بررسی اثر اسید سالیسیلیک و کلریدکلسیم بر عمر انباری، ویژگی‌های کیفی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه هلو رقم ’آمسدن‘ پس از برداشت

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 28، شماره 4، اسفند 1393، صفحه 464-478   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.45083

نویسندگان

غلامحسین داوری نژاد^{* 1}؛ سکینه عارفخانی²؛ مجید عزیزی²؛ مهدی زارعی²

¹فردوسی مشهد

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این پژوهش اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک و کلریدکلسیم بر قابلیت ماندگاری، ویژگی‌های کیفی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه هلو رقم ’آمسدن‘ مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. میوه‌ها در مرحله بلوغ تجاری برداشت، و در غلظت‌‌های مختلف اسید‌ سالیسیلیک (1 و 2 میلی‌مولار)، کلریدکلسیم (5/1 و 3 درصد)، ترکیب اسید سالیسیلیک و کلرید کلسیم (1-5/1، 1-3، 2-5/1 و 2-3) و هم‌چنین آب مقطر (شاهد) به‌مدت 5 دقیقه غوطه‌ور شدند. پس از خشک شدن در هوای آزاد در بسته‌های پلی‌اتیلنی بسته‌بندی و در دمای 4 درجه سانتی‌گراد با رطوبت نسبی 85-80 درصد به‌مدت 35 روز انبار گردیدند. طی روزهای اول و آخر انبارداری تغییرات وزن میوه، سفتی بافت میوه، درصد پوسیدگی، pH، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، اسید آسکوربیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه‌ها اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که در انتهای دوره انبارداری میزان کاهش وزن میوه، درصد پوسیدگی، pH، مواد جامد محلول افزایش معنی‌داری داشتند، درحالی‌که سفتی بافت میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، اسید آسکوربیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی کاهش معنی‌داری نشان دادند. تیمارهای اسیدسالیسیلیک و کلریدکلسیم به‌طور معنی‌داری از کاهش وزن میوه جلوگیری نموده و باعث حفظ سفتی بافت میوه‌ها شدند. در این شرایط، بیش‌ترین میزان اسید قابل تیتراسیون، اسید آسکوربیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی و کم‌ترین مواد جامد محلول و درصد پوسیدگی در تیمارهای اسید سالیسیلیک و کلرید کلسیم نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد. تیمار ترکیبی اسید سالیسیلیک و کلریدکلسیم تأثیر بیش‌تری نسبت به هر کدام از تیمارها به‌طور جداگانه داشت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از اسیدسالیسیلیک و کلریدکلسیم می‌تواند به‌عنوان راه‌کار مؤثری در تکنولوژی پس از برداشت میوهای هلو معرفی گردد.

کلیدواژه‌ها

هلو (Prunus persica L.)؛ ماندگاری؛ سفتی میوه؛ اسید آسکوربیک؛ مواد جامد محلول

مراجع

1- اردکانی ا.، داوری‌نژاد غ. و عزیزی م. 1391. تأثیر کاربرد محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک قبل از برداشت بر روی ماندگاری، کیفیت پس از برداشت و فعالیت آنتی‌اکسیدانی زردآلو رقم نوری. مجله علوم باغبانی. 26 (4): 459-448.

2- اصغری م. 1385. تعیین اثر اسید سالیسیلیک بر محتوای آنتی اکسیدان کل، تولید اتیلن و برخی خواص کمی و کیفی میوه توت فرنگی رقم سلوا. رساله دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.

3- بابالار م.، دولتی بانه ع.، و شرافتیان د. 1378. بررسی تأثیر پس از برداشت کلرید کلسیم روی کیفیت انباری دو رقم انگور کشمشی بیدانه و شاهرودی. مجله نهال و بذر، 1: 40-31.

4- بحرانی ا. 1375. تعیین زمان برداشت سیب رقم رد دلیشز (Malus domestica Brokh) و اثرات پس از برداشت کلرید کلسیم و گرما بر سفتی گوشت میوه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، 103 صفحه.

