اثرات کاربرد کودهای بیولوژیک در ترکیب با کود شیمیایی بر رشد ذرت (Zea mays L.) در شوشتر

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 10، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، تیر 1389، صفحه 292-301   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i2.7636

نویسندگان

خالد عیدی زاده^* ؛ عبدالمجید مهدوی دامغانی؛ حسین صباحی؛ سعید صوفی زاده

گروه اگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

کودهای بیولوژیک از جمله نهاده‏های طبیعی هستند که می‏توانند به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار به کار برده شوند. اثرات کود بیولوژیک نیتروژن و فسفر (نیتروکسین و کود میکروبی فسفاته) و کودهای شیمیایی بر شاخص‏های رشد ذرت (Zea mays L.) در سال زراعی 87-1386 در شوشتر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل تلفیق کاربرد کودهای بیولوژیک و شیمیایی در چهار سطح: 100% شیمیایی (A1)، 50% شیمیایی+ بیولوژیک (A2)، 25% شیمیایی+ بیولوژیک (A3) و فقط بیولوژیک (A4) بود. نتایج نشان داد کاربرد تلفیقی کودهای بیولوژیک با کود شیمیایی باعث افزایش ارتفاع گیاه، شاخص سطح برگ، تولید ماده خشک، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، شاخص دوام سطح برگ و نسبت سطح برگ در مقایسه با کاربرد کودهای شیمیایی به تنهایی شد. ارتفاع گیاه در تیمار تلفیقی 50% شیمیایی+ بیولوژیک نسبت به سایر تیمارهای آزمایش بیشتر بود و بیشترین ارتفاع در 115 روز پس از کاشت در این تیمار (186 سانتی‏متر) و کمترین آن در تیمار کاربرد کود شیمیایی به تنهایی (178 سانتی‏متر) به دست آمد. حداکثر و حداقل شاخص سطح برگ در 71 روز پس از کاشت به ترتیب در تیمارهای 25% شیمیایی+ بیولوژیک (71/4) و بیولوژیک (3/2) مشاهده شد. همین روند در مورد تولید ماده خشک در 94 روز پس از کاشت (به ترتیب 37/20 و 48/12 تن در هکتار) میزان جذب خالص در 94 پس از کاشت (4/19 و 3/11 گرم در متر مربع) و سرعت رشد محصول در 71 روز پس از کاشت ( 8/44 و 5/26 گرم در متر مربع)مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

باکتری های محرک رشد؛ شاخص‏های رشد؛ فسفر؛ نیتروژن

مراجع

1- Allen, M.F., Moore, T.S., and Cheristenses, M. 1980. Phytohormone, changes in Bouteloua gracilis infected by vesicular-arbuscular mycorrhizae. I. Cytokine increase in the host plant. Canadian Journal of Botany 58: 371-374.

2- Asghar, H.N., Zahir, Z.A., Arshad, M., and Khaliq, A. 2002. Relationship between in vitro production of auxins by rhizobacteria and their growth promoting activities in Brassica juncea L. Journal of Biology and Fertility of Soils 35: 231-237.

3- Bashan, Y., Holguin, G., and De-Bashan, L.E. 2004. Azospirillum-plant relationships: physiological, molecular, agriculture and environmental advances (1997-2003). Canadian Journal of Microbiology 50: 521-577.

4- Biari, A., Gholami, A., and Rahmani, H.A. 2008. Growth promotion and enhanced nutrient uptake of maize by application of plant growth promoting rhizobacteria in arid region of Iran. Journal of Biological Sciences 8(6): 1015-1020.

5- Brich, C.J., Hammer, G.L., and Rickert, K.G. 1998. Temperature and photoperiod sensitivity of development in five cultivars of maize from emergence to tassel initiation. Journal of Field Crop Research 55: 93-107.

6- Clarcke, J.M., and Simpson, G.M. 1978. Growth and analysis of Brassica napus cv. Tower. Canadian Journal of Plant Science 58: 587-595.

7- Cox, W.J. 1996. Whole-plant physiological and yield responses of maize to plant density. Agronomy Journal 88: 489-496.

8- Davidson, H.R., and Campbell, C.A. 1984. Growth rates, harvest index and moisture use of manitu spring wheats influenced by nitrogen, temperature and moisture. Canadian Journal of Plant Science 64: 825-839.

9- Glick, B.R. 1995. The enhancement of plant growth by free-living bacteria. Canadian Journal of Microbiology 41: 109-117.

