ضدعفونی بذر گندم و تأثیر آن بر شاخص های قدرت بذر از منظر زیست محیطی

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 18، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، فروردین 1389، صفحه 168-174   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i1.7616

نویسندگان

حمید رضا توکلی کاخکی^{* 1}؛ علیرضا بهشتی²

¹مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و مناببع طبیعی خراسان رضوی

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

در سیستم های کشاورزی رایج استفاده از آفت کش ها و قارچ کش ها برای تیمار نمودن بذر بصورت گسترده ای کاربرد یافته است. این مطالعه به منظور بررسی اثر ضدعفونی بذر بر شاخص های قدرت بذر گندم بک کراس روشن در سال 1386در شرایط آزمایشگاهی به مرحله اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با هشت تکرار اجراء شد. فاکتورهای مورد بررسی در این شامل مرحله آلودگی بذر به اسپور سیاهک پنهان معمولی گندم (laevis Tilletia) در دو سطح ( آلودگی و عدم آلودگی)، نوع قارچ کش در چهار سطح (رئال، ویتاواکس، دیویدند و شاهد) و سه سطح مدت نگهداری بذر (30،60و 90 روز) بود. نتایج نشان داد که آلودگی بذر و نوع قارچ کش اثر معنی بر طول ساقه چه و طول ریشه چه داشت (01/0 ≤ P). اثرمدت نگهداری بذر بر صفات درصد جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه،طول ریشه چه و طول ساقه چه معنی دار (01/0 ≤ P) بود. اثر متقابل آلودگی بذر و نوع قارچ کش ها بر شاخص های سرعت و درصد جوانه زنی،وزن خشک گیاهچه وطول ریشه چه معنی دار نبود. بر اساس این نتایج آزمایشگاهی، استفاده از قارچ کش های ضدعفونی کننده بذردر صورت عدم ضرورت نه تنها موجب خسارت احتمالی به بنیه بذر می شود بلکه، صدمات زیست محیطی را نیز بدنبال خواهد داشت. چنانچه آلودگی بذر و شیوع بیماری در مزرعه محرز باشد و باتوجه به متفاوت بودن عکس العمل ارقام مختلف گندم به بیماری سیاهک پنهان گندم و با تکیه و بهره گیری از نتایج آزمایش های مزرعه ای استفاده از قارچ کش مطلوب می تواند در جلوگیری از کاهش عملکرد موثربوده و حداقل مخاطرات زیست محیطی را بدنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

آلودگی بذر؛ جوانه زنی بذر؛ قارچ کش

مراجع

1- Ashley, R.O., and Martin, G. 2003. Spring wheat seed treatment demonstration. Annual Report Agronomy Section Dickinson Research Extension Center .Available at: Web Site http://www. ag.ndsu.nodak. edu/dickinso/research/2003/agron03i.htm.

2- Atahosaini, M., Torabi, M., and Jafarpour, B. 2003. Physiological races of Tilletia laevis in Khorsan. Seed and Plant Journal Agricultural Research 18: 383-393. (In Persian whit English Summary)

3- Bertelsen, J.R., de Neergaard, E., and Smedegaard-Petersen, V. 2001. Fungicidal effects of azoxystrobin and epoxiconazole on phyllosphere fungi, senescence and yield of winter wheat. Plant Pathology 50: 190–205.

4- Borgen, A. 2004. Organic seed treatment to control common bunt (Tilletia tritici) in wheat. Seed Testing International No. 128.

5- Clark, S.M., and Scott, D.J. 1982. Effects of carboxin, benomyl and captan on the germination of wheat during the post harvest dormancy period. Seed Science and Technology 10: 87-94.

6- Dimmock, J.P.R.E., and Gooding, M.J. 2002. The effects of fungicides on Hagberg falling number and blackpoint in winter wheat. Crop Protection 21: 475–487.

7- Ellis, R.H., and Roberts, E.H. 1980. Towards a rational basis for testing seed quality in seed production. Butterworths, London. p. 605-635.

8- Giri, G.S., and Llinger, W.F. 2003. Seed priming winter wheat for germination emergence and yield. Crop Science 43:2135-2141.

9- Gliessman, S.R. 2000. Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture. CRC. p. 3-17.

10- Gupta, R.B.L., Majumdar, V.L., and Bhatnagar, G.C. 1990. Influence of seed dressing fungicides on mycoflora and viability of wheat seed under storage. Seed Research 18: 157-159.

11- Kashyap, R.K., Chaudhary, O.P., and Sheoran, I.S. 1994. Effects of insecticide seed treatments on seed viability and vigour in wheat cultivars. Seed Science and Technology 22: 503-507.

12- Khanzada, K.A., and Mathur, S.B. 1983. Control of loose smut of wheat by carboxin, fenfuram and triadimenol .Seed Science and Technology 44:947-949.

13- Khanzada, K.A., Aslam Rajput, M., Sarwar Shah, G., Mubeen Lodhi, A., and Mehbood, F. 2002. Effect of seed dressing fungicides for the control of seedborne mycoflora of wheat. Asian Journal of Plant Sciences 4: 441-444.

14- Lu, Y.C., and Terry, C.K. 1995. Implication of sustainable agriculture for the world food situation. Food Reviews International 11(2): 255-280.

15- Mathre, D.E., Johnston, H.R., and Greym, W.E. 2001. Small grain cereal seed treatment. The Plant Health Instructor. Available at Web site http:// www.apsnet.org / education /advanced plant path/ topics / seed treatment / top.

16- Querou, R., Euvrard, M., and Gauvrit, C. 1998. Uptake and fate of triticonazole applied as seed treatment to spring wheat (Triticum aestivum L.). Pesticide Science 53: 324-332.

17- Randhawa, H.S., Sharma, H.L., Kaur, J., and Dhaliwal, A.S. 1985. Effect of fungicides on germination and seed mycoflora on wheat under different storage conditions. Pesticides 19: 36-38.

18- SAS Institute, 1989.In: SAS/STAT User’s Guide, Version 6. 4th ed.SAS Inst., Inc., Cary, NC.