تأثیر انواع کودهای آلی و شیمیایی بر شاخص‌های رشدی ریحان ) (Ocimum basilicum L.

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 2، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 18، دی 1392، صفحه 363-372   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v5i4.32990

نویسندگان

سید محمد کاظم تهامی زرندی؛ پرویز رضوانی مقدم^* ؛ محسن جهان

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

گسترش کشاورزی متراکم استفاده از کودهای شیمیایی باعث تخریب خصوصیات خاک و بوجود آمدن مشکلات زیست محیطی شده است. استفاده از کودهای آلی می‌تواند به‌عنوان یک راه کار مناسب جهت نگهداری و بهبود باروری خاک و افزایش بهره‌وری مصرف کود مد نظر قرار گیرد. لذا به منظور ارزیابی شاخص‌های رشدی و عملکرد بیولوژیکی و اقتصادی گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در پاسخ به کودهای آلی و شیمیایی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمارکودی و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 88-1387 اجرا شد. تیمارها شامل کود گاوی، کود گوسفندی، کود مرغی، ورمی‌کمپوست، کود شیمیایی و شاهد بود. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از کودهای آلی باعث افزایش معنی‌دار عملکرد بیولوژیکی و عملکرد بذر نسبت به تیمارهای شاهد و شیمیایی شد. به تدریج در طول دورة رشد گیاه و رفتن گیاه به مرحله زایشی درصد برگ کاهش و وزن خشک گل‌آذین گیاه افزایش یافت. بیشترین و کمترین شاخص سطح برگ در 90 روز پس از کاشت به ترتیب در تیمارهای کود گاوی و شاهد با مقادیر 96/3 و 14/2 مشاهده شد. حداکثر سرعت رشد محصول در اغلب تیمارها در حدود 90 روز پس از کاشت به دست آمد به‌جز تیمار شاهد که دارای کمترین سرعت رشد گیاه بود و در 75 روز پس از کاشت به حداکثر آن رسید. سرعت اسیمیلاسیون خالص در اکثر تیمارها پس از یک روند صعودی تا حدود 75 روز پس از کاشت، تا پایان دورة رشد روند نزولی دارا بود. ضمن این که بیشترین و کمترین سرعت اسیمیلاسیون خالص در 75 روز پس از کاشت در تیمارهای کود مرغی و شیمیایی با مقادیر 43/0 و 25/0 گرم بر متر مربع در روز به دست آمد. در مجموع نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از برتری کودهای آلی در شاخص‌های رشدی و صفات مورفولوژیک اندازه‌گیری شده بود.

کلیدواژه‌ها

آسیمیلاسیون خالص؛ رشد نسبی؛ روند رشد؛ کودهای‌ آلی

مراجع

1- Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P., Welch, C., and Metzeger, J.D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: effects on growth and yields. Bioresource Technology 93: 145-153.

2- Azizi, M., Rezwanee, F., Hassanzadeh Khayat, M., Lackzian, A., and Neamati, H. 2008. The effect of different levels of vermicompost and irrigation on morphological properties and essential oil content of German chamomile (Matricaria recutita L.) C.V. Goral. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 24(1): 82-93. (In Persian with English summary)

3- Chalchat, J.C., and Ozcan, M.M. 2008. Comparative essential oil composition of flowers, leaves and stems of basil (Ocimum basilicum L.) used as herb. Food Chemistry 110: 501–503.

4- Chatterjee, S.K. 2002. Cultivation of Medicinal and Aromatic Plants in India a Commercial Approach. Proceedings of an International Conference on MAP. Acta Horticulture (ISHS) 576: 191-202.

5- Daneshian, A., Gurbuz, B., Cosge, B., and Ipek, A. 2009. Chemical components of essential oils from Basil (Ocimum basilicum L.) grown a different nitrogen levels. International Journal of Natural and Engineering Sciences 3(3): 08-12.

6- Emad, M. 2008. Identification of medicinal, industrial, forest and the pasture plants, and their use cases. Volume I, Publications Rural Development.

7- Gunadi, B., Edwards, C.A., and Blount, C. 2002. The influence of different moisture levels on the growth, fecundity and survival of Eisenia foetida (savigny) in cattle and pig manure solids. Soil Biology and Biochemistry 39: 19-24.

