توصیه رویکردهای نوین در مدیریت سیلاب شهری

آب و توسعه پایدار

مقاله 13، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 10، شهریور 1397، صفحه 93-100   

نوع مقاله: مقاله علمی- ترویجی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v5i1.62583

نویسندگان

قاسم پناهی^* ؛ کاظم اسماعیلی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کنترل و جمع‏آوری سیلاب‎ها از مهم‏ترین و اساسی‏ترین موضوعات در مدیریت حوضه آبریز است، که در شهرها به دلیل توسعه شهری و تغییرات قابل توجه در الگوی طبیعی حوضه آبریز، اهمیت بیشتری می‏یابد. در گذشته رویکرد مدیریتی، سیلاب شهری بسیاری از کشورها به صورت سنتی و معطوف به جمع‏آوری، انتقال و دفع آن بوده است. اما امروزه رویکرد مدرن در مدیریت سیلاب شهری با تکیه بر روش‎هایی که بیشترین تطابق را با فرآیندهای چرخه طبیعی آب سطحی که اصطلاحاً روش‎های توسعه کم‏اثر نامیده می‏شود، پیشنهاد می‏شود. بکارگیری این روش به‏عنوان یکی از راهبردهای مهم در مدیریت سیلاب شهری به‌ویژه در کشورهای توسعه‏یافته هر روزه اهمیت بیشتری پیداکرده و رو به گسترش است. در ایران نیز به دلیل رشد شهرنشینی و شکل‏گیری کلان‏شهرها، مسئله مدیریت سیلاب‌شهری هر روزه اهمیت بیشتری می‏یابد. در این راستا هزینه‏های زیادی برای مدیریت سیلاب شهری به روش سنتی با ایجاد انواع سازه‏ها، برای جمع‏آوری و دفع سیلاب صرف شده و کمتر به روش‎های توسعه کم‏اثر توجه شده است. در این پژوهش سعی شده تا روش‎های توسعه کم‏اثر معرفی شده و روش‎های اجرا شده و جایگاه آن در مدیریت سیلاب شهری بیان شود. همچنین بهترین راهکارهای مدیریتی برای مناطق مختلف ایران معرفی شود.

کلیدواژه‌ها

حوضه آبریز؛ آبنمود سیلاب؛ توسعه شهری؛ بهترین راهکارهای مدیریتی

مراجع

بهرامی، ج.، حسینی، ا.، رفیعی، د. 1392. مدیریت سیلاب شهری به کمک روش‎های نوین. اولین همایش بین ‏المللی و چهارمین همایش ملی عمران شهری. کردستان. ایران.

توکلی، س.، تجریشی، م. 1390. بهبود کیفیت رواناب شهری با استفاده از بهترین راه‏کارهای مدیریتی با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی در تهران. کنفرانس ملی توسعه پایدار و عمران شهری. اصفهان. ایران.

حیدری، ه.، کاویانپور اصفهانی، م. ر.، پورحسن‏ زارع، م. ع. 1393. بررسی عملکرد تبدیل فضاهای سبز شهری به واحدهای زیست ‏ماند به عنوان رویکردی نوین در کاهش تأثیرات سیلاب شهری. دومین کنفرانس ملی مدیریت و مهندسی سیلاب. تهران. ایران.

رازدار، ب.، قویدل، آ.، ذوقی، م. ج.، پیروز، ب. 1389. آثار و دلایل وقوع سیلاب‎های شهری. کنفرانس ملی مدیریت سیلاب‎های شهری. تهران. ایران.

رشیدی‏ مهرآبادی، م. ح. 1390. ارائه و بررسی روش‎های سطوح آبگیر در کنترل سیلاب شهری. چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران. تهران. ایران.

سلطانی، ک.، سلیمانی، ح. و رمضانی‏ پور دستجردی، ف. 1393. روش‎های نوین معماری و شهرسازی در توسعه کم‏ اثر. اولین کنفرانس ملی مهندسی عمران و توسعه پایدار ایران. تهران. ایران.

