ارزیابی پایداری سکونتگاه های روستایی دهستان دنباله رود جنوبی شهرستان ایذه با استفاده از تکنیک V- PROMETHEE و سیستم استنتاج فازی

Journal of Research and Rural Planning

Article 4, Volume 8, Issue 2 - Serial Number 25, January 0, Pages 59-76   

DOI: 10.22067/jrrp.v8i2.72236

Authors

حسین کریم‌زاده^{* 1}; نبی الله حسینی²; سید رضا حسینی کهنوج³

¹تبریز

²دانشگاه تبریز

³فردوسی مشهد

Abstract

هدف: دهستان دنباله رود جنوبی شهرستان ایذه به دلیل آبگیری سد کارون 3 از سال 1383 تاکنون در محاصره آب قرار گرفته و از خدمات و امکانات رفاهی و ارتباطی محروم شده است و دسترسی آن ها به شهرهای دهدز و ایذه محدود گردید. با توجه به اهمیت موضوع، هدف پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی پایداری توسعه در نواحی روستایی دهستان دنباله رود جنوبی می باشد. روش: این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی – تحلیلی است. داده های مورد نیاز با استفاده از شیوه کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. محدوده مورد مطالعه شامل 18 روستا و 1460 خانوار است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 300 سرپرست برآورد و بین سرپرستان خانوار توزیع گردید. جهت تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه از مدل پرومتی (در محیط نرم افزار ویژال پرامتی) و سیستم استنتاج فازی ( در نرم افزار MATLAB) استفاده شد. یافته ها: براساس تکنیک پرامتی روستاها با توجه به سه جریان مثبت (Phi+)، منفی (phi-) و خالص رتبه بندی شده اند. روستاهایی که دارای بیشترین مقدار مثبت و کمترین جریان منفی باشند در جایگاه نخست و روستاهایی که از کمترین مقدار مثبت و بیشترین مقدار منفی برخوردار باشند، در جایگاه آخر پایداری توسعه قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده از سیستم استنتاج فازی نیز نشان دهنده آن است که وضعیت پایداری دهستان مورد مطالعه بین دو سطح متوسط و پایین قرار دارد. اصالت و ارزش: در سازمان فضایی روستاهای مورد مطالعه به دلیل آبگیری روستاها تغییراتی زیادی صورت گرفته است. این تغییرات در نظام و عملکرد سکونتگاه ها نابسامانی هایی بوجود آورده است و کیفیت زندگی و رفاه ساکنان را تحت تأثیر قرار داده است. چرا که احداث سد مسیرهای ارتباطی روستاها با شهر، زمین های کشاورزی و باغات، مدارس، خانه بهداشت روستایی، منازل مسکونی، روستاهای خدمات دهنده و ... را تخریب کرده و روستاها تا این زمان در پشت سد به حال خود رها شده اند. بنابراین با توجه به شرایط خاص سکونتگاه های مورد نظر سعی شده مشکلات این روستاها به صورت علمی بررسی و به برنامه ریزان و مسئولین انعکاس داده شوند. زیرا از همین رهگذر است که شناخت عمیق مسئولان و کارشناسان توسعه در زمینۀ فرصت ها و توان ها، محدودیت ها و تنگاه های روستاها حاصل می شود.

Keywords

سنجش پایداری; تکنیک پرامتی; سیستم فازی; دهستان دنبالۀ رود جنوبی

References

1. Adriaenssens, V., De Baets, B., Goethals, P. L., & De Pauw, N. (2004). Fuzzy rule-based models for decision support in ecosystem management. Science of the Total Environment, 319(1-3), 1-12.

2. Akbarian Ronizi, S.R., & Sheikh Beiglou, R. (1394/2015). Analysis and prioritization of social sustainability in rural areas (Case study: Darab County). Journal of Geography and Environmental Sustainability, 17, 35-47. [In Persian].

3. Ameri Siahouii, H.R., Rostam Gourani, A., & Beiranvandzadeh, M. (1390/2011). Measuring rural sustainability and rural development in Shahab Qeshm County. Quarterly Journal of Human Geography, 3(4), 159-177. [In Persian].

4. Amini Faskhoudi, A. (1384/2005). Application of Fuzzy Logic Inference in regional planning and development studies. Journal of Science and Development, 17, 40-60. [In Persian].

5. Anabestani, A.A., Shayan, H. Shamsoldini, R., Taghilou, A. A., & Zareei, A. (1392/2013). Evaluation of economic sustainability in rural areas using Linear Multi-Criteria Decision Decoding (Case: Jafarabad, Qom Province). Geography and Environmental Studies, 1(4). 140-118. [In Persian].

6. Arab Halvaee, A. (1388/2009). Application of the Promethean technique in police decision making. Journal of police human development, 6(23), 53-63. [In Persian].

7. Badri, S.A., Faraji Sabokbar,H., Javdan, M., & Sharafi, H.S. (1391/2012) Ranking the sustainability levels of rural areas based on the Vikor Model, Case study: The villages of Fasa County. Journal of Geography and Development, 26, 1-20. [In Persian].

8. Badri, S.A., Yari Hesar, A., Pourtaheri, M., & Faraji Sabokbar, H.A. (1392/2013). Studying and defining the process for selecting sustainability evaluation and appraisal indicators for rual habitats of metropolitan areas: The case of Tehran Metropolitan. Journal of Geography and Development, 32, 127-148. [In Persian].

