کارائی دو روش بذرمال و خاک- مصرف تریکودرما روی شاخص‏های رشدی گیاه گوجه‏فرنگی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 9، دوره 28، شماره 4 - شماره پیاپی 29، دی 1393، صفحه 500-507   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i4.21333

نویسندگان

ابراهیم سالاری^{* 1}؛ حمید روحانی¹؛ عصمت مهدیخانی مقدم¹؛ روح الله صابری²؛ مهدی مهرابی کوشکی³

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²رفسنجان

³دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

گونه های Trichoderma قارچ های آزادزی هستند که غالباً به عنوان عوامل بیوکنترل قارچ‌های بیماری‌زای گیاهی مد نظر می باشند. هم‌چنین جدایه هایی از این قارچ دارای اثر تحریک کننده و تنظیم کننده رشد گیاهان می باشند. در این تحقیق، تاثیر ده جدایه تریکودرما شامل Trichoderma harzianum (T.BI, T.7, T.16, T.16A, T.20)، T.virens (T.6, T.21, T.65)، T.koningi T.77 و Trichoderma sp. T.14N در تحریک رشد گیاه گوجه فرنگی با دو روش بذرمال و خاک-مصرف بررسی شد. آزمایش‌ها به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو فاکتور "نوع جدایه" در یازده سطح و "روش تلقیح" در دو سطح بود. مایه تلقیح جدایه‏های تریکودرما به طور میانگین با نسبت 107 زادمایه در هر گرم خاک و 106×5 اسپور در سطح هر بذر به ترتیب برای روش‏های خاک – مصرف و بذرمال استفاده شد. دو ماه بعد از کشت بذور، شاخص‏های وزن خشک اندام هوائی و ریشه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که جدایه های مورد استفاده تریکودرما، روش تلقیح آن‌ها، و هم‌چنین اثرات متقابل آن‌ها دارای تفاوت معنی داری می باشند (05/0P≤). بر اساس یافته های مطالعه حاضر، جدایه T20 در روش خاک- مصرف، بهترین عملکرد را در افزایش وزن خشک ریشه و اندام هوایی به ترتیب به میزان 68/58 و 93/61 درصد نسبت به تیمار شاهد نشان داد. روش
خاک- مصرف در مقایسه با روش بذرمال کارائی بهتری از جدایه های تریکودرما را در افزایش رشد گیاهی، نشان داد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که نوع جدایه و روش مایه‏زنی تأثیر قابل توجهی بر روی شاخص های رشدی گوجه فرنگی دارند.

کلیدواژه‌ها

تریکودرما؛ گوجه فرنگی؛ بذرمال؛ خاک-مصرف؛ شاخص های رشدی

مراجع

1- مهرابی م.، و ظفری د. 1387. تأثیر جدایه‌های Trichoderma در تحریک رشد گیاه گندم. مجله دانش گیاهپزشکی ایران 39(1):96-91.

2- Altintas S., and Bal U. 2005. Application of Trichoderma harzianum increases yield in cucumber (Cucumis sativus) grown in an unheated glasshouse. Journal of Applied Horticulture, 7: 25–28.

3- Altintas S., and Bal U. 2008. Effects of the commercial product based on Trichoderma harzianum on plant, bulb and yield characteristics of onion. Scientia Horticulture, 116: 219-222.

4- Altomare C., Norvell W.A., Bjorkman T., and Harman G.E. 1999. Solubilization of phosphates and micronutrients by the Plant-Growth-Promoting and biocontrol fungus Trichoderma harzianum Rifai 1295-22. Applied and Environmental Microbiology, 65(7): 2926-2933.

5- Arora D.K., Elander R.P., and Mukerjee K.G. 1992. Handbook of applied mycology. Fungal Biotechnology. vol 4. Marcel Dekker, New York. Pp: 25-30.

6- Azarmi R., Hajieghrari B., and Giglou A. 2011. Effect of Trichoderma isolates on tomato seedling growth response and nutrient uptake. African Journal of Biotechnology, 10(31): 5850-5855.

7- Bal U.,and Altintas S. 2006a. A positive side effect from Trichoderma harzianum, the biological control agent: increased yield in vegetable crops. Journal of Environment Protection and Ecology, 7 (2): 383–387.

8- Bal U., and Altintas S. 2006b. Application of the antagonistic fungus Trichoderma harzianum (TrichoFlow WPTM) to root zone increases yield of bell peppers grown in soil. Biological Agriculture and Horticulture, 24:149–163.

9- Bal U. and Altintas S. 2006c. Effects of Trichoderma harzianum on the yield and fruit quality of tomato plants (Lycopersicon esculentum) grown in an unheated greenhouse. Australian Journal of Experimental Agriculture, 46(1):131–136.

10- Benitez T., Rincon A.M., Limon M.C., and Codon A.C. 2004. Biocontrol mechanisms of Trichoderma strains. International microbiology, 7: 249-260.