5- پورآذرنگ ه. 1371. اثر کلرید کلسیم بر حفظ خصوصیات کیفی ارقام سیب در سردخانه. پژوهش در علم و صنعت. 26: 23-13.

6- جلیلی مرندی ر.1383. فیزیولوژی بعد از برداشت (جابجایی و نگهداری میوه، سبزی و گیاهان زینتی). انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. 276 صفحه.

7- حمزه‌زاد خ.، ربیعی و.، ناصری ل.، و همتی س. 1388. اثرات پرتوتابی UV-Cو کلرید کلسیم بر کیفیت و عمر انباری میوه‌ی هلو رقم زعفرانی. مجله علوم باغبانی ایران. 4: 59-53.

8- لسانی ح.، و مجتهدی م. 1374. مبانی فیزیولوژی گیاهی (ترجمه). انتشارات دانشگاه تهران.

9- راحمی م. 1384. فیزیولوژی پس از برداشت (مقدمه ای بر فیزیولوژی و جابجایی میوه ها و سبزی ها و گیاهان زینتی). تألیف: ویلس، مک گلاسون، گراهام و جویس. چاپ سوم. انتشارات دانشگاه شیراز. 437 صفحه.

10- روحی ز.، اصغری م.ر.، رسمی ی.، و اصلانی ز. 1389. بررسی اثر پس از برداشت اسید سالیسیلیک بر برخی ویژگی های کیفی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه کیوی رقم هایوارد. مجله علوم باغبانی. 24 (1): 108-102.

11- سیاری م. 1379. پیش‌بینی و تعیین بلوغ فیزیولوژیکی و بررسی اثرات گرمادهی، کلرید کلسیم پرمنگنات پتاسیم بر عمر انباری سیب گلدن دلیشز در سردخانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز. 97 صفحه.

12- سیاری م.، راحمی م. ۱۳۷۸ . نقش گرمادهی، کلرید کلسیم و پرمنگنات پتاسیم بر عمر انباری و سفتی گوشت میوه سیب گلدن دلیشز. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیبعی. 16: 78-67.

13- غلامیان م.، معلمی ن.، عالم‌زاده انصاری ن.، و صدر‌زاده م.1387. اثرات پرتوتابی uv_c و کلرید کلسیم بر کیفیت و عمر انباری میوه هلو رقم آلبرتا. مجله علوم و فنون باغبانی ایران. 9 (1):44-35.

14- Adisa V.A. 1986. The influence of molds and some storage factors on the ascorbic acid content of orange and pineapple fruits. Food Chemistry, 22: 139-146.

15- Aghdam M.S., Motallebiazar A., Mostofi Y., Moghadam J.F., and Ghasem Nezhad, M. 2009. Effect of MESA vapor treatment on the posthravest, quality of Hayward kiwifruit. Acta Horticulture, 877: 743-748.

16- Akhtar A., Abbasi N.A., and Hussain A. 2010. Effect of calcium chloride treatments on quality characteristics of loquat fruit during storage. Pakistan Journal of Botany, 42: 1051-1060.

17- AOAC. 2005. Official methods of analysis. 18th Ed. Association of Official Agricultural Chemistry, Washington, DC. USA.

18- Babalar M., Asghari M.R., Talaei A.R., and Khosroshahi A. 2007. Effect of Pre- and Postharvest salicylic acid treatment on ethylene production, fungal decay and overall quality of Selva strawberry fruit. Food Chemistry, 105: 449-453.

19- Biggs A.R., EL-Kholi M.M., EL-Neshawy S., and Nickerson R. 1997. Effect of calcium salt on polygalacturonase activity and infection of peach fruit by Monilina fructicola. Plant Disease, 81: 399-403.

20- Brand-Williams W., Cuvelier M.E., and Berset C. 1995. Use of a free radical method to evaluate antioxidant activity. Food Science Technology, 28: 25-30.

21- Davarynejad Gh., Zarei M., Ardakani E., and Nasrabadi M.E. 2013. Influence of putrescine application on storability, postharvest quality and antioxidant activity of two Iranian apricot (Prunus armeniaca L.) cultivars. Notulae Scientia Biologicae, 5 (2): 1-8

22- Elmer P.A.G., Spiersa T.M., and Wood P.N. 2007. Effect of pre_harvest foliar calcium sprays on fruit calcium levels and brown rot of peaches. Crop protection, 26: 11-18.