8- Karim Zadeh Asl, K., Mazaheri, D., and Peyghambari, S.A. 2004. Effect of for irrigation intervals on seed yield and physiological indexes of three sunflower cultivars. Desert 9(2): 255-266.

9- Khalid. A. Kh., Hendawy, S.F., and El-Gezawy, E. 2006. Ocimum basilicum L. Production under Organic Farming. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences 2(1): 25-32.

10- Khorramdel, S., Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., and Ghorbani R. 2008. Application effects of biofertilizers on the growth indices of black cumin (Nigella sativa L.). Journal of Iranian Field Crops Research 6(2): 285-294. (In Persian with English Summary)

11- Lee, J. 2010. Effect of application methods of organic fertilizer on growth, soil chemical properties and microbial densities in organic bulb onion production. Sciatica Horticulture 124: 299–305.

12- Maleki, A. 2008. Effect of irrigation intervals and nitrogen splitting on yield and yield components of spring rapeseed (Brassica napus L.). MSc Thesis in Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

13- Mao, J., Olk, D.C., Fang, X., He, Z., and Schmidt-Rohr, K. 2008. Influence of animal manure application on the chemical structures of soil organic matter as investigated by advanced solid-state NMR and FT-IR spectroscopy. Geoderma 146: 353–362.

14- Marrotti, M., Piccaglia, R., and Giovanelli, E. 1996. Differences in essential oil composition of basil (Ocimum basilicum L.) Italian cultivars related to morphological characteristics. Journal of Agriculture and Food Chemistry 44: 3926-3929

15- Mirhashemi, S.M., Koocheki, A., Parsa, M., and Nassiri Mahalati, M. 2010. Evaluation of growth indices of Ajowan and Fenugreek in pure culture and intercropping based on organic agriculture. Journal of Iranian Field Crops Research 7(2): 685-694. (In Persian with English Summary)

16- Moradi, R. 2009. The effect of application of organic and biological fertilizers on yield, yield components and essential oil of (Foeniculum vulgare L.) Fennel. MSc Thesis in Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

17- Olesen, J.E., Petersen, B.M., Berntsen, J., Hansen, S., Jamieson, P.D., and Thomsen, A.G. 2001. Comparison of methods for simulating effects of nitrogen on green area index and dry matter growth in winter wheat. Field Crops Research 74: 131-149.

18- Omidbaigi R. 1997. Approaches to Production and Processing of Medicinal Plants. (Vol. two). Tarrahan e Nashr Publication. Tehran, Tehran, Iran 423 pp. (In Persian)

19- Padmavathiamma, P.K., Li, L.Y., and Kumari, U.R. 2008. An experimental study of vermi-biowaste composting for agricultural soil improvement. Bio resource Technology 99: 1672-1681.

20- Raja Sekar, K., and Karmegam, N. 2010. Earthworm casts as an alternate carrier material for biofertilizers: Assessment of endurance and viability of Azotobacter chroococcum, Bacillus megaterium and Rhizobium leguminosarum Sciatica Horticulture 124: 286–289.

21- Saber, Z., Pirdashti, H., Esmaeili, M.A., and Abasisan, A. 2013. The effect of plant growth promoting rhizobacteria, nitrogen and phosphorus on relative agronomic efficiency of fertilizers, growth parameters and yield of wheat (Triticum aestivum L.) cultivar N-80-19 in Sari. Agroecology 5(1): 39-49. (In Persian with English Summary)

22- Sarmadnia, G., and Koocheki, A. 1999. Physiology of Crop plants. Jihad-e Daneshgahi Mashhad Publications, Mashhad, Iran 400 pp. (In Persian)

23- Sifola, M.I., and Barbieri. G. 2006. Growth, yield and essential oil content of three cultivars of basil grown under different levels of nitrogen in the field. Sciatica Horticulture 108: 408–413.

24- Singh, Y., Singh, B., Masking, M.S., and Meelu, O.P. 1987. Availability of nitrogen to wetland rice from cattle manure. IRRI. Newsletter 12: 35-36.