ارزیابی نقش شهرک صنعتی البرز در شاخص‌های توسعۀ پایدار روستایی

Journal of Research and Rural Planning

Article 4, Volume 6, Issue 3 - Serial Number 19, August 1396, Pages 59-78   

DOI: 10.22067/jrrp.v5i4.59890

Authors

ارسطو یاری حصار^{* 1}; محمدحسین بوچانی²; زهرا محمدی³

¹دانشگاه محقق رادبیلی

²دانشگاه شهید بهشتی

³دانشگاه محقق اردبیلی

Abstract

هدف: هدف از این مطالعه، ارزیابی تأثیر شهرک‌های صنعتی البرز در استان قزوین بر میزان پایداری روستاهای پیرامونی آن و همچنین، ارزیابی تأثیر فاصله از شهرک صنعتی بر پایداری شاخص‌های توسعۀ روستایی می‌باشد.
روش: این تحقیق از نوع علّی-هم‌بستگی و روش تحقیق نیز توصیفی– تحلیلی بوده و برای جمع‌آوری اطلاعات از ابزار پرسش‌نامه استفاده شده است. جامعۀ آماری مورد مطالعه شامل روستاهای بخش مرکزی شهرستان البرز می‌باشد که طبق سرشماری 1390 در مجموع دارای 15907 نفر است و جامعۀ نمونه طبق فرمول کوکران 317 نفر برآورد شده است. انتخاب جامعۀ نمونه جهت تکمیل پرسش‌نامه‌های میدانی به روش تصادفی سیستماتیک بوده است و تعداد نمونه‌ها نیز به روش طبقه‌ای و بر مبنای نسبت جمعیت توزیع شده است.
یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می‌دهد تأثیرات شهرک صنعتی بر روستاهای پیرامونی خود در سطح متوسطی قرار دارد و این پیامدها در ابعاد مختلف با هم هم‌سو نیستند. همچنین، با فاصله از شهرک صنعتی البرز از میزان پایداری روستاها در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی کاسته و بر میزان پایداری‌های زیست‌محیطی افزوده می‌شود.
محدودیت‌ها: عدم امکان دسترسی به داده‌های اقتصادی و زیست‌محیطی، عدم همکاری مدیریت شهرک صنعتی البرز
راهکارهای عملی: با توجه به نتایج تحقیق تهیۀ طرح‌های لازم در چهارچوب طرح‌های سامان‌دهی زیست‌محیطی و کالبدی، استقرار صنایع مرتبط با تولیدات روستاهای منطقه در شهرک صنعتی البرز و جذب نیروهای متخصص بومی می‌تواند بر تأثیرات مثبت این شهرک در روستاهای پیرامونی بیفزاید.
اصالت و ارزش: شهرک‌های صنعتی ذاتاً دارای صنایع شهری هستند؛ اما پیامدهای قابل توجهی بر تحولات توسعۀ نواحی روستایی پیرامونی خود می‌گذارند. از این رو، واجد بررسی و اهمیت هستند؛ علاوه بر آن، به‌کارگیری روش سنجش پایداری پرسکات آلن برای ارزیابی میزان تأثیرات شهرک صنعتی در شاخص‌های توسعۀ روستایی نیز جزء نوآوری‌های این مقاله می‌باشد.

Keywords

شهرک‌های صنعتی; ارزیابی توسعۀ پایدار; پایداری روستایی; مدل پرسکات آلن; البرز

References

1. Abraham, T., (1994). Rural industries and rural industrialization in developing economy; India experience. Journal of Rural Reconstruction, 27, 45-52.

2. Bond, R., Curran, J., Kirkpatrick, C., Lee, N., & Francis, P. (2001). Integrated impact assessment for sustainable development: a case study approach. World Development, 29(6), 1011-1024. ‏

3. Bossel, H. (1999). Indicators for sustainable development: theory, method, applications. ‏ A Report to the Balaton, Group, IISD, Canada.

4. Coomer, J. C. (Ed.). (2016). Quest for a Sustainable Society: Pergamon Policy Studies on Business and Economics. Oxford: Elsevier. ‏

5. Dunse, N., Jones, C., Brown, J., & Fraser, W. D. (2005). The spatial pattern of industrial rents and the role of distance. Journal of Property Investment & Finance, 23(4), 329-341. ‏

6. Haman, Dorota, Z., & Donald, A.B. (2003). Promoting sustainable agriculture and rural development. Bulletin 293, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida.

7. Hatami, A. (1392/2013). Investigating Tourism Capacity with Emphasis on Sustainable Development Case Study of Sarein. (Unpublished master’s thesis), University of Tabriz, Tabriz, Iran. [In Persian]

8. Huang, Z., Zhang, X., & Yunwei, Z. H. U. (2008). The role of clustering in rural industrialization: A case study of the footwear industry in Wenzhou. China Economic Review, 19(3), 409-420. ‏

9. Jamshidi, A.R., Jamshidi, M., Gholami, A.R., & Souri, F. (1390/2011). The Effects of industrial towns on the development of neighboring villages, case study Shabab and Ilam industrial towns. Journal of Applied Geographical Sciences Research, 19(22), 7-26. [In Persian]

10. Motiee Langroodi, S. H., & Najafi kani, A. A. (1386/2007). Evaluationthe effects of Towns and industrial areas in economic and social development of rural areas Case study: city of Babylon. Journal of Geographical Research, 58, 147-165. [In Persian]

11. Nooripoor, M., & ShahWali, M. (1390/2011). Assessment of rural sustainability Criteria in Dena city on the basis of the communication process: By using AHP. Journal of Rural Studies, 2(1), 63-92. [In Persian]

12. Parikh, A., & Thorbecke, E. (1996). Impact of rural industrialization on village life and economy: a social accounting matrix approach. Economic Development and Cultural Change, 44(2), 351-377. ‏

13. Poortaheri, M., Roknaddin Eftekhari, A. R., & Naghavi, M. R. (1392/2013). The role of industrial parks on the surrounding rural economic development (Case study: Behshahr industrial city). Geographical Research Quarterly, 28(3), 103-116. [In Persian]

14. Radclift, M. (1997). Sustainable development: Exploring the Contradictions. London: Methuen.

15. Rizwanul, I. (1994). Rural industrialization: an engine prosperity in postrefoem rural China. World development, 22(11), 1643- 1662.

16. United Nations Industrial Development Organization. (UNIDO). (2009). Industrial Development Report, Breaking in and moving up: New Industrial Challenges for the Bottom Billion and the Middle-Income Countries. UNIDO Publication

17. Wong, M., Webber, M., Finlayson, B., & Barnett, J. (2008). Rural industries and water pollution in China. Journal of Environmental Management, 86, 648–659.

18. Yarihesar, A. (1390/2011). Evaluation the sustainability of rural Metropolitan Area, Case Study: Tehran metropolis. Unpublished PhD’s thesis, Tehran University, Tehran, Iran. [In Persian]

19. Yarihesar, A., Yari Boujani, M. R., & Eftrkhari, A. (1391/2012). Evaluation of the role of natural and economic factors on sustainability of rural areas in Tehran metropolis. Journal of Urban Studies, 2(1), 41-56. [In Persian]