بررسی میزان استفاده از عناصر منبع(عنوان، چکیده، کلیدواژه و متن کامل) در فرایند گزینش و ارزیابی منابع اطلاعاتی از رویکرد نظریه سبک شناختی کل‌گرا- تحلیلی رایدینگ

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 6، دوره 2، شماره 2، خرداد 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v2i2.14018

نویسندگان

مهدیه میرزابیگی^* ؛ اعظم صنعت جو؛ محمد حسین دیانی

دانشگاه شیراز

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان استفاده از عناصر منبعتوسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد در فرایند گزینش و ارزیابی منابع اطلاعاتی به منظور ارائه راهکارهایی برای بهبود ساختار نظام‌های تعاملی بازیابی اطلاعات است.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی اجرا شد. جامعه پژوهش را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد در دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی تشکیل دادند که بر اساس آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ در یکی از گروه‌هایکل‌گرا یا تحلیلی جای گرفتند. داده‌های این پژوهش از طریق طراحی شش وظیفه کاری شبیه‌سازی شده، آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ و پرسشنامه محقق ساخته گردآوریشد.
یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که بین دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی در میزان استفاده از عناصر منبعتفاوت معنی‌داری وجود نداشت، اما، بین میزان استفاده از عناصر منبع در گروه‌هایکل‌گرا و تحلیلی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. در بین عناصر منبع میزان استفاده از متن کامل در بین افراد با سبک شناختی کل‌گرابیش از افراد با سبک شناختی تحلیلی بود. همچنین میزان استفاده افراد تحلیلی از عنوان بیش از افراد کل گرا بود. نکته دیگر اینکه در فرایند قضاوت ربط، چه در گروه‌هایکل‌گرا و چه در گروه‌های تحلیلی، میزان استفاده از کلیدواژه‌ها نسبت به سه بازنمون دیگر، کمتر بود. در مورد بازنمون چکیده نیز بین میزان استفاده دو گروهتحلیلی و کل گرا تفاوت معنی‌داری وجود نداشت.
کاربردها:انتظار می‌رود نتایج این پژوهش بتواند به طراحان وب و موتورهای جستجو برای ایجاد رابط کاربرهای شخصی‌سازی شده با هدف حمایت از نظام‌های بازیابی اطلاعات تعاملی کمک نماید

کلیدواژه‌ها

: ارزیابی منابع اطلاعاتی؛ سبک شناختی تحلیلی؛ سبک شناختی کل‌گرا؛ عناصر منبع؛ قضاوت ربط؛ نظریه تحلیل سبک شناختی رایدینگ