تأثیر روش‌های کاشت جوی پشته‌ای و کرتی بر دو رقم لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 2، دوره 1، شماره 1، خرداد 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1i1.6317

نویسندگان

مهدی مهرپویان^* ؛ علی فرامرزی؛ اصغر جعفری؛ کوروش صیامی

جمهوری اسلامی ایران

چکیده

به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت و روش کاشت بر عملکرد و خصوصیات مرتبط با آن در دو رقم لوبیا، آزمایشی طی سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی کشت و صنعت دشت خرم‌دره (استان زنجان) انجام پذیرفت. تحقیق شامل سه تاریخ کاشت (اول خرداد، 15 خرداد و 30 خرداد)، دو روش کاشت شامل فارویی و کرتی برای دو رقم لوبیای قرمز ناز و چیتی تلاش بود. آزمایش به صورت طرح اسپلیت-فاکتوریل که در آن تاریخ‌های کاشت به عنوان کرت‌های اصلی و ارقام و روش کاشت به عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شده بودند، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا آمد. در مرحله برداشت نهایی، ویژگی‌هایی مانند عملکرد کل دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن 100دانه، درصد پروتئین، تعداد روز تا رسیدگی کامل و ارتفاع بوته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسات میانگین نشان داد که تاریخ کاشت و روش کاشت به طور معنی‌داری بر عملکرد دانه و تعدادی از صفات مورد بررسی ارقام مؤثر بودند. تعداد غلاف در بوته، مهم‌ترین جزء عملکردی در این آزمایش بود به طوری که تعداد دانه در غلاف و وزن 100دانه در تیمارهای مختلف چندان تفاوتی نشان ندادند. نتایج همچنین نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد تحت تأثیر روش‌های مختلف کشت قرار گرفتند. کشت جوی و پشته‌ای (فارویی) توانست به‌دلیل مناسب‌تر بودن بستر و عدم ارتباط مستقیم آب با اندام‌های لوبیا، عملکرد بهتری نسبت به روش کرتی داشته باشد. تأثیر تاریخ کاشت و ارقام در سطح احتمال خطای 5% و روش کاشت در سطح احتمال خطای 1% بر میزان عملکرد دانه لوبیا معنی‌دار بود، به طوری که بالاترین میزان عملکرد به مقدار 3878 کیلوگرم در هکتار از تاریخ کاشت 15 خرداد، و کمترین میزان عملکرد به مقدار 3246 کیلوگرم از تاریخ کاشت30 خرداد حاصل گردید. بیشترین تعداد غلاف در بوته در تاریخ کاشت دوم با میانگین 4/14 و روش جوی پشته‌ای با میانگین 4/13 و رقم قرمز ناز با میانگین 16/12 عدد در هر بوته دیده شد. بیشترین میزان پروتئین دانه از تاریخ کاشت سوم (30 خرداد) رقم چیتی تلاش به‌دست آمد. روش کاشت، تأثیری بر درصد پروتئین دانه نداشت.

واژه‌های کلیدی: ارقام، تاریخ کاشت، درصد پروتئین، روش کاشت، عملکرد دانه، لوبیا