بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط بر خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جدید ذرت دانه ای(Zea mays L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 15، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، فروردین 1389، صفحه 136-145   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i1.7612

نویسندگان

مریم آشفته بیرگی¹؛ براتعلی سیاه سر¹؛ سعید خاوری²؛ محمد گلباشی^{* 3}؛ نفیسه مهدی نژاد¹؛ عادل علیزاده¹

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، ایران

³گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بمنظور مطالعه عملکرد و اجزای عملکرد و پایداری هیبریدهای جدید خارجی ذرت دانه ای (Zea mays L.)، آزمایشی با 18 هیبرید تجاری (شامل 15 هیبرید خارجی زودرس و متوسط رس) و نیز 3 رقم هیبرید تجاری ایرانی (KSC704، KSC647، DC370) به عنوان شاهد در دو سال زراعی 88-1387 و 89-1388، در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی به اجرا در آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که هیبریدهای سینگل کراس EXP1 و دابل کراس 370 با عملکرد دانه 5/16 و 1/12 تن به ترتیب برترین و ضعیف ترین هیبرید ازنظر عملکرد دانه می باشد. هیبرید EXP1 همچنین ازنظر صفات تعداد ردیف دانه در بلال، عمق دانه، طول بلال و قطر ساقه نیز برترین هیبرید بود. بررسی همبستگی ساده نشان داد که عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری با صفات ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، عمق دانه، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، طول بلال و تعداد برگ گیاه دارد. همچنین مشاهده شد که صفت درصد چوب بلال بطور منفی با عملکرد همبسته می باشند. تجزیه خوشه ای با روش Ward’s و با استفاده از اطلاعات بدست آمده از هر دو سال انجام گرفت. نتایج نشان داد که ارقام ذرت دانه ای به چهار گروه مجزا تفکیک شدند.

کلیدواژه‌ها

تجزیه خوشه ای؛ رگرسیون گام به گام؛ صفات زراعی

مراجع

1- Berglund, D.R., and Mc Williams, D.A. 2002. Corn Production for Grain and Sillage. North Dakota State University. NDSU Extension Service.

2- Dehghani, H., Sabaghnia, N., and Moghaddam, M. 2009. Interpretation of genotype-by-environment interaction for late maize hybrids’ grain yield using a biplot method. Tubitak, Turk Journal Agriculture 33: 139-148.

3- Dudley, J.W. 1988. Evaluation of maize populations as source of favorable alleles. Crop Science 28:486-491.

4- Dwyer, L.M., Hamilton., R.I., Hayhoe, H.N., and Royds, W. 1991. Analysis of biological traits contributing to grain yield of short- to mid- season corn (Zea mays L.) hybrids. Canadian Journal of Plant Science 71: 535- 541.

5- Esmaili. A., Dehghani, H., and Khavari Khorasani, S. 2002. Path analysis and correlation coefficient of yield and related traits on line by tester progeny of early mature grain corn hybrids. The 7th National Iranian Agronomy and Plant Breeding Congress, Karaj, Iran.(In Persion)

6- Fraser, J., and Eaton, G.W. 1983. Applications of yield component analysis to crop research. Field Crop Abstract 36: 787-797.

7- Giauffret, J., Lothrop, D., Dorvillez, B., Gouesnard, M., and Derieux, M. 2000. Genotype×environment interactions in maize hybrids from temperate or highland tropical origin. Crop Science 40: 1004-1012.

8- Golbashy, M., Shoa Hosseini, M., Khavari Khorasani, S., Farsi, M., and Zarabi, M. 2009. Effect of drought stress on Yield, Yield Components, Morphological Traits of Single Cross and Three Way Cross of Corn. Abstract book of the National Conferences on Consumption Pattern Reforms in Agriculture and Natural Resources. P: 225

9- Goodman, M.M. 1985. Exotic maize germplasm: Status, prospects, and remedies. Iowa State Journal Research 59: 497-527.

10- Kang, M.S., and Martin, F.A. 1987. A review of interaction aspects of genotype environmental interactions and practical suggestions for sugarcane breeders. Journal of American Society of Sugarcane Technology 9: 36-38.

11- Khavari khorasani, S. 2009. The corn Handbook. Golami Publication, Tehran, Iran.

12- Magari, R. and Kang, M. S. 1997. SAS-STABLE: stability analyses of balances and unbalanced data. Agronomy Journal 89: 929-932.

13- Romagosa, I., and Fox, P.N. 1993. Gnotype ×environment interaction and adaptation. In: M.D. Hayward, Bosemark, N.O., and Romagosa, I., eds. Plant Breeding: Principles and Prospectes, p. 373-390. London, Chapman & Hall.

14- Ron Parra, J., and Hallauer, A.R. 1997. Utilization of exotic maize germplasm. Plant Breeding Review 14: 165-187.

15- Sadrabadi, R., Marashi, H., and Nasiri, M. 2002. Principles of cultivar development. Vol 1. Theory and technique. Ferdosi University of Mashhad Publication No. 202. 538 p.

16- Shoa Hosseini, M.M., Golbashy, M., Farsi, S., Khavari Khorasani and M., Ashofteh Beiragi. 2009. Evaluation of correlation between yield and its dependent trait in single cross corn hybrids under drought stress. Abstract Book of 1st Regional Conference on Tropical Crops Production under Environmental Stresses Condition. Aslamic Azad University, Khozestan Sciences and Research Branch. P: 72. (In Persian)

17- Simic, D., Presterl, T., Seitz, G., and Geiger, H.H. 2003. Corn paring methods for integrating exotic germplasm into European forage maize breeding programs. Crop Science 43: 1952-1959.

18- Tigerstedt, P.M.A. 1994. Adaptation, variation and selection in marginal areas. Euphytica 77: 171-174.

19- Vaezi, SH., Abd Mishani, C., Yazdi Samadi, B., and Bihamta, M.R. 2000. Correlation and path analysis of grain yield and its components in maize. Iranian Journal of Agricultural Science Vol, 31(1): 71-83.(In persian)

20- Wellhausen, E.J. 1965. Exotic germplasm for improvement of corn belt maize. Proc. Annu. Corn Sorghum. Research Conference 35: 234-249.

21- Willman, M.R., Below, F.E., Lambert, R.J., Howey, A.E., and Mies, D.W. 1987. Plant traits related to productivity of maize. II. Development of multiple trait models. Crop Science 1122-1126.

22- Zeinali, H., Nasrabadi, Hossein Zade, A.H., Chogan, R., and Sabokdast, M. 2005. Factor analysis in grain corn hybrids. Journal of Iranian Agricultural Science 36(4): 895-902. (In Persian with English Summary)