Analysis of the Legal Decree of Allowance and Determination

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

Article 4, Volume 45, Issue 1 - Serial Number 92, May 2013, Pages 77-99   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/fiqh.v0i0.8761

Author

Asadullāh Luṭfī^*

Associate Professor of Jurisprudence and Law, Imam Khomeini International University (RA)

Abstract

If, in special circumstances, a decree that had already not been permissible becomes permissible due to facilitation for the religiously accountable
(mukallif), that legal decree is called allowance (rukhṣat), such as the permission to eat carcass for the one compelled by necessity (muḍṭar). However, the general legal decree that is devised for the religiously accountable in general in conventional circumstances is called determination (‘azīmat), such as the unlawfulness of a menstruating woman to perform prayer, the unlawfulness of expropriating others’ properties, and the obligatoriness of prayer and fasting for the religiously accountable in general.
As for some of the primary decree that are suspended for the religiously accountable on the basis of the evidences of no constriction, no harm and desperate necessity and secondary ruling is legislated, the question arises as to whether these secondary decrees on the religiously accountable is rukhṣat or ‘azīmat. Also, in cases where it is rukhṣat, the relation of permissibility (ibāḥa) to rukhṣat is open to discussion.
In this article, while explaining rukhṣat and azīmat, the legal nature of these two and the relation of rukhṣat to ibāḥa, and some instances of the application of these two terms are analyzed and examined along with explaining the jurists’ opinions concerning some of the legal precepts and rules.

Keywords

allowance; determination; permissibility; no constriction (lā ḥaraj); no harm (lā ḍarar); desperate necessity (iḍṭirār)

References

قرآن کریم.

آمدی، علی­بن­محمد، الإحکام­فی­أصول­الأحکام، عبدالرزاق­عفیفی، دوم، بیروت: المکتب­الإسلامی،  1402 ق.

إبن­أبی­جمهور­أحسائی، محمد­بن­علی، عوالی­اللئالی­العزیزة­ فی الأحادیث­الدینیة، قم: کتاب­خانه­­ی­آیت­الله­مرعشی، 1403 ق.

إبن­أثیر، مبارک­بن­محمد­جزری، النهایة­فی­غریب­الحدیث­والأثر، محمود­ محمد ­طناحی، طاهراحمد­­زاوی، چهارم، قم: اسماعیلیان، 1364.

إبن­فارس، احمد، معجم­مقاییس­اللغة، قم: مکتب­الإعلام­الإسلامی، 1411 ق.

إبن­قدامه­مقدسی، أبو­محمد­بن­احمد، روضةالناظر­و­جُنّة­المناظر­­فی­أصول­الفقه، المطبعة­السلفیة،1342 ق. 

إبن­ملک، شرح­المنار­فی­الأصول، مطبعة­عثمانیة،1314 ق.

إبن­منظور، محمد­بن­مکرم، لسان­العرب، قم: نشرأدب­الحوزه، 1405 ق.    

إبن­نجیم، زین­الدین­بن­ابراهیم، فتح­الغفار­بشرح­المنار (مشکاةالأنوار فی­أصول­المنار)، اول، قاهره: مطبعة­مصطفی­البابی­الحلبی، 1355 ق.  

اسنوی، جمال­الدین، شرح­الاسنوی­علی­المنهاج، قاهره: مطبعة ­مصطفی­البابی­الحلبی، 1408 ق.

أنصاری، محمد­بن­نظام­الدین، فواتح­الرحموت­بشرح­مسلم­الثبوت، اول، قاهره: المطبعةالأمیریة، 1322 ق.

بخاری، محمد­بن­اسماعیل، صحیح­البخاری، بیروت: دارالفکر، 1401 ق.

جصّاص­رازی، احمد­بن­علی، الفصول­فی­الأصول، اول، دار­إحیاء­التراث­العربی،1405 ق.

جوهری، اسماعیل­بن­حماد، الصحاح، (تاج­اللغةوصحاح­العربیة)، احمد عبد­الغفور، دوم، بیروت: دار­العلم­للملایین، بیروت:1399 ق.

حرّ­عاملی، محمد­­بن­الحسن، وسائل­الشیعة­إلی­تحصیل­مسائل­الشریعة، عبدالرحیم­ربانی­شیرازی، بیروت: دارإحیاءالتراث­العربی، 1407 ق.

حکیم، سیدمحسن، مستمسک­العروةالوثقی، اول، قم: دار­الثقافة، 1412 ق.

حکیم، سیدمحمدتقی، الأصول­العامة­للفقه­المقارن، اول، قم: ذوی­القربی،1428 ق.

حنفی، محمد­بن­محمود، الردود­والنقود، (شرح­مختصر­إبن­حاجب)، ترحیب بن­ربیعان­­دوسی، اول، ریاض: مکتبة­الرشد­الناشرون، 1426 ق.

خضری، محمد، أصول­الفقه، تونس: دارالمعارف ،1413 ق.

