A study on the “abstractive (ideal) plurality of crimes” in Imamia Jurisprudence and Iranian Law

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

Article 8, Volume 51, Issue 4 - Serial Number 119, March 2020, Pages 157-176   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/jfu.v51i4.45605

Authors

Mirza Mohammad Vaezi^{* 1}; Abbas Ali Soltani²

¹Ph.D. Graduate of Islamic Jurisprudence and Foundations of Islamic Law, Ferdowsi University of Mashhad, Student of Supreme Course of Islamic Jurisprudence, Mashhad Hawza Ilmiah

²Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad

Abstract

“Abstractive or ideal plurality” of crimes is a general cause of aggravation of punishment and terminologically it is the application of multiple criminal titles to a single act. This issue is of special significance in criminal law since determination of a punishment proportionate to the committed crime leads to compliance with human and Islamic principles such as criminal justice and proportionality of crime and punishment and as a result, the mental safety of society is ensured. The Iranian legislator, like a number of legal scholars, has accepted the ideal plurality of crimes theory, adopting the application of multiple punishments in some cases and their overlap in others. Given the Imamia jurists' opinions, it appears that where, in case of ideal plurality, a crime is committed against a limb or the soul or the limb and profit, the punishments overlap and the more blood money is specified and in case qisas for life and for other limbs or profits overlap, only qisas for life is administered according to the purported signification. But in cases such as crime leading to blood money for two limbs or two lives and the like, given the absence of text and the impossibility of extending the available texts to cases not mentioned therein and the principle of non-overlap, determination of multiple punishments may be justified. The conclusion is that the principle of criminal justice which is deducted from intellect and sharia has not been complied with in certain articles of law considered in this paper and the Islamic penal code needs to be amended.

Keywords

aggravation of punishment; general causes; plurality of crimes; real plurality; ideal plurality

References

آل عصفور، حسین بن محمد، عیون الحدائق الناظرة فی تتمة الحدائق الناضرة، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1410ق.

ابن إدریس، محمد بن أحمد، السرائر، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1411 ق.

إبن بابویه، محمد بن علی، المقنع، قم، مؤسسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، 1415 ق.

إبن بابویه، محمد بن علی ، من لا یحضره الفقیه، با تحقیق غفاری، قم، جامعه مدرسین، 1404 ق.

ابن حمزه، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیله، قم، نشر آیة الله مرعشی شوشتری، 1408 ق.

ابن فهد حلّى، احمد بن محمد، المهذب البارع، قم، جامعة مدرسین، 1413 ق.

ابوالصلاح حلبی، تقی الدین بن نجم، الکافی فی الفقه، اصفهان، نشر مکتب امیر المؤمنین علیه السلام، 1403 ق.

اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الاذهان، قم، جامعه مدرسین، 1416 ق.

اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان، چاپ دوم، 1380.

إلهام، غلامحسین، مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم، نشر بشری، 1372.

بروجردی، حسین، جامع أحادیث الشیعة، تهران، انتشارات فرهنگ سبز، 1386.

پاسخ و سؤالات از کمیسیون استفتاآت و مشاورین حقوقی شورای‌عالی قضائی، 1363.

پیمانی، ضیاءالدین، بررسی تاریخی و تطبیقی تعدد جرم، قم، معاونت پژوهشی مجتمع عالی، 1374.

تبریزی، جواد، صراط النجاة، دفتر نشر برگزیده، 1416 ق.

حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت، 1409 ق.

خاوری و همکاران (زیر نظر آیة الله زنجانی)، واژه‌نامه تفصیلی فقه جزا، انتشارات دانشگاه رضوی، مشهد.

خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، دار الکتب العلمیة، 1409 ق.

خوئی، ابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، قم، نشر لطفی، 1407 ق.

دائرة المعارف فقه اسلامی (زیر نظر آیة الله شاهرودی)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، 1384.

سلاّر دیلمى، حمزه بن عبدالعزیز، المراسم العلویة فی الاحکام النبویة، قم، مجمع عالمی، 1414 ق.

سمیعی، حسن، حقوق جزا، تهران، چاپخانه شرکت مطبوعات، چاپ چهارم، 1333.

شهری، غلامرضا، نظریات اداره حقوقی قوه قضائیه در زمینه مسائل کیفری، روزنامه رسمی، 1373.

شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة، قم، دار الفکر، 1411 ق.

شهید ثانی، زین الدین بن علی، شرح اللمعة، با تحقیق محمد کلانتر، قم، انتشارات داوودی، 1410 ق.

شهید ثانی، زین الدین بن علی ، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، مؤسسه معارف اسلامی، 1416 ق.

صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1367.

صانعی، پرویز، حقوق جزای عمومی، تهران، گنج دانش، چاپ دوم، 1372.

طباطبائی کربلایی، علی بن محمدعلی، ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل البیت، 1414 ق.

طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی، 1415 ق.

طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1417 ق.

طوسی، محمد بن حسن ، المبسوط فی الفقه، مکتب مرتضوی، 1387 ق.

طوسی، محمد بن حسن ، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، قم، انتشارات قدس، بی‌تا.

طوسی، محمد بن حسن ، تهذیب الاحکام، با تحقیق خرسان، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، إرشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، جامعه مدرسین، 1410 ق.

علی‌آبادی، عبدالحسین، حقوق جنائی، تهران، انتشارات فردوسی، چاپ اول، 1368.

فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب، کشف الرموز فی شرح المختصر النافع، قم، جامعه مدرسین، 1410 ق.

فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام، قم، نشر مکتب آیة الله مرعشی نجفی، 1405 ق.

ف‍خ‍رال‍م‍ح‍ق‍ق‍ی‍ن‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، مؤسسه اسماعیلیان، 1389 ق.

قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری 15/ 9/ 1367.

قانون راجع به مجازات اسلامی 21/ 7/ 1361.

قانون مجازات اسلامی 1392.

قانون مجازات اسلامی 8/ 5/ 1370.

قانون مجازات عمومی 1352.

قانون مجازات عمومی مصوب 1304 و اصلاحات بعدی.

کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، با تحقیق غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.

محقق حلی، جعفر بن حسن، المختصر النافع فی الفقه الامامیه، تهران، مؤسسه بعثت، 1410 ق.

محقق حلی، جعفر بن حسن ، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تهران، انتشارات استقلال، 1409 ق.

مفید، محمد بن محمد، المقنعة، قم، جامعه مدرسین، 1410 ق.

موسوی خوانساری، احمد، جامع المدارک، تهران، نشر مکتب صدوق، 1355 ق.

میرمحمد صادقی، حسین، جرائم علیه اموال و مالکیت، تهران، نشر میزان، چاپ نهم، 1381.

نوربها، رضا، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران، کانون وکلای دادگستری، چاپ اول، 1369.

واعظی، محمد، «تأملی در تکرار جرم ...»، مجله مطالعات اسلامی، شماره 1/84، تابستان 1389.