شناسایی وردش‌های مکانی روزهای برفپوشان در ایران زمین به کمک داده‌های دورسنجی

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 6، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 17، فروردین 1395، صفحه 69-86   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v5i1.49715

نویسندگان

محمد صادق کیخسروی کیانی¹؛ سید ابوالفضل مسعودیان^{* 2}

¹اصفهان

²دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف از پژوهش کنونی بررسی ساختار مکانی تغییرات روزهای برفپوشان در ایران است. برای این منظور داده‌های پوشش برف سنجنده‌های مودیس تررا و مودیس آکوا برای بازه زمانی 1393-1382 به‌صورت روزانه و در تفکیک مکانی 500 × 500 بکارگرفته شد. پیش از بکارگیری داده‌های خام اولیه برخی پردازش‌های نخستین بر روی کل سری زمانی داده‌ها به‌منظور کاستن از ابرناکی انجام گرفت. سپس برای هرکدام از سال‌های مورد بررسی داده‌های روزانه به‌صورت فصلی درآورده شد. برای شناسایی تغییرات روزهای برفپوشان برای هر یک از فصول سال، معادله خط رگرسیونی بر روی هر یک از یاخته‌ها برازش داده شد و شیب خط داده‌ها بر روی هر یک از یاخته‌ها محاسبه گردید. کلیه محاسبات این پژوهش با انجام کدنویسی در نرم‌افزار مت‌لب انجام پذیرفت. بررسی‌ها نشان داد در همه فصول سال روندهای افزایشی و کاهشی شمار روزهای برفپوشان دیده می‌شود. در فصل زمستان بیش‌ترین تغییرات شمار روزهای برفپوشان دیده شد به‌گونه‌ای که در این فصل 64/22 درصد از گستره کشور دارای روند کاهشی و 69/2 درصد از مساحت ایران نیز دارای روند افزایشی شمار روزهای برفپوشان بود.

کلیدواژه‌ها

روزهای برفپوشان؛ روند، سنجنده مودیس تررا؛ سنجنده مودیس آکوا؛ ایران

مراجع

Akyurek, Z., Surer, S., & Beser, O. (2011). Investigation of the snow-cover dynamics in the Upper Euphrates Basin of Turkey using remotely sensed snow-cover products and hydro meteorological data. Hydrological Process, 25(23), 3637-3648.

Anderton, S. P., White, S. M., & Alvera, B. (2002). Micro-scale spatial variability and the timing of snow melt runoff in a high mountain catchment. Journal of Hydrology, 268(1), 158–176.

Barnett, T. P., Adam, J. C., & Lettenmaier, D. P. (2005). Potential impacts of a warming climate on water variability in snow-dominated regions. Nature, 438, 303–309.

Bergeron, J., Royer, A., Turcotte, R., & Roy, A. (2013). Snow cover estimation using blended MODIS and AMSR-E data for improved watershed-scale spring stream flow simulation in Quebec, Canada. Hydrological Processes, 28(16), 4626–4639.

Blöschl, G. (1999). Scaling issues in snow hydrology. Hydrological Process, 13(14), 2149–2175.

Brown R., & Armstrong R. L. (2010). Snow-cover data measurement, products and sources in snow and climate. In Physical processes, surface energy exchange and modeling, Armstrong RL, Brun E. Cambridge, UK: Cambridge University Press.

Brown, R. D., & Derksen, C. (2013). Is Eurasian October snow cover extent increasing. Environmental Research Letters, 8(2), 1-7.

MR de Wildt, G Seiz, & A Grün. (2006). Snow mapping using multi-temporal Meteosat-8 data. EARSeL eProceedings, 5, 18–31.

Dietz, A., Conrad, C., Kuenzer, C., Gesell, G., & Dech, S. (2014). Identifying changing snow cover characteristics in Central Asia between 1986 and 2014 from remote sensing data. Remote Sensing, 6(12), 12752-12775.

Gafurov, A., & Bardossy, A . (2009). Cloud removal methodology from MODIS snow cover product. Hydrology and Earth System Sciences, 13(7), 1361–1373.

Hall, D. K., Kelly, R. E., Foster, J., & Chang A. T. (2005). Estimation of snow extent and snow properties. In Encyclopedia of Hydrological Sciences, 2, 811–830.

