مطالعه شاخص‌های هواشناسی ایران

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 14، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، 1386، صفحه 133-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v5i1.904

نویسندگان

علیرضا کوچکی^{* 1}؛ مهدی نصیری محلاتی¹؛ غلامعلی کمالی²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²سازمان هواشناسی کشور

چکیده

افزایش دمای جهان ‌اثرات عمیقی را بر پدیده های اقلیمی و در راس آنها میزان والگوهای بارندگی در سراسر جهان خواهد داشت. از اینرو هدف از این تحقیق پیش بینی پارامترهای هواشناسی کشور در شرایط تغییر اقلیم و مقایسه این پارامترها با شرایط فعلی است. به این منظور مدل گردش عمومی UKMO برای سالهای 2025 و 2050 میلادی بکار گرفته شد. با اجرای مدل گردش عمومی مقادیر ماهانه درجه حرارت حداقل، حداکثر و نزولات ماهانه برای ایستگاههای مختلف محاسبه (که پوشش کاملی از نقاط مختف اقلیمی ایران را فراهم ساخته و معرف وضعیت عمومی کشور باشند) و اثرات تغییر اقلیم براساس سناریوی تعریف شده در مدل براین پارامترهای اقلیمی تعیین گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که متوسط افزایش دمای فصل بهار برای سالهای 2025 و 2050 در کل ایستگاههای مطالعه شده به ترتیب 1/3 و 9/3، برای ماههای فصل تابستان به ترتیب 8/3 و 7/4 برای فصل پائیز 3/2 و 0/3 و برای فصل زمستان 0/2 و 4/2 درجه سانتی گراد می باشد. علاوه بر این میزان افزایش دما از شمال به جنوب و از غرب به شرق تشدید خواهد شد. براساس نتایج بدست آمده شدت کاهش بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور بارزتر از مناطق مرطوب بوده وکاهش بارندگی در پائیز و زمستان بیشتر از بهار و تابستان خواهد بود. براساس پیش بینی های بدست آمده متوسط کاهش بارندگی پاییزه برای تمام ایستگاههای تحت بررسی در سالهای 2025 و 2050 میلادی به ترتیب 8 و 11 درصد، و برای ماههای فصل تابستان تقریبا ناچیز می باشد. همچنین الگوی مکانی تغییرات بارش در سالهای 2025 و 2050 میلادی تا حد زیادی مشابه الگوی تغییرات درجه حرارت می باشد. از طرف دیگر شرایط اقلیمی پیش بینی شده بوسیله مدل گردش عمومی نشاندهنده طولانی تر شدن فصل خشکی در سالهای 2025 و 2050 در تمامی ایستگاههای تحت بررسی می باشد. بطوریکه میانگین طول دوره خشک در سالهای 2025 و 2050 میلادی به ترتیب به 214 و 223 روز افزایش خواهد یافت.