باهم‌فروشی در قرارداد فرانشیز از منظر حقوق رقابت: مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و ایالات‌متحده

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقاله 2، دوره 23، شماره 10، اسفند 1395، صفحه 21-38   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/le.v23i9.53954

نویسندگان

مصطفی السان^{* 1}؛ خلود دریس²؛ لیلا نجفی زاده³

¹دانشگاه شهید بهشتی

²قم

³آزاد اسلامی

چکیده

اصل حاکم در انعقاد هر قراردادی، اصل آزادی اراده است. گاهی میان طرفین، قراردادی منعقد می‌شود که به‌موجب آن یکی از طرفین یا هر دو محدودیت‌هایی را می‌پذیرند. فرانشیز نیز ازجمله قراردادهای مفصل و پیچیده است که صرف‌نظر از موضوع اصلی آن، امکان درج محدودیت‌های متعددی ضمن این قرارداد وجود دارد. در این مقاله برآنیم که پس از تعریف و شناخت یکی از اصلی‌ترین و مرسوم‌ترین محدودیت‌های مندرج در این قرارداد، به بررسی مغایرت یا عدم مغایرت آنها با حقوق رقابت بر اساس مقررات رقابتی ایالات‌متحده آمریکا و ایران بپردازیم. ایالات‌متحده آمریکا به‌عنوان نماینده کامن‌لا و باسابقه‌ترین کشور در زمینه تصویب قوانین رقابتی می‌تواند زمینه مناسبی برای تدوین قوانین کارا و مؤثر ضمن ملاحظه ویژگی‌های خاص سیستم حقوقی ایران فراهم آورد. در رویه قضایی، گاهی اقداماتی همچون باهم فروشی و تعیین قیمت چند کالا با همدیگر موجب انحصار در بازار و سوءاستفاده محسوب گردیده است. درعین‌حال، علمای اقتصاد با چنین تفسیری مخالف بوده و معتقدند باید میان حالت‌های مختلف قائل به تفکیک شد و نمی‌توان قاعده‌ای مطلق در این خصوص وضع و اجرایی کرد. این مقاله پس از تبیین مفهوم باهم فروشی و جایگاه آن در قرارداد فرانشیز، به بررسی و تحلیل آن در حقوق ایران و ایالات‌متحده از منظر حقوق رقابت می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

قرارداد فرانشیز؛ حقوق رقابت؛ محدودیت‌های عمودی؛ باهم‌فروشی؛ حقوق ایالات متحده آمریکا

مراجع

New Approach to the Legality of Franchising Tie-Ins, University of Pennsylvania Law Review, Vol. 129, 1981.

[2] Ahlborn, Christian; Evans, David S. & Padilla, A. Jorge. (2004). The Antitrust Economics of Tying A Farewell To Per Se Illegality, Antitrust Bulletin, No 49, Spring.

[3] Averill, Lawrence H. (1965). Antitrust Consideration Of Principle Distribution Restrictions In Franchise Agreement, The American University Law Review, Vol. 15.

[4] Averill, Lawrence H. (1965). Antitrust Considerations Of The Principle Distribution Restrictions In Franchise Agreements, American University Law Review, Vol. 15.

[5] Benoliel, Uri. (2010). The Behavioral Law And Economics Of Franchise Tying Contract, Rutgers Law Journal ,Vol. 41, No. 3, Spring.

[6] Blair, Robert D & Lofontaine, Francine. (2005). The Economics of Franchising, Cambridge University Press, USA.

[7] Clayton Antitrust Act of 1914.

[8] Competitive Market, Legal Studies Journal, Vol 57, Spring. (in Persian).

[9] Craswell, Richard. (1972). Tying Requirements in Competitive Markets: The Consumer Protection Issues, Boston University Law Review, Vol. 62.

[10] Federal Trade Commission Act 1914.

[11] Consumer Protection Act of the Islamic Republic of Iran. (2003). Islamic Republic of Iran Parliament. (in Persian).

[12] Electronic Commerce Law of the Islamic Republic of Iran. (2003). Islamic Republic of Iran Parliament. (in Persian).

[13] Elsan, M. (2014). Electronic Commerce Law, Samt Pub .(in Persian).

[14] Ghasemi, H; Salimi, F & Aghababaei, F. (2012). Damage to the Consumer in a

[15] Hensley, William M. (1981-1982). Franchise Tying: Gauging the Economic Power of a Trademark, University of California at Davis Law Review, Vol. 15.

[16] Klein, Benjamin & Saft, Lester F. (1985). The Law And Economics Of Franchise Tying Contracts, Journal Of Law And Economics, Vol. 28, No. 2, May.

[17] Law of the Fourth Economic, Social and Cultural Development Plan of the Islamic Republic of Iran. (2007). Islamic Republic of Iran Parliament. (in Persian).

[18] Liebowitz, Stan J. (1983). Tie-in Sales, Risk Reduction and Price Discrimination, Economic Inquiry, 21-3 July.

[19] Norozi Shams, M. (2010). Conspiracy of Economic Units from the Point of View of Competition Law, the European Union and Iran, Business Studies Journal, Vol. 56, Fall (in Persian).

[20] Organization For Economic Co-Operation and Development )OECD(, Competition Policy and Vertical Restraints: Franchising Agreement, At: www.oecd.org/dataoecd/34/53/1920326.pdf .

[21] Pearson, Richard N. (1965). Tying Arrangement and Antitrust Policy, Northwestern University Law Review, No. 60.

[22] Sherman Antitrust Act (Sherman Act, July 2, 1890).

[23] Rahbari, I & Jafari Chalashtari, M. (2015). Refusal to License Patent: Comparative Review of Competition Law Approaches in American, EU and Iranian Law, Encyclopedia of Economic Rights, Vol. 22, No. 7, Spring & Summer .(in Persian).

[24] Sadeghi, M & Mahmoudi, A. (2007). Interaction and Cooperation License Agreements, Intellectual Property Rights, Competition law, Business Studies, Vol. 43, Summer .(in Persian).

[25] Cases:

[26] United States v. Microsoft Corp., 253 F.3d 34 (D.C. Cir. 2001)

[27] International Salt Co. v. United Statas .332 U.S. 392(1947)

[28] Northern Pacific Railway v. United States (356 U.S. 1, 1958).

[29] ILC Peripherals Leasing Corp. v. IBM Corp., 448 F. Supp. 228 (N.D. Cal. 1978).

[30] Jefferson Parish Hospital District No. 2 v. Edwin G. Hyde, 466 U.S. 2 (1984).

[31] Eastman Kodak Co. v. Image Technical Servs., Inc., 504 U.S. 451, 457-58. (1992).

[32] United States v. Jerrold Electronics Corp. 187 F. Supp. 545 (E. D. Pa 1960).

[33] Norman E. Krehl et al. v. Baskin-Robbins Ice Cream Co. et al, 664 F.2d 1348 (1982).

[34] Siegel v. Chicken Delight, 448 F.2d 43 (9th Cir. 1971).

[35] Susser v. Carvel Corp., 332 F.2d 505 (2d Cir.). cert. granted 379 U.S. 885, 85 S.Ct. 158, 13 L.Ed.2d 91 (1964).

[36] Siegel v. Chicken Delight, 448 F.2d 43 (9th Cir. 1971).

[37] Seligson v. Plum Tree, Inc., 361 F.Supp. 748 (E.D. Pa.1973).