تحلیلی بر تجاری‌شدن کشت توت ‌فرنگی و عوامل مؤثّر بر آن در شهرستان مریوان

Journal of Research and Rural Planning

Article 4, Volume 5, Issue 3 - Serial Number 15, September 1395, Pages 91-105   

DOI: 10.22067/jrrp.v5i3.49248

Authors

عباس امینی^* ; شلیر فیضی

دانشگاه اصفهان

Abstract

هدف: مطالعۀ حاضر در پی شناسایی ابعاد و مؤلّفه‌هایی برای ارزیابیِ و سنجش میزان تجاری‌شدن کشت و پرورش توت‌فرنگی به عنوان اصلی‌ترین و تخصّصی‌ترین محصول کشاورزی در شهرستان مریوان و بررسی و معرّفی عوامل و متغیّرهای مؤثّر بر آن بوده است.
روش: جامعۀ آماری تحقیق را بهره برداران توت‌فرنگی‌کار شهرستان تشکیل داده و از آن میان، تعداد 191 بهره‌بردار به عنوان نمونۀ آماری تعیین و با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی، انتخاب شدند. هم‌چنین، با انجام عملیات میدانی، داده‌های مورد نیاز گردآوری شد. سازۀ «تجاری‌شدن کشت و تولید توت‌فرنگی» به عنوان متغیّر وابسته، با هفت مؤلّفۀ سطح زیرکشت، تخصّصی‌بودن کشت، افزودن به سطح زیرکشت محصول، میزان فروش سالانۀ محصول تولیدشده، عملکرد محصول، تعداد چین (برداشت) و بسته‌بندی محصول تولیدشده، عملیاتی شد.
یافته‌ها: وضعیت اقتصادی و معیشتیِ خانوار، عوامل فنّی (شامل مکانیزاسیون، آبیاری و ساختارِ غیرخانوادگیِ نیروی کار)، کیفیت و مدیریت اراضی، بیمۀ محصول، آموزش‌های غیررسمی و حرفه‌ای‌، رضایت‌مندی و امید به آیندۀ شغلی و حمایت‌های نهادی- دولتی، متغیّرهایِ دارای تأثیر معنی‌دار با قدرت تبیینِ 64 درصد از واریانس تجاری‌شدن کشت توت‌فرنگی در شهرستان مریوان بوده‌اند.
محدودیت‌ها: کاستی آمارها و پایگاه‌های دادۀ منطقه‌ای و برخی مشکلات میدانی، محدویت‌هایِ عمده برای دسترسی به داده‌های مورد نیاز مطالعه بوده‌اند.
راه‌کارهای عملی: شیوه‌های نوین پرورش محصول، استفاده از ارقام پربازده و مرغوب، استفاده و ارتقای روش‌ها و تجهیزات بسته‌بندی و بازاررسانی، آموزش، تشکّل‌های تعاونی، صنایع تبدیلی و تکمیلیِ مناسب‌مقیاس، قیمت تضمینی و گسترش چتر بیمه‌ای محصول توت‌فرنگی، الزامات رانش نظام بهره‌برداری و تولید توت‌فرنگیِ منطقه به سمت شیوه‌های تجاری و موفّقیت آن به شمار می‌روند.
اصالت و ارزش: «تخصّصی‌شدن» الگوی کشت محصولات با توجّه به اقتضائات متفاوت مناطق مختلف جغرافیایی، راهبردی برای «تجاری‌سازیِ نظام‌های بهره‌برداریِ خرد زراعی» است که تأکید و وابستگی چندانی به عامل زمین و به‌ویژه بزرگیِ مقیاس آن ندارد.

Keywords

بهره برداری های روستایی; کشت تخصّصی; کشت تجاری; توت‌فرنگی; مریوان

References

1. Abdar, M. (1387/2008). Agricultural transition from traditional to modern systems in Boyerahmad County. (Unpublished master's thesis). University of Isfahan, Isfahan, Iran. [In Persian]

2. Alizadeh Birjandi, Z., & Aramjoo, A. (1390/2011). The growth of commercial agriculture and its consequences in the second half of Qajar Era (Case study: Ghaenat Velayat). Journal of Cultural History Studies, 7(2), 121-135. [In Persian]

3. Amini Fasakhodi, A. (1389/2010). An analysis of cultural behaviors situations in rural Iran. Journal of Rural Studies, 1(3), 53-82. [In Persian]

4. Anamoradnejad, R. B. (1387/2008). Development rank and situation of Iran’s provinces in agriculture sector. Journal of Village & Development, 11(3), 174-194. [In Persian]

5. Ansari, H. (1375/1996). The role of cooperatives in agricultural transition from subsistence to commercial production. Journal of Agricultural Economics & Development (Special Issue on Iran’s agriculture and global markets), 4(16), 330-345. [In Persian]

6. Ashraf, A. (1361/1982). Peasants, land and revolution, (In: Agah Book collections; Agrarian and peasantry problems) (1st Ed.). Tehran: Agah publication. [In Persian]

7. Azkia, M. (1381/2002). Iran’s rural development and underdevelopment sociology. Tehran: Ettelaat Publication. [In Persian]

8. Darbandi, A. (1378/1999). Transition of traditional agriculture to modern one in rural areas of Aligudarz County (Unpublished master's thesis). University of Isfahan, Isfahan, Iran. [In Persian]

9. Governance General of Kordestan province. (1390/2011). Statistical 2011 yearbook. Sanandaj: Planning Department, governor of Kordistan. [In Persian]

10. Khosravi, F. (1384/2005). The study effect of stolons and timing of fertilizer on the growth and production of strawberries (Gaviota in Marivan in Kurdistan). Unpublished master's thesis. Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran. [In Persian]

11. Malekan, S. (1382/2003). Commercialization of agriculture in Iran. Journal of Ravand, 38-39, 103-130. [In Persian]

12. Moridi, S. (1375/1976). The necessity of commercialization in small farming holders. Journal of Agricultural Economics & Development, (Special Issue on Iran’s agriculture and global markets), 4(16), 298-329. [In Persian]

13. Najafi, G. (1375/1996). Management in commercial agriculture. Journal of Agricultural Economics & Development, 16, 59-88. [In Persian]

14. Pezeshki, V., & Zarafshani, K. (1387/2009). Application of fuzzy logic in evaluation of agricultural development levels in Kermanshah rural districts. Journal of Village & Development, 11(4), 53-70. [In Persian]

15. Pingali, P. L., & Rosegrant, M. W. (1995). Agricultural commercialization and diversification: processes and policies. Journal of Food Policy, 20(3), 171-185.

16. Pishbahar, E., & Nasiri, A. (1391/2012). Analysis of strawberry growers’ technical efficiency in Sanandaj Township. Journal of Agricultural Knowledge & Sustainable Production, 22(4), 125-134. [In Persian]

17. Rahut, D. B., Castellanos, I. V., & Sahoo, P. (2010). Commercialization of agriculture in the Himalayas. Institute of Developing Economies, IDE Discussion Paper No. 265.

18. Saeidi, A. (1381/2002). Fundamentals of rural geography. Tehran: SAMT Publication. [In Persian]

19. Taherkhani, M., & Rahmani, D. (1385/2006). Specialization of cultivation pattern and its role in rural development (Case study: Strawberry cultivation in Javroud region of Marivan county). Journal of Spatial Planning, 10(1), 81-102. [In Persian]