Hall, D. K., Riggs, G. A., Foster J. L, & Kumar S. V. (2010). Development and evaluation of a cloud-gap-filled modis daily snow-cover product. Remote Sensing of Environment, 114(3), 496–503.

Immerzeel, W., Droogers, P., Jong, S., & Bierkens, M. (2009). Large-scale monitoring of snow cover and runoff simulation in Himalayan river basins using remote sensing; Remote Sensing of Environment, 113(1), 40-49.

Javanmard, S., Yatagai, A., Nodzu, MI., Bodagh, Jamali., & Kawamoto H. (2010). Comparing high-resolution gridded precipitation data with satellite rainfall estimates of TRMM 3B42 over Iran. Advances in Geosciences, 25, 119–125.

Khadka, D., Babel, M., Shrestha, S., & Tripathi, N. (2014). Climate change impact on glacier and snow melt and runoff in Tamakoshi basin in the Hindu Kush Himalayan (HKH) region. Journal of Hydrology, 511(16), 49–60.

Ke, C., & Liu, X. (2014). Modis-observed spatial and temporal variation in snow cover in Xinjiang, China. Climate Research, 59, 15-26.

Lehning, M., Löwe, H., Ryser, M., & Raderschall, N. (2008). Inhomogeneous precipitation distribution and snow transport in steep terrain. Water Resources Research, 44(7), 1-19.

Manes, C., Guala, M., Löwe, H., Bartlett, S., Egli, L., & Lehning, M. (2008). Statistical properties of fresh snow roughness. Water Resources Research, 44(11), 1-9.

Maskey, S., Unlenbrook, S., & Ojha., S. (2011). An analysis of snow cover changes in the Himalayan region using MODIS snow products and in-situ temperature data. Climate Change, 108, 391-400.

Parajka, J., & Bloschi, G. (2006). Validation of MODIS snow cover images over Austria. Hydrology and Earth System Sciences, 3(5), 1569-1601.

Ramage, J. M., & Isacks, B. L. (2003). Interannual variations of snowmelt and refreeze timing in southeast Alaskan ice fields, USA. Journal of Glaciology, 49(164), 102–116.

Romanov, P., Tarpley, D., Gutman, G., & Carroll, TR. ( 2003). Mapping and monitoring of the snow cover fraction over North America. Journal of Geophysical Research, 108(16), 1-15.

Sharma, V., Mishra, V., Joshi, P. (2012). Snow cover variation and stream flow simulation in a snow-fed river basin of the Northwest Himalaya. Journal of Mountain Science, 9(6), 853-868.

She, J., Zhang, Y., Li, X., & Chen, Y. (2014). Changes in snow and glacier cover in an arid watershed of the western Kunlun Mountains using multisource remote sensing data. International Journal of Remote Sensing, 35(1), 234-252.

Sonmez, I., Tekeli, A., & Erdi, E. (2014). Snow cover trend analysis using Interactive Multisensor Snow and Ice Mapping System data over Turkey. International Journal of Climatology, 34(7), 2349-2361.

Tani, M. (1996). An approach to annual water balance for small mountainous catchments with wide spatial distributions of rainfall and snow water equivalent. Journal of Hydrology, 183(3), 205–225.

Udnaes, H., Alfnes, C. E., & Andreassen, L. M. ( 2007). Improving runoff modeling using satellite-derived snow cover area. Hydrology Research, 38(1), 21–32.

Wang, X., & Xie, H. ( 2009). New methods for studying the spatiotemporal variation of snow cover based on combination products of MODIS Terra and Aqua. Journal of Hydrology, 371(1), 192-200.

Wang, X., Xie, H., Liang, T., & Huang, X. (2009). Comparison and validation of MODIS standard and new combination of Terra and Aqua snow cover products in northern Xinjiang, China. Hydrological Processes, 23(3), 419-429.

Yuang, D., & Woo, M. (1999). Representativeness of local snow data for large scale hydrologic investigations. Hydrological Processes, 13(12), 1977–1988.

Zhao, H., & Fernandes, R. (2009). Daily snow cover estimation from advanced very high resolution radiometer polar pathfinder data over Northern Hemisphere land surfaces during 1982–2004. Journal of Geophysical Research, 114(5), 1-14.

Zhang, G., Xie, H., Yao, T., Liang, T., & Kang, S. (2012). Snow cover dynamics of four lake basins over Tibetan Plateau using time series MODIS data(2001-2010).Water resources research, 48(10), 1-22.