تأثیر تیمارهای مختلف کودی برخصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata)

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 29، شماره 1، بهار 1394، صفحه 47-54  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.48440

نویسندگان

قربانعلی اسدی ؛ علی مومن؛ مینا نورزاده نامقی؛ سرور خرم دل

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کاربرد کودهای آلی یکی از مهم‌ترین راهکارهای تغذیه ای گیاه در مقایسه با کودهای شیمیایی به‌ویژه در شرایط مدیریت ارگانیک گیاهان دارویی است. به منظور مطالعه اثر کودهای مختلف آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی های کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی91-1390 اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح کود نیتروژن (25، 50 و75 کیلوگرم در هکتار)، سه سطح کود گاوی (5،10 و 15 تن در هکتار)، سه سطح ورمی کمپوست (2، 4 و 6 تن در هکتار) و شاهد بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای مختلف بر تمامی صفات مورد مطالعه به‌جز میزان تورم اسفرزه معنی دار (05/0p≤) بود. به‌طوری‌که بهترین حالت برای تیمارهای 6 تن ورمی‌کمپوست و 15 تن کود گاوی مشاهده شد. بیشترین عملکرد دانه (4/548 کیلوگرم در هکتار) برای 6 تن ورمی‌کمپوست حاصل شد که نسبت به شاهد 26 درصد افزایش نشان داد. با افزایش مقدار کودهای آلی محتوی موسیلاژ، فاکتور تورم و میزان تورم اسفرزه افزایش یافت، بیشترین محتوی موسیلاژ و فاکتور تورم برای 15 تن کود گاوی (به ترتیب با3/35 درصد و 4/13میلی لیتر) به‌دست آمد. بدین ترتیب، با توجه به تأثیر مثبت کودهای آلی بر عملکرد کمی و کیفی اسفرزه در مقایسه با کود شیمیایی، چنین بنظر می رسد که این نهاده های آلی می توانند جایگزین مناسبی برای بهبود رشد و عملکرد گونه های دارویی نظیر اسفرزه در نظام های کم نهاده باشند.

کلیدواژه‌ها

اسفرزه؛ کود آلی؛ گیاه دارویی؛ مدیریت تغذیه؛ موسیلاژ

مراجع

1- ابراهیم زاده ح.، میرمعصومی م. و فخرطباطبایی م. 1375. بررسی جنبه های تولید موسیلاژ در چند منطقه ایران با کشت اسفرزه، بارهنگ و پسیلیوم. پژوهش و سازندگی 33: 51-46.

2- Araji A.A., Abdo Z.O., and Joyce P. 2001. Efficient use of animal manure on cropland-economic analysis. Bioresource Technology, 79:179-191.

3- Arancon N., Edwards C.A., Bierman P., Welch C., and Metzger J.D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresource Technology, 93:145-153.

4- Asgharipour M.R. 2012. Effect of vermicompost produced from municipal solid waste on growth and yield of isabgol (Plantago ovata Forsk.) and cumin (Cuminum cyminum). Medicinal Plants Research, 6:1612-1618.

5- Atiyeh R.M., Subler S., Edwards C.A., Bachman G., Metzger J.D., and Shuster W. 2000. Effects of vermicomposts and composts on plant growth in horticultural container media and soil. Pedo Biologia, 44:579–590.

6- Azarmi R., Torabi Giglou M., and Didar Taleshmikail R. 2008. Influence of vermicompost on soil chemical and physical properties in tomato (Lycopersicum esculentum) field. African Journal of Biotechnology, 7:2397-2401.

7- Azizi M., Rezwanee F., Hassanzadeh Khayyat M., and Lackzia A. 2008. The effect of different levels of vermicompost and irrigation on morphological properties and essential oil content of German chamomile (Matricaria recutita cv. Goral). Plant Medica, 74:1-338.

8- Bachman G.R., and Metzger J.D. 2008. Growth of bedding plants in commercial potting substrate amended with vermicompost. Bioresource Technology, 99:3155-3161.

9- Bajiya H.S. 1994. Response of fenugreek to phosphorous and sulfur. MSc (Ag) Thesis, Rajasthan Agricultural University, Bikaner.

10- Ebrahim Zadeh H., Maasomi M., and Fakhretabataii M. 1998. Effect of soil and climatic factors on yield of Isabgol and Psyllium. Agricultural Economics, 22:125-140.

