اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته برصفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد رقم دانه طلایی ذرت شیرین (L. Zea mays)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 11، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، تیر 1389، صفحه 302-312   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i2.7637

نویسندگان

آتنا رحمانی^{* 1}؛ سید مجید نصراله الحسینی¹؛ سعید خاوری خراسانی²

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین(Zea mays.L var sc 403) رقم دانه طلایی آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 87- 1386 اجرا گردید. در این آزمایش تاریخ کاشت در سه سطح (25 خرداد ، 13 تیر و3 مرداد) به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته در سه سطح (66600 ،83300 و111000 بوته در هکتار) به عنوان عامل فرعی به صورت طرح کرت های خرد شده با چهار تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دادکه تاریخ های کاشت از نظر صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تعداد برگ، تعداد برگ بالای بلال اصلی، قطر ساقه، عملکرد بلال بدون پوشش، عملکرد دانه قابل کنسرو، تعداد بلال در بوته، تعداد ردیف دانه، طول و قطر بلال، عمق دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت بلال و گیاه از نظر آماری تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. بیشترین وکمترین عملکرد دانه قابل کنسرو به ترتیب متعلق به تاریخ های کاشت 25 خرداد و 3 مرداد با متوسط عملکرد 27/ 18 و 930/0 تن در هکتار می باشد. با تأخیر در کاشت، به دلیل کاهش طول دوره رشد گیاه، کاهش نسبی دمای محیط در اواخر دوره رشد و همچنین به دلیل کاهش شدت تشعشع و محدودیت فصل رشد و پرنشدن دانه، عملکرد دانه کاهش یافت. به علاوه تراکم های مختلف بوته در واحد سطح نیز منجر به بروز اختلاف معنی داری در صفات عملکرد بلال با پوشش، عملکرد بلال بدون پوشش و عملکرد علوفه تر گردید. بیشترین عملکرد دانه ( 862/ 8 تن در هکتار) متعلق به تراکم 111000بوته در هکتار بود و کمترین عملکرد دانه را تراکم66600 بوته در هکتار با متوسط 692/ 7 تن در هکتار به خود اختصاص داد. اثرات متقابل تاریخ کاشت در تراکم بوته فقط برای صفت شاخص برداشت گیاه معنی دار برآورد گردید. بنابراین تاریخ کاشت 25 خرداد با تراکم 111000 بوته در هکتار برای کشت تابستانه ذرت شیرین با تولید بیشترین و بهترین دانه قابل کنسرو به عنوان مناسبترین تیمار شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

جمعیت گیاهی؛ کاشت؛ عملکرد دانه قابل کنسرو

مراجع

1- Atrashi, M. 1998. Effects of sowing date and plant density on yield and seed physical and chemical propertie of different hybrids corn. Abstracts Proceedings of 5th Iranian Congress of Crop Production and Plant Breeding. p. 368. (In Persian)

2- Benoit, G.R., Olness, A., and Van Sickle, K.A. 1990. Day night temperature effects on leaf expansion and height of field grown corn. Agronomy Journal 82: 690-695.

3- Basafa, M. 1997. Determination of the best planting dates on maize hybrids in neyshabor (Chapter 1).No. Final Report 77/110. Publisher Center of Khorasan Agricultural and Natural Resources Research 32 pp.

4- Donald, C.M., and Humblini, J. 1976. The biological yield and harvest index of cereal as agronomic and plant breeding criteria. Advance in Agronomy 28: 361-405.

5- Duncan, W.G. 1984. A theory to explain the relationship between corn population and grain yield. Crop Science 24: 114-145.

6- Darby, H.M., and Lauer, J.G. 2002. Planting date and hybrid influence on corn forage yield and quality. Agronomy Journal 94: 281-289.

7- Danai, A.K. 2004. Effects of verities and sowing date on yield and yield components sweet corn in Behbahan. Abstracts Proceedings of 8th Iranian Congress of Crop Production and Plant Breeding. P. 378. (In Persian)

8- Faravani, M. 1995. Effects of sowing date and plant density on yield and yield components corn hybrid in Karaj region. Thesis of M.Sc faculty of Agriculture Tehran University. P 98. (In Persian with English Summary)

9- Georg, W., and Dickerson, J. 2005. Speciality Corn. Guide H -235. Cooperative Extension Service. College of Agriculture and Home Economics. New Mexico State University. Internet search, Http:/ /www.cahe.nmsu.edu.

