عدالت و جرائم اجتماعی؛ شواهدی از استان های ایران

اقتصاد و توسعه منطقه ای

مقاله 1، دوره 26، شماره 18، بهمن 1398، صفحه 1-18   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/erd.v26i17.67307

نویسندگان

حبیب انصاری سامانی^{* 1}؛ معصومه روزبهانی²

¹عضو هیئت علمی، بخش اقتصاد، دانشگاه یزد

²کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه یزد،

چکیده

جلوگیری از ارتکاب جرائم، یکی از ملزومات هر جامعه سالم است. نابرابری­های اقتصادی و توزیع­های غیرمنصفانه می‌تواند عامل مهمی برای بروز جرم شود. پیچیدگی نسبت میان عدالت و انصاف و شاخص‌های توزیع مواهب اقتصادی، به اهمیت و ضرورت بررسی ارتباط دو متغیر می­افزاید. در این پژوهش تأثیر شاخص‌های نابرابری توزیع درون جمعیتی استان­ها مانند ضریب جینی و شاخص­های توزیع بودجه دولتی میان استان­ها مانند شاخص‌های تبعیض (ظرفیت و نیاز و شاخص کلی) محاسبه‌ شده در پژوهش عزتی (1392) بر جرم کل (مجموع سرقت، قتل عمد و جرائم خشن) بررسی می‌شود. بررسی فرضیه‌ها در 4 مدل و به روش پانل پویای گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) در دوره زمانی 1394-1379 استفاده شده است. نتایج نشان داده است که تأثیر هر کدام از شاخص­های نابرابری اقتصادی بر جرم، مثبت و معنی­دار بوده است. تأثیر بیکاری، نرخ شهرنشینی و تولید ناخالص داخلی سرانه بر جرم، مثبت و معنی­دار است. همچنین تأثیر اندازه دولت بر جرم، منفی و معنی­دار است. نتایج نشان می­دهد که برای کاهش جرم و آسیب­های اجتماعی باید از سیاست­های اقتصادی کاهش نابرابری و تبعیض استفاده کرد. همچنین آزمون علیت پانل، بین شاخص­های مختلف نابرابری و جرم نشان داده است که ضریب جینی، تبعیض ظرفیت و نیاز علت آماری جرم هستند؛ اما رابطه عکس آن برقرار نیست.

کلیدواژه‌ها

نابرابری؛ جرم؛ داده های پانل؛ استان های ایران

مراجع

شهبازی، نجفعلی، صادقی، بهروز، موسوی، علیرضا. (1390)، بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر امنیت اجتماعی. فصلنامه آفاق امنیت، شماره 12، 199-125.

فرهمند، شکوفه، صفاری، بابک، موسوی، وجیهه. (1395). تحلیل فضایی تأثیر عوامل اقتصادی-اجتماعی بر وقوع جرایم در استان‌های ایران با تأکید بر مهاجرت (1390-1385). تحقیقات اقتصادی، شماره 1، 138-117.

حسینی‌نژاد، مرتضی. (1384). بررسی علل اقتصادی جرم در ایران با استفاده از یک مدل داده‌های تلفیقی: مورد سرقت. مجله برنامه‌وبودجه، شماره (95)، 81-35.

صادقی، حسین، شقاقی‌شهری، وحید، اصغرپور، حسین. (1383). تحلیل عوامل اقتصادی اثرگذار بر جرم در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره (68)، 90-63.

عباسی‌نژاد، حسین، صادقی، مینا، رمضانی، هادی. (1393). بررسی رابطه جرائم اجتماعی و متغیرهای اقتصادی در ایران. فصلنامه برنامه‌وبودجه، شماره (3)، 91-69.

عزتی، مرتضی. (1392). تبعیض اقتصادی بین منطقه‌ای در ایران. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، شماره 3، 102-77.

مداح، مجید. (1388). تحلیل اثر فقر و نابرابری درآمدی بر جرم (سرقت) در سطح استان‌های کشور. پژوهشنامه اقتصادی، شماره (3)، 323-303.

مهرگان، نادر، گرشاسبی فخر، سعید. (1390). نابرابری درآمد و جرم در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره (4)، 125-109.