خویی، سید­ابوالقاسم، مصباح­الأصول، سیدمحمدسرورحسینی­بهسودی، قم: انتشارات داوری، 1378.

رازی، محمدبن­عمر، المحصول، طه­جابر­فیاض­علوانی، دوم، بیروت: مؤسسة­الرسالة، 1412 ق.

زبیدی، محمد­مرتضی، تاج­العروس­من­جواهر­القاموس، بیروت: دار­مکتبة­الحیاة، 1406 ق.

زحیلی، وهبة، أصول­الفقه­الإسلامی، دمشق، دار­الفکر، 1932 م. 

زرکشی، محمدبن­بهادر، البحرالمحیط، وزارت­اوقاف­­کویت،1412 ق.

سبحانی، جعفر، قاعدتان ­فقهیتان، قم: مؤسسةالإمام­الصادق (ع)، 1415 ق.

سبکی، عبدالوهاب­بن­علی، الإبهاج­فی­شرح­المنهاج، شعبان­محمداسماعیل، قاهره: مطبعةأسامة، 1413 ق.

سرخسی، محمد­بن­احمد، أصول­السرخسی، اول، بیروت: دار­الکتب­العلمیة، 1414 ق.

سیوطی، عبدالرحمان­بن­محمد، ألأشباه ­و­النظایر ­فی ­قواعد ­و ­فروع ­فقه ­الشافعیة، اول، بیروت: دارالکتب­العلمیة، 1399 ق.

شاطبی، ابراهیم­بن­موسی، الموافقات­فی­أصول­الشریعة، بیروت: دارالمعرفة، 1405 ق.

شهیدثانی، زین­الدین­بن­علی­عاملی، تمهیدالقواعد، اول، قم: مکتب­الإعلام الاسلامی، 1416 ق.

همو، مسالک­الأفهام­إلی­تنقیح­شرائع­الإسلام، اول، قم: مؤسسةالمعارف­الإسلامیة، 1413 ق.

صدر، سیدمحمدباقر، بحوث­فی­علم­الأصول، قم: مجمع­علمی­شهید­صدر، 1371.

طباطبایی­یزدی، سید­محمد­کاظم، العروة­الوثقی، بیروت: مکتب­ وکلاءالامام­الخمینی، 1410 ق.

طریحی، فخرالدین، مجمع­البحرین، تهران: مکتبةالمرتضویة، 1365.

طوسی، محمدبن­حسن، تهذیب­الأحکام، بیروت: 1403 ق.

عبدالرحیم­صالح، یعقوب، الإباحة­عندالأصولیین، اول، ریاض، مکتبةالرشد الناشرون، 1426 ق.

عراقی، ضیاءالدین، نهایةالأفکار، قم: موسسةالنشرالإسلامی، 1415 ق. 

غزالی، محمدبن­محمد، المستصفی­من­علم­الأصول، اول، قاهره،المطبعةالامیریة، 1322 ق.

عسقلانی، أحمد­بن­حجر، فتح­الباری­شرح­صحیح­البخاری، بیروت: دار­الفکر، 1385 ق.

فیومی، أحمد­بن­محمد، المصباح­المنیر­فی­غریب­الشرح­الکبیر­للرافعی، عبدالعظیم­شناوی، قاهره، دارالمعارف، 1409ق.

قشیری­نیشابوری، مسلم­بن­حجاج، صحیح­مسلم، دوم، بیروت: دار­إحیاء التراث­العربی،1404 ق.

کلینی، محمد­بن­یعقوب، الفروع­من­الکافی، تهران: دارالکتب­الإسلامیة، 1362.

محقق­داماد، سید­مصطفى، قواعد­فقه (بخش­مدنی)، اول، تهران: سمت، 1374.

محلاوی، محمدبن­عبدالرحمن، تسهیل­الوصول، قاهره: مطبعةمصطفی­البابی، 1407ق.

مغنیه، محمدجواد، علم­أصول­الفقه­فی­ثوبه­الجدید، دوم، بیروت: دارالعلم للملایین، 1980 م.

مکارم­شیرازی، ناصر، القواعد­الفقهیة، دوم، قم: انتشارات ­مدرسه­ی­امیر المؤمنین، 1378.

ملاخسرو، مرآةالأصول­فی­شرح­مرقاةالوصول، مطبعةالحاج­محرم­أفندی­البوسنوی،1302ق.

نایینی، محمد­حسین، فوائدالأصول، قم: موسسةالنشرالإسلامی، 1408ق.

همو، منیةالطالب­­فی­حاشیةالمکاسب، موسی­خوانساری­نجفی، اول، قم: موسسة النشر­الإسلامی،1418ق.

نجفی، محمد­حسن، جواهر­الکلام­فی­شرح­شرایع­الاسلام، دوم، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی، 1401ق.

نوری­طبرسی، حسین، مستدرک­الوسائل، اول، قم: اسماعیلیان، 1363.

همدانی، رضا، مصباح­الفقیه، اول، نجف اشرف: چاپخانه­ی­حیدری،1375ق.