11- Bjorkman T., Blanchard L.M., and Harman G.E. 1998. Growth enhancement of shrunken-2 sweet corn when colonized with Trichoderma harzianum 1295-22: effect of environmental stress. Journal of the American Society for Horticultural Science, 123:35–40.

12- Harman G.E., Howell C.R., Viterbo A., Chet I. and Lorito M. 2004a. Trichoderma species-opportunistic, avirulent plant symbionts. Nature Reviews, 2: 43-56.

13- Harman G.E., Petzoldt R., Comis A., and Chen J. 2004b. Interaction between Trichoderma harzianum strain T-22 and maize inbred Mo17 and effects of these interactions on disease caused by Phytium ultimum and Colletotrichum graminicola. Phytopathology, 94:147-153.

14- Harman G.E. 2006. Overview of mechanisms and uses of Trichoderma spp. Phytopathology, 96:190–194.

15- Harman G.H., Bjorkman T., Ondlik K., and Shoresh M. 2008. Changing paradigms on the mode of action and uses of Trichoderma spp. for biocontrol. Outlook on pest management, 19: 24-29.

16- Harman G.E. 2011. Trichoderma-not just for biocontrol anymore. Phytoparasitica, 39:103-108.

17- Hermosa R., Viterbo A., Chet I., and Monte E. 2012. Plant-beneficial effects of Trichoderma and of its genes. Microbiology, 158: 17-25.

18- Hexon A.C., Lourdes M.R., Carlos C.P., and Jose L.B. 2009. Trichoderma virens, a plant beneficial fungus, enhances biomass production and promotes lateral root growth through an auxin-dependent mechanism in Arabidopsis. Plant Physiology, 149: 1579-1592.

19- Lo C.T., and Lin C.Y. 2002. Screening strain of Trichoderma spp. for plant growth enhancement in Taiwan. Plant Pathology Bulletin, 11: 215-220.

20- Manjurul Haque M.D., Ilians G.N.M., and Molla A.H. 2012. Impact of Trichoderma-enriched Biofertilizer on the Growth and Yield of Mustard (Brassica rapa L.) and Tomato (Solanum lycopersicon Mill.). The Agriculturists, 10(2):109-119.

21- Mastouri F., Björkman T., and Harman G.E. 2010. Seed treatment with Trichoderma harzianum alleviates biotic, abiotic, and physiological stresses in germinating seeds and seedlings. Phytopathology, 100:1213-1221.

22- Mehrabi-Koushki M., Rouhani H., and Mahdikhani-Moghaddam E. 2012. Differential Display of Abundantly Expressed Genes of Trichoderma harzianum During Colonization of Tomato-Germinating Seeds and Roots. Current Microbiology, 65: 524-533.

23- Osiewacz H.D. 2002. Molecular biology of fungal development. Marcel Dekker. New York.

24- Poldma P., Albrecht A., and Merivee A. 2002. Influence of fungus Trichoderma viride on the yield of cucumber in greenhouse conditions. Pp: 176–180 In: Proceedings of the Conference on Scientific Aspects of Organic Farming, Jelgava, 21–22 March Latvia.

25- Rabeendran N., Moot D.J., Jones E.E., Stewart A. 2000. Inconsistent growth promotion of cabbage and lettuce from Trichoderma isolates. Plant Protection, 53:143–146.

26- Sheila A.O., Jane A.O., and James O.O. 2011. Improved seedling emergence and growth of maize and beans by Trichoderma harzianum. Tropical and Subtropical Agroecosystems, 13: 65-71.

27- Shoresh M., Mastouri F., and Harman G.E. 2010. Induced systemic resistance and plant responses to fungal biocontrol agents. Annual Review of Phytopathology, 48:21–43.

28- Shukla N., Awasthi P.R., Rawat L., and Kumar J. 2012. Biochemical and physiological responses of rice (Oryza sativa L.) as influenced by Trichoderma harzianum under drought stress. Plant Physiology and Biochemistry, 54:78-88.

29- Vargas W.A., Mandawe J.C., and Kenerley C.M. 2009. Plant-derived sucrose is a key element in the symbiotic association between Trichoderma virens and maize plants. Plant Physiology, 151: 792–808.

30- Vinale F., Sivasithamparam K., Ghisalberti E.L., Marra R., Woo S.L., and Lorito M. 2008. Trichoderma–plant–pathogen interactions. Soil Biology and Biochemistry, 40:1-10.

31- Vinale F., Sivasithamparam K., Ghisalberti E.L., and Marra R. 2008. A novel role for Trichoderma secondary metabolites in the interactions with plants. Physiological and molecular plant pathology, 72: 80-86.

32- Yadidia I., Srivastva A.K., Kapulnik Y., and Chet I. 2001. Effect of Trichoderma harizanum on microelement concentrations and increased growth of cucumber plants. Plant and Soil, 235: 235-242.