Animal Symbols in the Qur'an

علوم قرآن و حدیث

Article 10, Volume 51, Issue 2 - Serial Number 103, December 2019, Pages 193-216   

Document Type: پژوهشی

DOI: 10.22067/naqhs.v51i2.67112

Authors

Tahereh Gholipour Zibad¹; Mohammad Shayegan Mehr^{* 2}; Mohammad Jafari¹

¹Islamic Azad University, Kashmar Branch

²Islamic Azad University- Kashmar Branch

Abstract

The Qur'anic parables are the greatest and the most glorious of the Quranic sciences. Characteristics of animal symbols in Qur'anic parables are as follows: 1. In terms of content, the symbols are real, not mythical and superstitious 2. In terms of style, they are based on similes 3. From a literary and artistic standpoint, images are vibrant, dynamic, and bereft of unnecessary innovation. 4. In terms of perception, they are comprehensible to all, with visualizations offered to facilitate the perception of abstract and carve meanings in the mind. 5. From a psychological perspective, they are well suited to the interest and psychological demands of modern human being. In this study, the symbols of eight animals are examined in two groups of animals and insects. The stories of animals accompanying prophets have been passed through different generations due to their educational role. Survival and immortality are characteristic of this kind of parables. In the study of animal symbols, some carry a positive connotation, and are therefore suitable for training and guidance. On the other hand, some bear a negative connotation, scorning and disparaging human actions such as disbelief and idolatry, among other things.

Keywords

Quran; proverbs; symbol; Animals; Positive and Negative Meaning

References

ابن رشیق، حسن بن رشیق، العمده، تحقیق عبد الحمید محمد، بیروت، دارالجیل، 1988 م.

ابن عربی، محمد بن علی، فتوحات المکیه، بیروت، دار الاحیاء الاتراث العربی، 1998 م.

ابن‌ابی‌الاصبع، عبدالعظیم بن عبدالواحد، بدیع القرآن، مترجم علی میرلوحی، مشهد، آستان قدس، 1368.

ابن‌ناقیا، عبدالله بن محمد، الجمان فی تشبیهات القرآن، مترجم علی میرلوحی، آستان قدس، مشهد، چاپ اول، 1374.

باقلانی، محمدبن طیب، ذخائرالعرب و اعجاز القرآن، ت. احمدصقر، مصر، دارالمعارف، 1963 م.

تقوی، محمد، حکایت حیوانات تا قرن دهم، ایران، روزنه، چاپ اول، 1376.

توفیق، ابوعلی، الامثال العربیه و العصر الجاهلی، بیروت، دارالنفائس، الطبعه الاولی، 1988 م.

ثواقب، جهانبخش، تشبیهات و تمثیلات قرآن، قم، نشرحبیب، 1389.

جربوع، عبدالله، الامثال القرآن القیاسیه، مدینه، جامعه الاسلامیه، الطبعه الثانیه، 1428 ق.

خان‌محمد، عبدالحمید، الاساطیر العربیه قبل الاسلام، القاهره، مکتبه الثقافة الدینیة، الطبعه الاولی، 1426 ق.

درویش، محی الدین، اعراب القرآن الکریم و بیانه، دمشق، سوریه، دارالیمامه، 1471 ق.

دمیری، محمد بن موسی، حیاة الحیوان الکبری، حواشی احمدحسن بسج، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1424 ق.

راغب احمد، عبدالسلام، کارکرد تصویر هنری در قرآن کریم، مترجم سید حسین سیدی، تهران، سخن، 1387.

رضایی، محمدعلی و علم الهدی، سیدعلی، ناصر محمدی ومریم شریف‌پور، «علامه طباطبایی و زبان نمادین و انشایی در قرآن»، دوفصلنامه علمی پژوهشی تفسیر و زبان قرآن، س 2، ش 2، ص 95-114،1393

رضایی، محمدعلی، «قرآن و زبان نمادین»، مجله آموزه‌های قرآنی، ش ۱۲، ص 3-22، 1389.

رضوی، محمد، فرهنگ امثال القرآن و معادل‌های آن در فارسی، تهران، امیرکبیر، چاپ دوم، 1383.

الزحیلی، وهبه، التفسیر المنیر للزحیلی، دمشق، دارالفکر، 1411 ق.

زرزور، عدنان، المختصر فی التفسیر القرآن لابن صمادح التجینی، بیروت، موسسه الرساله، 1979 م.

