdī Iṣfahānī, as the founder of Tafkīk School (Separatism), concerning the most important epistemological issues like the quiddity of cognition (or episteme), types of cognition, truth, and justification of knowledge (ma‘rifa) are studied. Given the fact that epistemology has not been regarded as an independent science in the Muslim world, but the Muslim thinkers have brought it up in their philosophical, theological, and logical discussions, this article undertakes somehow to reconstruct the (epistemological) viewpoint of Mīzā Mahdī from among his theological opinions. Among the characteristics of Mīzā Mahdī is his expression of specific opinions against the current opinions on cognition. Thus, his viewpoint in epistemological discourses deserves to be researched about, critically reviewed, and seriously examined. To this end, his words concerning the nature of science, types of science, the meaning of truth, and the criterion of conviction are compiled and analyzed and criticized on the basis of the discourses raised in epistemology.

Keywords

knowledge; epistemology; separatism; Mīrzā Mahdī Iṣfahānī; simple and compound knowledge; innate and synthetic knowledge

References

- اصفهانی، میرزا مهدی؛ اعجاز کلام الله المجید، نسخه خطی ، محل نگهداری، دامغان، کتابخانه قمر بنی‌هاشم، شماره 199.

-اصفهانی، میرزا مهدی؛ تقریرات، تقریر شیخ محمود حلبی، نسخه خطی، کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره عمومی 1241.

-اصفهانی، میرزا مهدی ؛  المواهب السنیة فی بیان المعاریض و التوریة، ضمیمه ابواب الهدی، مقدمه سید محمد باقر نجفی، چاپخانه سعید، 1364.

-اصفهانی، میرزا مهدی ؛ ابواب الهدی، تحقیق حسن جمشیدی، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1385.

اصفهانی، میرزا مهدی؛ اساس معارف القرآن، نسخه خطی، کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره عمومی1093.

-اصفهانی، میرزا مهدی؛ الایات و الاخبار الراجعه الی العقل، نسخه خطی، دامغان، کتابخانه قمر بنی‌هاشم، شماره 195.

- اصفهانی، میرزا مهدی؛ متفرقات فی بیان وجه اعجاز القرآن، نسخه خطی، دامغان، کتابخانه قمر بنی‌هاشم، شماره 196.

-اصفهانی، میرزا مهدی؛ مصباح الهدی، مجموعه رسائل، نسخه خطی، کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره عمومی 8466.

- ابن سینا؛ الاشارات و التنبیهات، شرح خواجه نصیرالدین طوسی،  قم: نشر بلاغة، 1375.

- ارشادی نیا، محمد رضا؛  نقد و بررسی نظریه تفکیک، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1382.

- الشفا؛ المنطق؛ برهان، تحقیق ابراهیم مدکور، ابوالعلا عفیفی، قم: منشورات مکتبة آیة‌الله العظمی المرعشی النجفی،  1404 ق.

- برون، کالین؛ فلسفه و ایمان مسیحی، ترجمه طاطه وس میکائیلییان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1375.

- پل موزر، مولدر وتروت؛ درآمدی موضوعی بر معرفت شناسی معاصر، ترجمه رحمت‌الله رضایی، قم، مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، 1385.

- جمشیدی، حسن؛ سید جلال‌الدین آشتیانی و مکتب مشهد، نگاهی به مکتب تفکیک، گردآوری و تدوین واحد خردنامه همشهری، به کوشش سید باقر میر عبداللهی و علی پور محمدی، تهران: انتشارات همشهری،1384.

- حر العاملی؛ الفصول المهمة فی أصول الأئمة، تحقیق محمد بن محمد حسین قائینی، قم: مؤسسه معارف اسلامی امام رضا، 1418 ق.

- خوئی، ابوالقاسم؛ مصباح الاصول، تقریر محمد سرور واعظ حسینی، قم:  مکتبه داوری، 1417 ق.

- رشتی، سید کاظم؛ «مقامات العارفین»، مجمع الرسائل فارسی، چاپخانه سعادت کرمان.

- رقوی، جواد؛ «دیدگاه معرفت شناختی ویتگنشتاین»، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 24.

- ریشهری، محمد؛ میزان الحکمة، قم: دار الحدیث، 1375.

- سجادی، سید جعفر؛ فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379.

- صدر المتالهین، محمد؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقیلة، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1419ق.

- صدرالمتالهین شیرازی و قطب‌الدین شیرازی؛ رسالتان فی التصور التصدیق، قم: مؤسسه اسماعلیلیان، 1416ق.

- قزوینی، شیخ مجتبی؛ بیان الفرقان، فی توحید القرآن، مشهد، 1370ق.

- ماونس، هاوارد؛ درآمدی بر رساله ویتگنشتاین، ترجمه سهراب علوی، تهران: انتشارات طرح نو، 1379.

- مجلسی، محمد باقر؛ بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الوفاء، 1403ق.

- مطهری، مرتضی؛ شرح مبسوط منظومه، تهران: انتشارات حکمت، 1404ق.

- معرفت، محمد‌هادی؛ «عقلانیت دینی»، گفت و گو با آیت الله معرفت، اندیشه حوزه، ویژه نامه مکتب تفکیک، شماره سوم، سال پنجم، آذر و دی 1378.

- نصیرالدین طوسی؛ اساس الاقتباس، تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1367.

- نصیرالدین طوسی؛ نقد المحصل، بیروت: مکتبة دار التراث العربی.

- یزدی، عبدالله ‌بن شهاب‌الدین؛ حاشیه ملاعبدالله، تهران: انتشارات مکتبة الاسلامیة.

-  ایجی، عضدالدین؛ شرح المواقف، شارح سید شریف جرجانی، تصحیح محمد بدرالدین حلبی، قم: انتشارات شریف رضی، 1370.

 

- And, Jasper Hopkins Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.0, London.

- Hajj Mohamad Legenhausen, The History of  Attempts to Prove the Existence of God.