Explaining the Role of Mosques in Improving the Quality of Life for Neighborhood Residents in Iranian-Islamic Cities (Case Study: Husseiniyah A’azam in Husseiniyah Neighborhood, Zanjan)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

Article 6, Volume 5, Issue 2 - Serial Number 9, March 2019, Pages 105-125   

Document Type: Scientific-Research

DOI: 10.22067/gusd.v5i2.61891

Authors

Mohammad Taghi Pirbababei^* ; Valiollah Rabieifar

Tabriz Islamic Art University

Abstract

Extended Abstract
1. Introduction
Today, quality of life is the main objective of all types of plans and strategies provided by scientists and planners. Concerns revolving around the quality of life is a characteristic of contemporary societies. Given the status quo, the urban quality of life is regarded as the most important subject in urban planning. Meanwhile, one of the important and influential elements in Islamic cities are mosques. During the course of history concerning the formation of Islamic cities, mosques have always been regarded as important public spaces with numerous social, economic, political, and physical functions, playing a pivotal role in people’s lives. Consequently, mosques are known as effective elements of citizens’ quality of life at urban or neighborhood level across Iranian cities. The purpose of the present study is to explain the role of mosques in improving the quality of life in various social, economic, physical, administrative, and environmental structures across neighborhoods in Iranian cities. Therefore, the extent of significant relation between the role of mosques and the aforementioned structures regarding the residents’ quality of life can be analyzed and explained.
 
2. Review of Literature
Quality of life can be defined as constituting both the quantitative and qualitative aspects such as distribution of goods and services, and humans’ materialistic needs as well as mental and qualitative aspects such as social relationships, life satisfaction, participation, sense of social belonging, and the entire spiritual needs of people.
Accordingly, mosques are the main building blocks of Islam, the most superior function of which includes collective worship and prayer.
Different Types of Mosques According to their Function and Location
In terms of function, three types of mosques in cities can be pointed out (Ataei Hamedani, Hamzehnejad, & Noghrekar, 2011):
A) The Grand Mosques: This type of mosque is a place to hold Friday Prayer (Congressional Prayer). Considering the sermons taking place during the Friday Prayer, these mosques play a more prominent role in politics as compared with neighborhood mosques. Finding a proper location for these mosques comparing with the following ones is of great importance. These mosques should be connected to the market and residential neighborhoods.
B) The Neighborhood Mosques: In Islamic societies, these mosques are the most accessible and can be found in every region and urban structure.
C) Marketplace Mosques: These mosques are located in the vicinity of men’s workplace, inside a bazar or other business centers where shopkeepers and others can pray.
3. Method
The purpose of the present study is to examine and explain the role of mosques in improving the quality of life for neighborhood residents in Iranian cities. In terms of type, the present inquiry is an applied study conducted using the descriptive-analytical method. Data collection was carried out through library studies, while theoretical foundations were gathered using documents and approaches. Furthermore, surveys were conducted by distributing questionnaires as well as conducting interviews with the samples of the study. Criteria and sub-criteria obtained from the theoretical foundations were classified under social, economic, physical, and environmental health structures.
4. Results and Discussion
According to the findings of the study, the social indices on quality of life in Husseiniyah Neighborhood, Zanjan with a t-statistic of 4.561 is significantly under the influence of mosques as compared with other indices, while they have not been affected in the context of economic indices involving a t-statistic of 2.462. Subsequently, this is accompanied by other indices including physical-spatial, administrative, and environmental with t-statistics of 4.690, 3.737, and 3.643, respectively. According to path analysis, the administrative, social, and economic indices significantly affect the residents’ quality of life with total impacts of 0.907, 0.892, and 0.880, respectively, while physical-spatial and environmental indices are ranked last with total impacts of 0.810 and 0.864, respectively.
5. Conclusion
In Iranian-Islamic cities, mosques play a vital role in forming various platforms and enhancing the quality of life across neighborhoods and even at an urban scale. As a public, religious, cultural, educational, and even therapeutic center, the Husseiniyah A’azam Mosque plays a principal role in a lively and dynamic neighborhood. In fact, the presence of mosques in neighborhoods can be regarded as the main propellant of civilization across Iranian-Islamic cities.
It is worth mentioning that the Husseiniyah A’azam Neighborhood is located in the historical and distressed region of Zanjan City. According to field studies and questionnaires completed by the neighborhood’s residents, the mosque has been relatively effective in improving the indices regarding the quality of life in this neighborhood. According to the residents, the neighborhood has a relatively favorable quality of life, while it falls short as compared with neighborhoods which involve high indices of quality of life.
 

Keywords

mosque; quality of life; Hossinieh Azam; city Zanjan

References

1. آذر، ع. (1381). تحلیل مسیر و علت‌یابی در علم مدیریت. مجله مجتمع آموزش عالی قم، 4(15)، 59-96.

2. باقری، ا.س. (1387). مرکزیت، جایگاه و پراکندگی مساجد در محله‌های شهر، مجله رشد آموزش جغرافیا، 23(85)، 10-4.

3. بایزیدی، ا.، اولادی، ب.، و عباسی، ن. (1391). تحلیل داده‌های پرسشنامه‌ای، چاپ چهارم، تهران: انتشارات عابد.

4. بمات، ن.ا. (1369). شهر اسلامی. مترجمین؛ حلیمی، محمدحسین و استامبولی، منیژه، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

5. تقوایی، ع.ا.، و معروفی، س. (1389). ارزیابی نقش مسجد در ارتقاء کیفیت محیط (مطالعه موردی: مسجد امیر تهران). فصلنامه مدیریت شهری، 8(25)، 234-219.

