ماهیت سطح ‏بندی زیرساخت‏های گردشگری روستایی با استفاده از رویکرد راف‏ست (مطالعۀ موردی: دهستان های شهرستان کرمان)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 4، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 28، شهریور 1396، صفحه 101-121   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v15i1.52595

نویسندگان

حجّت اله شرفی^{* 1}؛ مرضیه جعفری²؛ مسلم قاسمی¹

¹دانشگاه شهید باهنر کرمان

²دانشگاه تهران

چکیده

اهداف: امروزه صنعت گردشگری از ارکان توسعۀ پایدار در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. در این صنعت، وجود زیر‌ساخت‌های مناسب، مدیریت عاقلانه و مدبّرانه در جنبه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، آمایش جاذبه‌ها و ایجاد تسهیلات، امکاناتی است که دسترسی را بیش‌ازپیش آسان می‌سازد. هدف تحقیق حاضر، سطح‌بندی دهستان‌های شهرستان کرمان از نظر زیر‌ساخت‌های موجود گردشگری است.
روش: روش‌شناسی تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی برمبنای شیوۀ اسنادی می‌باشد که در این مسیر، از تکنیک راف‌ست جهت رتبه‌بندیِ زیرساخت‌های گردشگری روستایی شهرستان کرمان استفاده شده است.
یافته‌ها/ نتایج: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بین دهستان‌های شهرستان کرمان براساس زیرساخت‌های گردشگری روستایی، دهستان‌های باغین و محی‌آباد، بالاترین سطح برخورداری و دهستان-های گروه، ده‌میرزا، هوتک، پایین‌ترین سطح زیرساخت گردشگری را به خود اختصاص داده‌اند. دهستان‌های کاظم‌آباد، سیرچ و لنگر در حالت بینابین، سطح و ناحیۀ مرزی را به خود اختصاص داده‌اند.
نتیجه‌گیری: در بین دهستان‌های شهرستان کرمان از نظر برخورداری زیر‌ساخت‌ها، توازن برقرار نیست و یک شکاف ملموس از نظر دسترسی به زیرساخت‌های گردشگری روستایی وجود دارد. بنابراین می‌توان دهستان‌های شهرستان کرمان را از نظر زیرساخت-های موجود گردشگری روستایی به سه سطح توسعه-یافته، نیمه‏برخوردار و محروم سطح‌بندی کرد. دهستان‌های گروه و ده‌میرزا(بخش راین)، هوتک(بخش چترود)، تقریب بالا را به خود اختصاص داده‌اند. دهستان‌های باغین(بخش مرکزی) و محی-آباد(بخش ماهان)، تقریب پایین مجموعۀ زیرساخت‌های موجود گردشگری را به خود اختصاص داد‌ه‌اند. دهستان‌های کاظم‌آباد(بخش چترود)، سیرچ(بخش شهداد) و لنگر(بخش ماهان) با کسب سطح پایین زیر‏ساخت‏های گردشگری، ناحیۀ مرزی را به خود اختصاص داده‌اند.

کلیدواژه‌ها

گردشگری روستایی؛ زیرساخت های گردشگری؛ توسعۀ پایدار روستایی؛ رویکرد راف ست؛ شهرستان کرمان

مراجع

1. افتخاری، ع.؛ پورطاهری، م.؛ و مهدویان، ف.(1390). اولویت‌بندی ظرفیت‌های گردشگری مناطق روستایی شهرستان نیر. فصلنامۀ جغرافیا و توسعه، 9(24)، 23ـ38.

2. پاپلی یزدی، م. ح.؛ سقایی، م. (1390). گردشگری: ماهیت و مفاهیم. چاپ ششم. تهران: انتشارات سمت.

3. پورطاهری، م.؛ سجاسی قیداری، ح.؛ و صادقلو، ط.(1389). سنجش و اولویت‌بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی، با استفاده از تکنیک رتبه‌بندی براساس تشابه به حلّ ایده‌آل فازی (مطالعۀ موردی: دهستان حومۀ بخش مرکزی شهرستان خدابنده). فصلنامۀ پژوهش‌های روستایی، بهار، 1(1)، 1ـ31.