23- Elstner E.F. 1987. Metabolism of activated oxygen species. In: Biochemistry of plants. Davies D.D. (Ed.), London, Academic Press, 253-315.

24- Fattahi M.J., Fifall R., and Baberi M. 2010. Postharvest quality of kiwifruits (Actinidia delicious cv. Hayward) affected by pre-storage application of salicylic acid. South-Wastern Journal of Horticulture, Biology and Environment, 1:175-186.

25- Fisher R.L., and Bennett A.B. 1991. Role of cell wall hydrolases in fruit ripening. Plant Physiology, 42: 675-703.

26- Fridovich I. 1988. Oxygen radicals and tissue injury. In: Proceedings of an Upjohn symposium. Halliwell B. and Bethesda M.D. (Eds.), Federation of American Societies for Experimental Biology, 74: 77-86.

27- Han T., and Li L.P. 1997. Physiological effect of salicylic acid on storage of apple in short period. Plant Physiological Communication, 33: 347-348.

28- Jiankang C., Kaifang Z., and Weibo J. 2006. Enhancement of postharvest disease resistance in ya li pear (pyrus bretschneideri) fruit by salicylic acid sprays on the trees during fruit growth. European Journal of Plant Pathology, 114: 363-378.

29- Joyce D.C., Shorter A.J., and Hockings P.D. 2001. Mango fruit calcium levels and the effect of postharvest calcium infiltration at different maturation. Sientia Horticultureae, 91: 81-99.

30- Kazemi M., Aran M., and Zamani S. 2011. Effect of Calcium chloride and Salicylic acid treatments on quality characteristics of kiwi fruit (Actinidia deliciosa cv. Hayward) during storage. American Journal of Plant Physiology, 6 (3): 183-189.

31- Lester G.E., and Grusak M.A.1999. Postharvest application of calcium magnesium to honeydew and netted muskmelons:effects on tissue concentrations, quality and senescence. Journal of the American Society for Horticultural Science, 124: 545-552.

32- Mahajan B.V.C., and Dhatt A.S. 2004. Studies on postharvest calcium chloride application on storage behavior and quality of Asian pear during cold storage. International Journal of Food Agricultural and Environment, 2: 157-159.

33- Manganaris G.A., Vasilakakis M., Diamantidis M., and Mignani I. 2007. The effect of postharvest calcium application, quality attributes, incidence of flesh browning and cell wall physicochemical aspect of peach fruits. Food Chemistry, 100: 1985-1392.

34- Manoj K., Srivastava U., and Dwivedi N. 2000. Delayed ripening of banana fruit by salicylic acid. Plant Science, 158: 87-96.

35- Manthe B., Schulz M., and Schnable H. 1992. Effect of salicylic acid on growth and stomatal movements of Vicia faba L: evidence for salicylic acid metabolization. Journal chemical Ecology, 18: 1525-1539.

36- Martin D.T., Lewis I., Cerny J., and Ratkowsky D.A. 1975. The predominant role of calcium as an indicator in storage disorders in Cleopatra apples. Journal of Horticultural Science, 50: 447-455.

37- Prasanna V., Prabha T.N., and Tharanathan R.N. 2007. Fruit ripening phenomena an overview. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 47: 1-19.

38- Raskin I. 1992 . Role of salicylic acid in plants. Annual Review of Plant Physiology and Plant Molecular Biology, 43: 439-463.

39- Renhua R., Xia R., Lu Y., Hu L., and Xu Y. 2008. Effect of pre-harvest salicylic acid spray treatment on postharvest antioxidant in the pulp and peel of Cara cara navel orange (Citrus sinenisis L. Osbeck). Journal of the Science of Food and Agriculture, 88: 229-236.

40- Saftner R.A., Conway W.S., and Sams C.E. 1999. Postharvest infiltrarion alone and combined with surface coating treatments influence volatile levels, respiration, ethylene production, and internal atmospheres of Golden Delicious apples. Journal of the American Society for Horticultural Science, 124: 553-558.