10- Gray, E.J., and Smith, D.L. 2005. Interacellular and extracellular PGPR: Commonalities and distinctions in the plant-bacterium signaling processes. Soil Biology and Biochemistry Journal 37: 395-412.

11- Hernandez, A.N., Hernandez, A., and Heydrich, M. 1995. Selection of rhizobacteria for use maize cultivation. Journal of Cultivos Tropicales 6: 5-8.

12- Hamidi, A., Asqarzadeh, A., Chokan, R., Dehghan Shoar, M., Ghalavand, A., and Jafarmalakoti, M. 2007. Study of plant growth promoting rihizobacteria (PGPR) biofertilizers application in maize cultivation by adequate input. Journal of Environmental Science 4: 1-20. (In Persian with English Summary)

13- Karimi, M.M., and Siddique, K.H.M. 1991. Crop growth and relative growth rates of old and modern wheat cultivars. Australian Journal of Agriculture Research 42: 13-20.

14- Kupulnik, Y., Sarig, S., Nur, A., Okan, Y., and Henis, Y. 1982. Effect of Azospirillum inoculation on growth and yield maize. Israel Journal of Botany 31: 247-255.

15- Latifi, N., Navabpoor, S., and Ghaderi, A. 2004. Evaluation sunflower growth index, under dry condition. Agriculture Science Journal 17(1): 61-67. (In Persian with English Summary)

16- Lucy, M. and Glick, B.R. 2004. Application of free living plant growth promoting rhizobacteria. Journal of Antonie van Leeuwenhoek 86: 1-25.

17- Nanda, S.S., Swain, K.C., Panda, S.C., Mohanty, A.K., and Alim, M.A. 1995. Effect of nitrogen and biofertilizers in fodder rainfed upland conditions of Oriza. Current Agriculture Research 8:45-47.

18- Nezarat, S., and Gholami, A. 2008. Evaluation of Azospirillum and Pseudomonas on maize growth. 2nd National Congress of Ecological Agriculture in Iran, pp. 2037-2049. (In Persian)

19- Rosta, M., Rastin, N., and Mazaheri Asadi, M. 1999. Investigation effect of Azospirillum lipoform activity in some soils Iran. Iran Agriculture Science Journal 29: 285-298. (In Persian with English Summary)

20- Sarmadnia, Gh., and Koochaki, A. 1991. Physiology of Crop Plants. Mashhad, Iran. 400 pp. (In Persian)

21- Shekoofa, A., and Emam, Y. 2008. Plant growth regulator (Ethephon) alters maize growth, water use and grain yield under water stress. Journal of Agronomy 7(1): 41-48. (In Persian with English Summary)

22- Shi, S.F., Goscho, G.J., and Rahil , G.S. 1981. Biomass production o sweet sorghum. Agronomy Journal 173:1027-1031.

23- Stancheva, I., Dimitrev, I., Kuloyanova, N., Dimitrova, A., and Anyelove, M. 1992. Effect of inoculation with Azospirillum brasilense, photosynthetic enzyme activities and grain yield in maize. Agronomie Journal 12: 319-324.

24- Tialk, K.V.B.R., Singh, C.S., Roy, V.K., and Roa, N.S.S. 1982. Azosprillum brasilense and Azotobacter chroococcum inoculums: Effect of yield maize and sorghum. Soil Biology and Biochemistry 14:417-418.

25- Van Loon, L.C. 2007. Plant response to plant growth promoting rhizobacteria. European Journal of Plant Pathology 119: 243-254.

26- Vessy, K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizars. Plant and Soil 255: 571-586.

27- Wu, S.C., Cao, Z.H. Li, Z.G., Cheung, K.C., and. Wong, M.H. 2005. Effect of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma 125: 155-166.

28- Yasari, E., and Patwardhan, A.M. 2007. Effect of Aztobacter and Azospirillum inoculations and chemical fertilizers on growth and productivity of canola. Asian Journal of Plant Science 6(1): 77-82.

29- Yazdani, M., Bahmanyar, M.A., Pirdashti, H., and Esmaili, M.A. 2009. Effect of phosphate solubilization microorganisms and plant growth promoting rhizobacteria on yield and yield components of corn. International Journal of Biological and Life Sciences 1: 2-7. (In Persian with English Summary)

30- Zahir, A.Z., and Khalid, M.A. 1998. Improving maize yield by inoculation with plant growth promoting rhizobacteria. Pakistan Journal of Soil Science 15: 7-11.