6. تقوایی، ع.ا.، و معروفی، س. (1391، اسفند). نقش فضاهای شهری در ارتقاء کیفیت محیط با تأکید بر نقش مساجد، بازیابی در 05 بهمن 1395، از www.masjed.ir

7. حافظ نیا، م.ر. (1389). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.

8. خادم حسینی، ا.، منصوریان، ح.، و ستاری، م.ح. (1389). سنجش کیفیت ذهنی زندگی در نواحی شهری. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، 1(3)، 45-60.

9. ربیعی فر، و.ا.، حیدری، ت.، و صنعتی منفرد، س. (1391). ارزیابی هویت شهر اسلامی با تأکید بر مکان‌های مذهبی (مطالعه موردی: حسینیه اعظم زنجان)، دومین همایش شهر اسلامی، اصفهان.

10. رضوانی، م.، متکان، ع.ا.، منصوریان، ح. و ستاری، م.ح. (1388). توسعه و سنجش شاخص‌ها کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: شهر نورآباد، استان لرستان). مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 1(2)، 110-87.

11. رضوانی، م.، و منصوریان، ح. (1387). سنجش کیفیت زندگی: بررسی مفاهیم، شاخص‌ها ، مدل‌ها و ارائه مدل پیشنهادی برای نواحی روستایی، فصلنامه روستا و توسعه، 11(3)، 1-26.

12. زبردست، ا.، و بنی عامریان، م. (1389). بررسی ارتباط میان شاخص‌های عینی و ذهنی بعد خدمات عمومی کیفیت زندگی شهری در شهر هشتگرد، نامه معماری و شهرسازی، 2(3)، 22-5.

13. سلیمانی، م.، منصوریان، ح.، و براتی، ز. (1392). سنجش کیفیت زندگی در محله‌های در حال گذار شهری، فصلنامه جغرافیا، سال یازدهم،11(38)، 75-51.

14. شفیعا، س.، شفیعا، م.ع.، و کاظمیان، غ.ر. (1392). فرا تحلیل روش و نتایج پژوهش‌های کیفیت زندگی شهری در ایران. مجله جامعه‌شناسی کاربردی، 24(50).40-21.

15. شماعی، ع.، و پوراحمد، ا. (1384). بهسازی و نوسازی از دیدگاه علم جغرافیا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران

16. عبدی، م.ع.، مهدی زاده، س.، و جلالوندی، م. (1391). مروری بر تجارب بهسازی و نوسازی بافت‌های شهری در برخی کشورها. چاپ اول. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.

17. عطایی همدانی، م.ر.، و نقره‌کار، ع.ا. (1390). بررسی و الگو شناسی مکان‌یابی مساجد عصر نبوی در مدینه. نشریه باغ نظر، 8(16)، 16-3.

18. فرجی ملائی، ا.، عظیمی، آ.، و زیاری، ک.ا. (1389). تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 2(1)، 16-1.

19. قالیباف، م.ب.، روستایی، م.، رمضان زاده لسبویی، م.، و طاهری، م.ر. (1390). ارزیابی کیفیت زندگی شهری. فصلنامه جغرافیا، 9(31)، 53-33.

20. کلانتری، خ.، اسدی، ع.، و چوبچیان، ش. (1388). تدوین و اعتبار سنجی شاخص‌های توسعه پایدار مناطق روستایی. فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 1(2)، 86-69.

21. کوکبی، ا. (1386). معیارهای ارزیابی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری. نشریه هویت شهر، 1(1)، 38-23.

22. گلکار، ک. (1379). مؤلفه‌های سازنده کیفیت طراحی شهری، نشریه صفه، 11(32)، 65-38.

23. لطفی، ص. (1388). مفهوم کیفیت زندگی شهری: تعاریف، ابعاد و سنجش آن در برنامه‌ریزی شهری. فصلنامه جغرافیای انسانی، 1(4)، 80-65.

24. موذن، ا.، و علیزاده اقدم، م.ب. (1391). بررسی کیفیت زندگی شهری: مدلی برای سنجش و رتبه‌بندی استان‌های ایران با استفاده از تحلیل خوشه‌ای. مجله جامعه‌شناسی ایران، (3)، 174-149.

25. وظیفه دوست، ح. (1388). بررسی میزان اهمیت شاخص‌های کیفیت زندگی شهری تهران؛ از دیدگاه مدیران و متخصصان مدیریت شهری. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 1(3)، 18-1.

26. هیلن براند، ر. (1383). معماری اسلامی، مترجم؛ باقر آیت‌الله زاده شیرازی، تهران: انتشارات روزنه.

27. Carp, F. M., Zawadski, R. T., & Shokrkon, H. (1976). Dimensions of urban environmental quality. Environment and Behavior, 8(2), 239-264.

28. George, L. K. (1981). Subjective well-being: Conceptual and methodological issues. Annual Review of Gerontology and Geriatrics, 2(1), 345-382.

29. Lee, Y. J. (2008). Subjective quality of life measurement in Taipei. Building and Environment, 43(7), 1205-1215.

30. Poll, R. V. (1997). The perceived quality of the urban residential environment (Unpublished doctoral dissertation). Netherlands: University of Groningen Press.

31. Ramage, J. K., & Davies, A. H. (2003). Measurement of quality of life in carcinoid/ neuroendocrine tumours. Endocrine-related Cancer, 10(4), 483-486.

32. Roback, J. (1982). Wages, rents, and the quality of life. Journal of Political Economy, 90(6), 1257-1278.

33. Schalock, R. L. (2004). The concept of quality of life: What we know and do not know. Journal of Intellectual Disability Research, 48(3), 203-216.

34. Schuessler, K. F., & Fisher, G. A. (1985). Quality of life research and sociology. Annual Review of Sociology, 11(1), 129-149.