4. جوادی، ع.؛ رازقی، س؛ و عبّاسی‌پور، س. (1392). تشخیص مقیاس فازی در الگوریتم تصمیم‏گیری با به-کارگیری ممیّز اعداد ورودی و شاخص. اوّلین کنفرانس ملّی مهندسی صنایع و سیستم‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، 1ـ10.

5. رضوانی، م. (1387). توسعۀ گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

6. سجّادیان، م.؛ برفی، ز؛ و قهرمانی، م. م. (1393). تحلیل قابلیت استفادۀ جذابیت دامنه‌نوردی در گردشگری روستایی دهستان‌های شهرستان آمل با بهره‌گیری از AHP، روشGIS, Step Function . فصلنامۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 6(2)، 75ـ 92.

7. سجاسی قیداری، ح.؛ رکن‌الدّین افتخاری، ع.؛ و -پور‌طاهری، م. (1393). اولویت‌بندی سطح کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی. مجلّۀ پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 3(5)، 13ـ27.

8. فرجی سبکبار، ح.؛ رضوانی، م. ر.؛ بهنام‌مرشدی، ح.؛ و روستا، ح. (1393). سطح‌بندی فضایی محورهای گردشگری استان فارس برمبنای خدمات و تسهیلات گردشگری. مجلّۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 46(3)، 561ـ 586.

9. قادری، ا.؛ فرجی راد، ع.؛ و بروجی، س. (1390). جایگاه گردشگری در سیاست‌ها ‌و برنامه‌های توسعۀ مناطق آزاد(مطالعۀ موردی: قشم). فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، 1(1)، 101ـ 114.

10. قدیری معصوم، م.؛ استعلاجی، ع.؛ و پازکی، م. (1389). گردشگری پایدار(روستایی و عشایری). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

11. مرکز آمار ایران. (1390). سرشماری نفوس و مسکن کشور، سالنامۀ استان کرمان.

12. مطیعی لنگرودی، س. ح.؛ دادورخانی، ف.؛ رضائیه آزادی، م.؛ و شریفی، ا. (1393). برنامه‏ریزی راهبردی توسعۀ گردشگری(مطالعۀ موردی: تفرّجگاه بند ارومیه). مجلّۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 46(3)، 523ـ 540.

13. میر فخرالدّینی، س. ح؛ پیرو، س.(1391). ارائۀ روش‌شناسی تلفیقی با استفاده از مدل کانو و گسترش عملکرد کیفیت، به‌منظور بهبود کیفیت خدمات بانکی؛ رویکرد مجموعه‌های راف. مجلّۀ چشم‌انداز مدیریت صنعتی، 2(8)، 61ـ89.

14. Akca, H) .2006). Assessment of rural tourism in Turkey using SWOT analysis. Journal of Applied Sciences, 6(13), 2837-2839.

15. Eveline, S., Leeuwen, V., Nijkamp, P., & Riveted, P. (2015). A meta-analytic comparison of regional output multipliers at different spatial levels: Economic impacts of tourism. Advances in Tourism Economics, 13-33. doi: 10. 1007/ 978- 3-7908- 2124- 6

16. Gartner, W. C. (2004). Rural tourism development in the USA. International Journal of Tourism Research, 6(3), 151-164.

17. Jianchao, X., Wang, X., Kong, Q., & Zhang, N. (2015). Spatial morphology evolution of rural settlements induced by tourism: A comparative study of three villages in Yesanpo tourism area. Journal of Geographical Sciences, 25(4), 497-511.

18. Sharply, R. (2014). Host perceptions of tourism: A review of the research. Tourism Management, 42, 37-49.

19. Stetic, S., Simicevic, D., & Stanic, S. (2012). The role of sustainable development in the management of rural tourism destinations. Journal of Settlements and Spatial Planning, 1, 131-137.

20. Yang, Y., Kevin, K. F., Wong, T., & Tongkun, W. (2012). How do hotels choose their location? Evidence from hotels in Beijing. International Journal of Hospitality Management 31, 668-675.