اثر تنش یخ زدگی بر گیاه بنفشه (Viola gracilis L.) تحت شرایط آزمایشگاهی

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 2، دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 10، دی 1390، صفحه 430-438   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v3i4.13571

نویسندگان

احمد نظامی^* ؛ فاطمه کیخا آخر؛ محمد جواد موسوی؛ ابراهیم ایزدی؛ سمیه نظامی؛ مریم یوسف ثانی

دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی تحمل به یخ‌زدگی گیاه بنفشه (Viola gracilis L.) در شرایط کنترل شده و به صورت طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1387 انجام شد. به این منظور گیاهان پس از کشت و رشد در خزانه در اواسط پاییز و خوسرمایی در شرایط طبیعی در طول پاییز، در مرحله 5- 7 برگی با قرار گرفتن در فریزر ترموگرادیان در معرض 12 دمای یخ‌زدگی (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، 14-، 16-، 18-، 20- و 22- درجه سانتی‌گراد) قرار داده شدند. پایداری غشاء پلاسمایی پس از یخ‌زدگی از طریق اندازه گیری نشت الکترولیت ها و درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان پس از سه هفته رشد در شاسی سرد و به ترتیب از طریق شمارش تعداد بوته ها و تعیین نسبت آن ها به تعداد بوته قبل از تیمار یخ‌زدگی و اندازه گیری صفاتی نظیر وزن خشک، ارتفاع گیاه، تعداد گل و تعداد شاخه جانبی تعیین شد. با کاهش دما درصد نشت الکترولیت ها به طور معنی داری افزایش یافت، به طوری که در دمای 20- درجه سانتی‌گراد به حداکثر رسید. درصد بقاء گیاهان تا دمای 18- درجه سانتی‌گراد تحت تأثیر قرار نگرفت، ولی در دمای پایین تر، درصد بقاء کاهش معنی داری نشان داد. بر اساس نتایج حاصل، دمای کشنده 50 درصد گیاهان (LT50) بر اساس درصد نشت و درصد بقاء به ترتیب 20- و 4/19- درجه سانتی‌گراد تعیین شد. کاهش دما به کمتر از 18- درجه سانتی‌گراد سبب کاهش شدید وزن خشک گیاهان شد و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاهان ( (RDMT502/19- درجه سانتی‌گراد بود.

کلیدواژه‌ها

خوسرمایی؛ درصد بقاء؛ نشت الکترولیت ها؛ وزن خشک