11- Ewulo B.S. 2005. Effect of poultry dung and cattle manure on chemical properties of clay and sandy clay loam soil. Animal and Veterinary Advances, 4:839-841.

12- Gunadi B., Edwards C.A., and Blount C. 2002. The influence of different moisture levels on the growth, fecundity and survival of Eisenia fetida (Savigny) in cattle and pig manure solids. Soil Biology, 39:19-24.

13- Hendawy S.F. 2008. Comparative study of organic and mineral fertilization on Plantagoarenaria plant. Applied Sciences Research, 4(5):500-506.

14- Hutchison M.L., Walters L.D., Avery S.M., Munro F., and Moore A. 2005. Analyses of livestock production, waste storage, and pathogen levels and prevalence in farm manures. Microbiology, 71:1231–1236.

15- Jhan G.C., Almazan L.P., and Pacia J. 2005. Effect of nitrogen fertilizer on the intrinsic rate of increase of the rusty plum aphid, Hysteroneura setariae (Thomas) (Homoptera: Aphididae) on rice (Oryza sativa L.). Environmental Entomology, 34:938-943.

16- Koocheki A., Tabrizi L., and Nassiri Mahallati M. 2007. The effects of irrigation intervals and manure on quantitative and qualitative characteristics of Plantago ovata and Plantagopsyllium. Plant Sciences, 6:1229-1234.

17- Laegreid M., Bockman O.C., and Kaarstad O. 1999. Agriculture, Fertilizers, and the Environment. CABI Publishing.

18- Marinari S., Masciandaro G., Ceccanti B., and Grego S. 2000. Influence of organic and mineral fertilizers on soil biological and physical properties. Bioresource Technology, 72:9-17.

19- Mehnaz S., and Lazarovits G. 2006. Inoculation effects of Pseudomonas putida, Gluconacetobacter azotocaptans, and Azospirillum lipoferum on corn plant growth under greenhouse conditions. Microbial Ecology, 51:326-335.

20- Myers B.J., Theiveyanathan S., O’brien N.D., and Bond W.J. 1996. Growth and water use of Eucalyptus grandis and Pinus radiata plantations irrigated with effluent. Tree Physiology, 16:211-219.

21- Patel B.S., Patel J.C., and Sadaria S.G. 1996. Response of blond psyllium (Plantago ovata) to irrigation and phosphorus. Indian Journal of Agronomy, 41:311-314.

22-Pouryousef M., Chaichi M.R., and Mazaheri D. 2007. Effect of different soil fertilizing systems on seed and mucilage yield and seed P content of isabgol (Plantago ovata Forsk.). Plant Sciences, 6:1088-1092.

23- Roy D.K., and Singh B.P. 2006. Effect of level and time of nitrogen application with and without vermicompost on yield, yield attributes and quality of malt barley (Hordeumvulgare). Indian Journal of Agronomy, 51:40-42.

24- Sarkar M.A.R., Pramanik M.Y.A., Faruk G.M., and Ali M.Y. 2004. Effect of green manures and levels of nitrogen on some growth attributes of transplant aman rice. Biological Sciences, 7:739-742.

25- Sharma A.K. 2002. A Handbook of Organic Farming. Agrobios India, 627 pp.

26- Singh B.K., Pathak K.A., Boopathi T., and Deka B.C. 2010. Vermicompost and NPK fertilizer effects on morpho-physiological traits of plants, yield and quality of tomato fruits (Solanum lycopersicum L.). Vegetable Crops Research Bulletin, 73:77-86.

27- Singh M., and Guleria N. 2013. Influence of harvesting stage and inorganic and organic fertilizers on yield and oil composition of rosemary (Rosmarinus officinalis L.) in a semi-arid tropical climate. Industrial Crops and Products, 42:37-40

28- Taghi Darzi M., and Haj Seyed Hadi M.R. 2012. Effects of the application of organic manure and biofertilizer on the fruit yield and yield components in dill (Anethum graveolens). Medicinal Plants Research, 6(16):3266-3271.

29- Taha Z.S., Ghurbat H.M., and Jiyan A.T. 2011. Effect of bio and organic fertilizers on growth, yield and fruit quality of summer squash. Sarhad Journal of Agricultural, 27:377-383.

30- Tomati U., Grappei A., and Gaili E. 1988. The hormone-like effect of earthworm casts on plant growth. Biology and Fertility of Soils, 5:288-294.