41- Serrano M., Martinez-Romero D., Castillo S., Guillen F. and Valero D. 2004. Role of calcium and heat treatment in alleviating physiological change induced by mechanical damage in plum. Postharvest Biology and Technology, 34: 155-167.

42- Shafiee M., Taghavi T.S., and Babalar M. 2010. Addition of salicylic acid to nutrient solution combined with postharvest treatments (hot water, salicylic acid and calcium dipping) improved postharvest fruit quality of strawberry. Horticulturae Science, 124: 40-45.

43- Shear C.B. 1975. Calcium related disorders of fruit and vegetables. Horticulturae Science, 10: 361-365.

44- Smimoff N. 1995. Antioxidant system and plant response to the environment. In: Smimoff N. (Ed.) Environment and plant metabolism. Bios Scientific Publisher Oxford United Kingdom, 217-243.

45- Spinardi A.M. 2005. Effect of harvest date and storage on antioxidant systems in pears. Acta Horticulturae, 682: 655-662.

46- Srivastava M.K., and Dwivedi U.N. 2000. Delayed ripening of banana fruit by salicylic acid. Journal Plant Science, 158: 87-96.

47- Tavarani S., Deglinnocenti E., Remorini D., Massai R., and Guidi L. 2008. Antioxidant capacity ascorbic acid, total phenols and carotenoids changes during harvest and storage of Hayward kiwifruit. Food Chemistry, 107: 282-288.

48- Tsantill E., Konstantinidis K., Athanasopoulos P.E., and Pontikis C. 2002. Effect of postharvest calcium treatments on respiration and quality attributes in lemon fruit during storage. Journal of Horticultural Science Biotechnology. 77: 479-484.

49- Viccente A.R., Pineda C., Lemoine L., Civello P.M., Martinez C., and Chaves A.R. 2005. UV-C Treatment reduce decay, retain quality and alleviate chilling injury in pepper. Postharvest Biology and Technology, 35: 69-78.

50- Wang L., Chen S., Kong W., Li S., and Archbold D.D. 2006. Salicylic acid pretreatment alleviates chilling injury and affects the antioxidant system and heat shock proteins of peaches during cold storage. Postharvest Biology and Technology, 41: 244-251.

51- Wolucka B.A., Goossens A., and Inze D. 2005. Methyl jasmonate stimulates the the navo biosynthesis of vitamin C in plant cell suspensions. Journal of Experimental Botany, 56: 2527-2538.

52- Yao H., and Tian S. 2005. Effect of Pre- and Postharvest application of salicylic acid or methyl jasmonate on inducing disease resistance of sweet cherry fruit storage. Postharvest Biology and Technology, 35: 235-262.

53- Youn C.K., Kim S.K., Lim Y.H., Yoon T., and Kim T.S. 2004. Effect of salicylic acid and promaline application on tree growth and fruit quality of Tsugora apples. Acta Horticulturae, 653: 321-326.

54- Yu T., Chen J., Chen R., Huang B., Liu D., and Zheng X. 2007. Biocontrol of blue and gray mold diseases of pear fruit by integration of antagonistic yeast with salicylic acid. International Journal of Food Microbiology, 116: 339-345.

55- Zhang Y., Chen K., Zhang S., and Ferguson I. 2003. The role of salicylic acid in postharvest ripening of kiwifruit. Postharvest Biology and Technology, 28: 67-74.

56- Zheng Y., and Zhang Q. 2004. Effect of polyamines and salicylic acid postharvest storage of ponkan mandarin. Acta Horticultulrae, 632: 317-320.

57- Zheng X., Tian S.H., Meng X., and Li B. 2007. Physiological and biochemical responses in peach fruit to oxalicacid treatment during storage at room temperature. Food Chemistry, 59: 156-162.

58- Zvala J.F.A., Wang S.Y., Wang C.Y., and Aguilar G.A.G. 2004. Effect of storage temperatures on antioxidant capacity and aroma compounds in strawberry fruit. Lebensmittel Wissenschaft und Technology, 37: 687-695.