10- Hashemi Dezfoli, S.A., Alemi Saeed, K., Siadat, S.A., and Komaili, M.R. 2001. Effects of sowing date on growth and yield of two sweet corn hybrids in khozistan region. Iranian Journal of Agricultural Science 32: 681-689. (In Persian with English Summary)

11- Has, V. 2002. Fresh market sweet corn production. Biotechnology Science 213-218.

12- Imholte, A., and Carter, P.R. 1987. Planting date and tillage effects on corn following corn. Agronomy Journal 79: 746-751.

13- Kaukis, K., and Davis, D.W. 1986. Sweet Corn Breeding, in Breeding Vegetable Crops. Basset, M.J., (ed)., AVI Pub., Westport, Conn. Pp. 475-519.

14- Kalloo, G. 1993. Genetic improvement of vegetable crops. Arshi, Y. (ed.). 2000. Publisher Mashhad of university Jahad. Pp. 724.

15- Khavari Khorasani, S., Aziz, F., Yosofi, M., Bakhtiari, S., and Mohamadi, M. 2008. Effects of sowing date on morphological triats, yield and yield components of sweet and super sweet corn varieties. The 10th Iranian Crop Sciences Congress, 329 pp. (In Persian)

16- Leopold, A.C., and Kriedemann, P.E. 1975. Plant growth and development. 2nd.ed. Mc Graw-Hill, NewYork. pp. 721.

17- Morris, T., Hamilton, G., and Harney, S. 2000. Optimum plant population for fresh market sweet corn in the northeastern United States. Horttechnology Journal 10: 331-333.

18- Mokhtarpour, H., Mosavat, S.A., Bazi, M.T., and Saberi, A.R. 2005. Effects of sowing date and plant density on ear yield of sweet corn (Zea mays var saccharata) SC 403. Iranian Journal of Crop Sciences. 81:71- 183. (In Persian with English Summary)

19- Mohamadi, K., and Agha Alikhani, M. 2006. Effects of sowing date and plant density on yield and forge quality sweet corn. Journal of Agricultural Danesh 17: 117-126. (In Persian with English summery)

20- Noldin, J.A., and Mundstock, C.M. 1988. Grain yield and yield components of three maize cultivars at two sowing date. Pesquisa Gropecuaria Brasileria 23: 615-620.

21- Norwood, C.A. 2001. Dryland corn in western Kansas: effect of hybrid maturity, planting date and plant population .Agronomy Journal 93:540-547.

22- Olnes, A., and Beneit, G.R. 1990. Effect of planting date on time and rate nitrogen accumulation by maize .Crop Sciences 64:42-53.

23- Oktem, A., Gulgun, A., and coskum, Y. 2004. Determination of Sowing Dates of Sweet corn (Zea mays L. saccharta sturt) under sanlirfa conditions. Turkish Journal of Agriculture 28: 83-91.

24- Peet, M. 2004. Sweet corn, http://www.Cals.ncsu.cdu/sustainable/peet/profiles/C17swcor.html.

25- Scarbrook, G., and Doss, B. 1973. Leaf area index and radiation as related to corn yield. Agronomy Journal 65: 459-461.

26- Tetio-Kagho, F., and Gardner, F.P. 1988. Response of maize plant population density. II. Reproductive development, yield and yield adjustment. Agronomy Journal 80: 935-940.

27- Tamadon Rastegari, M. 2000. Effects of sowing date and plant density yield and yield components sweet corn ksc 404.Var on weather conditions Mazandaran (Sari). MSc. Thesis of Mazandaran University, pp.104. (In Persian with English summery)

28- Tian, B., Guolin, C., MingChang, L., Guohua, F., Yingweng, L., Cuiying, S., Yagen, Z., and Hairong, Z. 2004. Effects of planting density on characters and yield of sweet corn' Shentian NO1, Shentian NO3". Acta Agriculture Shanghai.

29- Waligora, H. 1997. The influence of sowing times on vegetative period and morphological characters of sweet corn. Prace Z Zakresu Nauk Roliniczych i Lesnych 83: 135-140.

30- Widdicombe, W.D., and Thelen, K.D. 2002. Row width and plant density effect on corn grain production in the northern Corn Belt. Agronomy Journal 94: 1020-1023.