زمخشری، محمود بن عمر، کشاف، مترجم مسعود انصاری، تهران، ققنوس، 1389.

سبحانی تبریزی، جعفر، الامثال فی القرآن الکریم، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1373.

سعیدی روشن، محمد باقر، تحلیل زبان قرآن و روان‌شناسی فهم آن، پژوهشگاه فرهنگ واندیشة حوزه، قم، ۱۳۸۳.

سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الاتقان فی علوم القرآن، قم، منشورات الرضی، 1367.

شواذفی، محمدبن صلاح، التبیان‌ فی الامثال القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1434 ق.

شوالیه، ژان وگربران، آل، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران، جیحون، 1385 / 1387 / 1388.

طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، مترجم محمد باقر موسوی، قم، 1367.

طبری، محمدبن جریر، جامع البیان، ت.شاکر، دمشق، دارالفکر، 1430 ق.

طوسی، محمدبن‌ حسن، التبیان فی ‌تفسیر القرآن، قم، موسسه نشراسلامی حوزه، 1413 ق.

عاشور، عبدالطیف، موسوعه الطیر و الحیوان فی الحدیث النبوی، قاهره، مکتبه القرآن، 2000 م.

عبدالقادر جیلانی، عبدالقادر بن ابی صلاح، تفسیر الجیلانی، بیروت، دارالکتب ‌العلمیه، 2009 م.

عتیق، عبدالعزیز، علم ‌البدیع، دارالنهضه بیروت، ‌العربیه، 1974 م.

عشتار، داوود محمد، اشاره جمالیه فی المثل القران، دمشق، منشورات اتحاد الکتاب العرب، 2005 م.، قابل دسترسی در سایت، www.awu-dam.org

غزالی، محمد‌بن محمد، جواهر القرآن، کوشش سیدحسین خدیوجم، تهران، بنیاد علوم اسلامی، چاپ دوم، 1360.

قاسمی، محمدحمید، تمثیلات قرآن، قم، سازمان اوقاف و امور خیریه اسوه، 1382.

قرطبی، محمدبن ‌احمد، جامع لاحکام ‌القرآن، ت. البردونی، تهران، ناصرخسرو، 1368.

قطامش، عبدالمجید، الامثال العربیه، دمشق، دارالفکر، چاپ اول، 1988 م.

قطب، سید، التصویر الفنی فی القرآن، بیروت، دارالشروق، 1415 ق.

قطب، سید، فی ظلال القرآن، بیروت، داراحیاء التراث ‌العربی، 1917 م.

کاسیرر، ارنست، زبان و اسطوره، ترجمه محسن سحابی، تهران، نشر نقره، 1361.

کوّاز، محمد کریم، سبک شناسی اعجاز بلاغی قرآن، مترجم حسین سیدی، تهران، سخن، 1386.

مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، بحار الانوار، ایران، اسلامیه، 1393.

المطعنی، عبدالعظیم، خصایص التعبیر القرآنی و سماته البلاغیه، قاهره، مکتبه وهبه، 1413 ق. قابل دسترسی در سایت کتابخانه فقاهت.

مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، دار کتب الاسلامیه، 1380.

مکارم شیرازی، ناصر، مختصر الامثال فی تفسیر کتاب‌الله‌ المنزل، اعداد علی بابایی، بیروت، دار جوادالائمه، 1421 ق.

ممتحن، مهدی و قربانی، فاطمه، «نماد عنکبوت و زنبور عسل در قرآن و مثنوی»، فصلنامه مطالعات قرآنی، ش. 17، صص 157-172، 1393.

موسوی مقدم، سید رمضان، حیوانات در قرآن کریم، تهران، آوینا، 1391.

میدانی، ابوالفضل، فرائد الادب، اهتمام و ترجمه امیرشاهد، اصفهان، جهاد دانشگاهی، 1379.

ونزبرو، جان و ریپین اندرو و دیگران، مجموعه مقالات زبان قرآن و تفسیر قرآن، مترجم مرتضی کریمی‌نیا، تهران، هرمس، 1391.

یاسوف، احمد، زیباشناسی واژگان قرآن، مترجم سید حسین سیدی، سخن، تهران، 1388. ردیف‌های 13، 19، 23، 24، 30، 31، 32، 33، 37، 44 از سایت کتابخانه فقاهت.