9. Bossel, H. (1999). Indicators for sustainable development: theory, method, applications (p. 138). Winnipeg: International Institute for Sustainable Development.

10. Chou, T., Lin, C., Cho, W., & Haung, P.)2004(. Application of the PROMETHEE technique to determine outlet location and flow direction in DEM. Journal of Hydrology, 287, 49-61.

11. Ebrahim Zadeh, I., & Raeis Pour, K. (1390/2011). Review of the trend of changes for development grade in rural areas of Sistan & Baluchestan by the use of numerical taxonomy during the decades of 1996 & 2006. Journal Geography and Development, 24, 56-56. [In Persian].

12. Imani, B., Bakhtar, S., & Khoshraftar, A. (1395/2016). The evaluation of social sustainability indicators in the rural areas: The case of rural suburban city north of Islamabad-West. Journal of Regional Planning, 6(24), 167-178. [In Persian].

13. Faraji Sabokbar, H. A. (1385/2016). Providing a model for assessing the quality of the natural environment in rural areas using knowledge-based systems. Journal of Research & Rural Planning, 5(1), 1-18. [In Persian].

14. Faraji Sabokbar, H. A., Badri, S.A., Motiee Langroodi, S.H., & Sharafi, H.A. (1389/2010). Measuring the sustainability of rural areas using Analytical Network Process (ANP): A case studyof the rural areas of Fasa County. Human Resource Research, 42(72), 135-156. [In Persian].

15. Faraji Sabokbar, H.A., Badri, S. A. Sojasi Qidari, H.A., Sadeghloo, T., & Shahdadi Khaje Asgar, A. (1390/2011). Entrepreneurship development ranking (gradation) in rural areas by using the PROMETEE Technique (Case study: Suburb districts, Central District of Khodabandeh, Zanjan Province). Human Resource Research, 43(75), 56-56. [In Persian].

16. Firouzi, M.A., Nemati, M., & Dari Pour, N. (1393/2014). Measurement and evaluation of quality of life indices in Mehr House Design (Case study: Omidieh City). Geography and Environmental Studies, 3(11), 49-62. [In Persian].

17. Heshmat Kaboudvand, B., Mirdamadi, M., Farajollah Hosseini, S.J., & Pasban, F. (1393/2014). Measuring rural development sustainability levels in Karaj County. Journal Village and Development, 17(2), 69-86. [In Persian].

18. Khosrobeigi, R., Shayan, H., Sajasi Qeidari, H.A., & Sadeghlou, T. (2011). Assessing sustainability in rural areas using Fuzzy-Topsis Multi-variable Decision-Making Technique. The Journal of Rural Research, 2(1), 151-185. [In Persian].

19. Kiani, A., Pasban Isalou, V., Badly, A., & Kanouni, R. (1394/2015). Application of Fuzzy Inference System in the field of human development assessment: Parsabad County. Quarterly Journal of Geography and Urban Regional Development, 6(19), 1-16. [In Persian].

20. Knight, J. (2014). Economic causes and cures of social instability in China. China & World Economy, 22(2), 5-21. doi: 10.1111/j.1749-124x.2014.12059.

21. Lee, K. N. (1993). Greed, scale mismatch, and learning. Ecological Applications, 3(4), 560-564.

22. Liverman, D.M, Hanson, M.E., & Brown, B.J. (1988). From global sustainability toward measurement. Environmental Management, 12(2), 133-144.

23. Luo, X., Li, P., & Fu, X. (2011). Factors that affect social stability of rural areas in Ganzi district. Asian Agricultural Research, 3(2), 43- 83. doi: 10.5539/jas.v3n2p223.

24. Ratnayake, R. C. (2014). Application of a fuzzy inference system for functional failure risk rank estimation: RBM of rotating equipment and instrumentation. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 29, 216-224.

25. Rezvani, M.R. (1387/2008). Development of rural tourism within the sustainable tourism approach (1st Ed.) Tehran: Tehran University Press. [In Persian].

26. Roknoddin Eftekhari, A.R., & Aghayari Hir,M. (1386/2007). Level of sustainability of rural development (Case study: Hir Division). Geographic Research Journal, 39(61), 44-31. [In Persian].

27. Roknoddin Eftekhari, A.R., Sajasi Qeidari, H.A., & Sadeghlou, T. (1389/2010) Rural Sustainability measurement using a strategic model (Case study: Villages in Khodabandeh). Planning and Arrangement of Space, 15(1), 86-104. [In Persian].

28. Shamsoldini, A., Jamini, D., & Jamshidi, A.R. (1385/2016). Measurement and analysis of social stability in rural areas (Case study: Javanrood Township). Journal of Rural Research, 7(3), 486-503. [In Persian].

29. Tanguay, G. (2010(. Measuring the sustainability of cities: An analysis of the use of local indicators. Ecological Indicators, 10, 407–418.

30. Tavakoli, J. (1393/2014). Socio- economic sustainability assessment of rural settlements of north and south Khave rural districts, Lorestan province. Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 14(32), 71-92. [In Persian].

31. United Nations. (2007). Indicators of sustainable development: Guidelines and methodologies. New York: United Nations publication.

32. Winograd, M., & Farrow, A. (2009). Sustainable development indicators for decision making: concepts, methods, definition and use. Dimensions of Sustainable Development-Volume I, 1, 41.