Becker, G. S. (1968). Crime and punishment: An economic approach. In The Economic Dimensions of Crime (pp. 13-68). Palgrave Macmillan UK.

Brush, J. (2007). Does income inequality lead to more crime? A comparison of cross-sectional and time-series analyses of United States counties. Economics letters, 96(2), 264-268.

Chintrakarn, P., & Herzer, D. (2012). More inequality, more crime? A panel cointegration analysis for the United States. Economics Letters, 116(3), 389-391.

Choe, J. (2008). Income inequality and crime in the United States. Economics Letters, 101(1), 31-33.

Demombynes, G., & Özler, B. (2005). Crime and local inequality in South Africa. Journal of Development Economics, 76(2), 265-292.

Enamorado, T., Lopez-Calva, L. F., Rodriguez-Castelan, C., & Winkler, H. (2016). Income inequality and violent crime: Evidence from Mexico's drug war. Journal of Development Economics, 120, 128-143.

Engelen, P. J., Lander, M. W., & van Essen, M. (2016). What determines crime rates? An empirical test of integrated economic and sociological theories of criminal behavior. The Social Science Journal, 53(2), 247-262.

Fajnzylber, P., Lederman, D., & Loayza, N. (2002). Inequality and violent crime. The journal of Law and Economics, 45(1), 1-39.

Harer, M. D., & Steffensmeier, D. (1992). The differing effects of economic inequality on black and white rates of violence. Social Forces, 70(4), 1035-1054.

Hipp, J. R., & Kane, K. (2017). Cities and the larger context: What explains changing levels of crime?. Journal of criminal justice, 49, 32-44.

Hsieh, C. C., & Pugh, M. D. (1993). Poverty, income inequality, and violent crime: a meta-analysis of recent aggregate data studies. Criminal Justice Review, 18(2), 182-202.

Kelly, M. (2000). Inequality and crime. Review of Economics and Statistics 82,

530–539.

Kennedy, B. P., Kawachi, I., Prothrow-Stith, D., Lochner, K., & Gupta, V. (1998). Social capital, income inequality, and firearm violent crime. Social science & medicine, 47(1), 7-17.

Khan, N., Ahmed, J., Nawaz, M., & Zaman, K. (2015). The socio-economic determinants of crime in Pakistan: New evidence on an old debate. Arab Economic and Business Journal, 10(2), 73-81.

Pare, P. P., & Felson, R. (2014). Income inequality, poverty and crime across nations. The British journal of sociology, 65(3), 434-458.

Patterson, E. B. (1991). Poverty, income inequality, and community crime rates. Criminology, 29(4), 755-776.

Pease, K. (2001). Distributive justice and crime. European Journal on Criminal Policy and Research, 9(4), 413-425.

Rufrancos, H., Power, M., Pickett, K. E., & Wilkinson, R. (2013). Income Inequality and Crime: A Review and Explanation of the Timeâ series Evidence. Sociology and Criminology-Open Access.

Saridakis, G. (2004). Violent crime in the United States of America: a time-series analysis between 1960–2000. European Journal of Law and Economics, 18(2), 203-221.

Scorzafave, L. G., & Soares, M. K. (2009). Income inequality and pecuniary crimes. Economics Letters, 104(1), 40-42.

Sharma, S. (2015). Caste-based crimes and economic status: Evidence from India. Journal of comparative economics, 43(1), 204-226.

Stolzenberg, L., Eitle, D., & D'Alessio, S. J. (2006). Race, economic inequality, and violent crime. Journal of Criminal Justice, 34(3), 303-316.

Thorbecke, E., & Charumilind, C. (2002). Economic inequality and its socioeconomic impact. World Development, 30(9), 1477-1495.

Wilkinson, R., Pickett, K. (2010). The Impact of Income Inequalities on Sustainable Development in London. Sustainable Development Commission.

Wilson, M., & Daly, M. (1997). Life expectancy, economic inequality, homicide, and reproductive timing in Chicago neighbourhoods. BMJ: British Medical Journal, 314(7089), 1271.

United Nations (2007). Indicators of Sustainable Development: Guidelines and Methodologies.