اثر تسهیلات اعطایی بخش کشاورزی بر روند مهاجرت‏های روستا-شهری

Journal of Research and Rural Planning

Article 6, Volume 6, Issue 3 - Serial Number 19, August 1396, Pages 139-150   

DOI: 10.22067/jrrp.v6i3.61096

Authors

حمید سپهردوست^{* 1}; پریسا شریفی فخر²; مهسا باروتی²

¹دانشگاه بو علی سینا

²دانشگاه بوعلی سینا

Abstract

هدف: سرمایه‏گذاری مناسب از طریق اعطای تسهیلات بخش کشاورزی، می‏تواند بر وضعیت اشتغال، کاهش فقر و کنترل مهاجرت بی‏رویه روستا-شهری مؤثر باشد. هدف از این مطالعه، بررسی علل و پیامدهای اقتصادی مهاجرت‏های روستا-شهری در ایران با تأکید بر اثرات کوتاه و بلندمدت سیاست‏های مالی دولت در بخش کشاورزی بر این‏گونه مهاجرت است.
روش: از داده‏های مرتبط با سال‏های 1391-1358 و مدل اقتصادسنجی خود توضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) برای بررسی اثرات بلندمدت و کوتاه‌مدت تسهیلات اعطایی بخش کشاورزی و همچنین، برخی شاخص‏های مهم اقتصادی بر روند مهاجرت‏های روستا-شهری استفاده شد.
یافته‏ها: نتایج برآورد عوامل مؤثر بر مهاجرت روستاییان به شهرها حاکی از این است که در کوتاه‌مدت سهم قابل ‌توجهی از نوسانات مهاجرت روستاییان به شهرها توسط متغیرهای توضیحی که ارزش‌افزودۀ بخش کشاورزی، میزان تسهیلات اعطایی سیستم بانکی به بخش کشاورزی، نسبت دستمزد در روستا به شهر و متوسط میزان بارندگی است، توضیح داده می‌شود؛ به ‌نحوی‌ که ضریب تعیین در مدل کوتاه‌مدت 92 درصد حاصل ‌شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان داد که در کوتاه‌مدت، تسهیلات اعطایی به بخش کشاورزی با ضریب 53/0-، نسبت دستمزد در روستا به شهر با ضریب 79/0-، متوسط بارش با ضریب 28/0- اثر منفی و ارزش‌افزودۀ کشاورزی با ضریب 71/0، اثر مثبت و معناداری در مهاجرت روستاییان به شهرها دارند. در بلندمدت نیز تسهیلات اعطایی به بخش کشاورزی، نسبت دستمزد روستاییان به شهر و متوسط بارش اثر منفی و معنادار و ارزش‌افزودۀ کشاورزی و ضریب جینی، اثر مثبت و معناداری در مهاجرت روستاییان به شهرها دارند.
اصالت و ارزش: کارکرد اصلی مناطق روستایی در کشورهای جهان سوم، کشاورزی است و تأثیر سرمایه‏گذاری مناسب از طریق توسعۀ مالی و اعطای تسهیلات در این بخش بر وضعیت اشتغال، کاهش فقر، امنیت غذایی و همچنین، کنترل پدیدۀ جمعیتی مهاجرت بی‏رویه به‏ عنوان عامل بازدارندۀ رشد و توسعۀ روستا، از اهمیت بالایی برخوردار است.
راهکارهای عملی: در کوتاه‌مدت و بلندمدت، سهم قابل‌ توجهی از سیاست‌های دولت در زمینۀ کنترل آثار زیان‌بار مهاجرت‏های بی‌رویۀ روستا- شهری، باید بر روی رسیدگی بیشتر افزایش تولیدات بخش کشاورزی از طریق اعطای تسهیلات بانکی و جبران خسارات و ارتقای سطح کیفی زندگی و افزایش درآمد اقتصادی روستاییان تمرکز یابد.

Keywords

مهاجرت; سیاست‌های مالی; تسهیلات بانکی; کشاورزی; ضریب جینی

References

1. Ahmadi, V. (1383/2004). An investigation into the migration ratio from village to city and its influential factors. Unpublished master’s thesis, University of Tehran, Tehran, Iran. [In Persian]

2. Ahmadian, M. A., & Hadidi, A. (1392/2013). Share of rural - urban Migration in Tehran Metropolitan population growth. Fifth Conference of planning and urban management, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. [In Persian]

3. Amini, A., & Falihi, N. (1377/1998). The study of Iranian investment in the agricultural sector. Journal of Planning and Budgeting, 95(33), 112. [In Persian]

4. Ghasemi Ardhayi, A. (1385/2006). The causes of rural-urban migration in Iran; Analysis of thesis and dissertations during the period 1980-2004. Journal of Rural Development, 9(1), 51-80. [In Persian]

5. Goldsmith, P. D., Gunjal, K., & Ndarishikanye, B. (2004). Rural–urban migration and agricultural productivity: the case of Senegal. Agricultural economics, 31(1), 33-45.‏

6. Jalalian, H., & Yavarian, H. (1393/2014). The effects of rural housing credit on the process of reverse migration. Third National Conference on sustainable rural development, Institute for Higher Education Development, Hamadan, Iran. [In Persian]

7. Kelateh, M. (1378/1999). Uneven development and migration. Unpublished master’s thesis, University of Tehran, Tehran, Iran. [In Persian]

8. Lahsaei Zadeh, A. (1368/1989). Immigration Theories. Shiraz: Navid press. [In Persian]

9. Mabogunje, A. L. (1970). Systems approach to a theory of rural‐urban migration. Geographical Analysis, 2(1), 1-18.‏

10. Nguyen, L. D., Raabe, K., & Grote, U. (2015). Rural–urban migration, household vulnerability, and welfare in Vietnam. World Development, 71, 79-93.‏

11. Noori-Zamanabadi, S., & Amini-Faskhodi, A. (1386/2007). The share of agricultural development in rural development; Case study: Isfahan rural areas. Journal of Agricultural Economics and Development, 2(38), 263-275. [In Persian]

12. Pacheco, G.A., Rossouw, S., & Lewer, J. (2013). Do Non-Economic Quality of Life Factors Drive Immigration. Social Indicators Research, 110(1), 1–15.

13. Pesaran, M.H., & Shin, Y. (1998). An autoregressive distributed-lag modelling approach to cointegration analysis. Econometric Society Monographs, 31, 371-413.

14. Sadr, K. (1379/2000). Measurement of the impact of credits on value-added of agriculture sector. Presented in International Conference on financing agriculture, Research Faculty of Economics, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran. [In Persian]

15. Shamsudini, A., & Gorjian, P. (1389/2010). Factors responsible for rural-urban migration with an emphasis on immigration networks. Journal of Geographical Perspective, 11, 92-75. [In Persian]

16. Shayan, H., Bozarjomehri, K., & Mirlatifi, S. M. (1389/2010). The Role of Agriculture in Rural Development (Case study: the Miankangi part of Sistan). Journal of Geography and Regional Development, 15, 168-151. [In Persian]

17. Shokri, E., Shahnoushi, N., Mohamadzadeh, R., & Azarinfar, Y. (1386/2007). Effective Factors of investment in the agricultural sector of Iran. Journal of Agricultural Economics, 1(2), 107-120. [In Persian]

18. Stephenson, R. (2003). The impact of rural-urban migration on under-two Mortality in India. Journal of Bio-sociology Science, 35, 15-31.

19. Taherkhani, M. (1381/2002). Identifying the factors affecting the rural-urban Migrations. Modarres Research Journal, 6(2), 41-60. [In Persian]