فلاحی‏ زرندی، ا.، طاهریون، م. 1392. بررسی کاربرد بهینه بهترین راهکارهای مدیریتی در بهبود کمیت و کیفیت رواناب شهری. کنفرانس ملی مدیریت سیلاب. تهران. ایران.

کاویانپور، م. ر.، بهزادی‏ پور، ا.، آقازاده ‏ابری، ع. ا.، مقیمی، ا. 1393. توسعه شهرنشینی و کاربرد روش‎های توسعه کم‏ اثر- مطالعه موردی قمرود. نهمین سمپوزیوم پیشرفت‏ های علوم و تکنولوژی. مشهد. ایران.

کاویان‏پور، م. ر.،مقیمی، ا.، شریفی، س. 1389. تعیین اثرات کاربرد روش توسعه کم ‏اثر در کاهش سیلاب‎های شهری و شبکه جمع ‏آوری آب ‏های سطحی شهر تهران. کنفرانس ملی مدیریت سیلاب‎های شهری. تهران. ایران.

کبارفرد، م.، فضل‏اولی، ر. 1394. مدل‏ سازی کمی و کیفی سیلاب شهری با مدل EPA-SWMM مطالعه موردی بخشی از منطقه 22 تهران. تهران. ایران.

کمالی، م.، تجریشی، م. 1390. بررسی عملکرد روسازی نفوذپذیر در حذف آلاینده از رواناب شهری. چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران. تهران. ایران.

کمالی، م.، تجریشی، م. 1390. بکارگیری روسازی نفوذپذیر در مدیریت رواناب شهری. کنفرانس ملی توسعه پایدار و عمران شهری. اصفهان. ایران.

لنگری، م.، کاویانپور، م. ر.، بهرامی، ج.، کلایی، ح. 1393. کاربرد روش‎های توسعه کم ‏اثر بر رواناب شهری-مطالعه موردی شهرستان بجنورد. اولین کنفرانس ملی مهندسی عمران و توسعه پایدار ایران. تهران. ایران.

Ahiablame L. and Shakya R. 2016. Modeling flood reduction effects of low impact development at a watershed scale. Journal of environmental management, 171: 81-91.

Ahiablame L.M., Engel B.A. and Chaubey, I. 2013. Effectiveness of low impact development practices in two urbanized watersheds: Retrofitting with rain barrel/cistern and porous pavement. Journal of environmental management, 119: 151-161.

Bhaskar A.S., Hogan D.M. and Archfield S.A., 2016. Urban base flow with low impact development. Hydrological Processes, 30(18): 3156-3171.

Chow V.T., Maidment D.R. and Mays L.W. 1988. Applied Hydrology. McGraw-Hill, New York.

Khin M.M.L., Shaker A., Joksimovic D. and Yan W.Y. 2016. The use of WorldView-2 satellite imagery to model urban drainage system with low impact development (LID) Techniques. Geocarto International, 31(1): 92-108.

Li T., Shan S., Liu J., She N., Chen B. and Wu L. 2015. Applying New Features of Low-Impact Development Techniques in the Master Planning of Guangzhou Educational Town. International Low Impact Development Conference 2015, January 19-21, Houston, Texas.

Martin-Mikle C.J., de Beurs K.M., Julian J.P. and Mayer P.M. 2015. Identifying priority sites for low impact development (LID) in a mixed-use watershed. Landscape and Urban Planning, 140: 29-41.

Palanisamy B. and Chui T.F.M. 2015. Rehabilitation of concrete canals in urban catchments using low impact development techniques. Journal of Hydrology, 523: 309-319.

Rosa, D.J., Clausen, J.C. and Dietz, M.E., 2015. Calibration and verification of SWMM for low impact development. JAWRA Journal of the American Water Resources Association, 51(3), pp.746-757.

Zahmatkesh Z., Burian S.J., Karamouz M., Tavakol-Davani H. and Goharian E. 2014. Low-impact development practices to mitigate climate change effects on urban stormwater runoff: Case study of New York City.Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 141(1): 04014043.