بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن و ازتوبارور بر رشد و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 5، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 31، فروردین 1396، صفحه 129-141   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i1.49337

نویسندگان

قباد محمدپور؛ محمد اقبال قبادی^* ؛ غلامرضا محمدی؛ مختار قبادی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر کودهای نیتروژنه بیولوژیکی و شیمیایی بر خصوصیات مرفولوژیکی و عملکرد و اجزای عملکرد نخود (Cicer arietinum L.) رقم بیوه‌نیج، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در شرایط دیم، در روستای طلسم شهرستان دالاهو، استان کرمانشاه در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. عامل‌ها کود نیتروژن (در چهار سطح شامل نصف کود پایه، کود پایه، 5/1 برابر کود پایه و شاهد (بدون مصرف کود)) با کود پایه 30 کیلوگرم در هکتار از منبع کود اوره به عنوان کرت اصلی (مصرف در زمان کاشت) و کود زیستی ازتوبارور (در چهار سطح شامل نصف کود پایه، کود پایه، 5/1 برابر کود پایه و شاهد (بدون مصرف کود)) به‌صورت تلقیح بذری با کود پایه 100 گرم در هکتار به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر عملکرد ماده خشک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن صد دانه، تعداد دانه در مترمربع، درصد پروتئین دانه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در شاخه فرعی، تعداد و وزن دانه در شاخه فرعی، سطح برگ و وزن خشک برگ در مرحله ابتدای گلدهی معنی‌دار بود. بیشترین تولید ماده خشک کل (6730 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (1089کیلوگرم در هکتار) و تعداد دانه در مترمربع (1/293) در تیمار نصف کود نیتروژنه+کود پایه ازتوبارور به‌دست آمد. همچنین حداکثر وزن صد دانه (53/44 گرم) در تیمار کود پایه نیتروژن و عدم مصرف ازتوبارور و پروتئین دانه (12/26 درصد) در تیمار نصف کود نیتروژنه + 5/1 برابر ازتو‌بارور حاصل گردید. به‌طور کلی بررسی عملکرد دانه در این آزمایش نشان داد که با مصرف کود زیستی ازتوبارور، مصرف کود نیتروژنه شیمیایی در شرایط دیم حدود 50 درصد کاهش داشته است.

کلیدواژه‌ها

پروتئین دانه؛ دیم؛ کود بیولوژیک؛ کود شیمیایی

مراجع

Behzad, A., Habibi, D., Paknejad, D., Asgharzadeh, A., and Abdolahiyan-Noghabi, M. 2012. Effects of plant growth promoting Rhizobacteria and nitrogen fertilizer on yield and yield components of maize. Iranian Journal of Field Crop Science 43(1): 129-137. (In Persian with English Summary)

Biari, A., Gholami, A., and Asadi Rahmani, H. 2011. Effect of different plant growth promotion Bacteria (Azotobacter and Azospirillum) on growth parameters and yield of field maize. Journal of Water and Soil 25(1): 1-10. (In Persian with English Summary)

Fatma, A.G., Lobna, A.M., and Osman, N.M. 2008. Effect of compost and biofertilizers on growth, yield and essential oil of sweet Marjoram (Majorana hortensis) plant. International Journal of Agriculture and Biology 10 (4): 381–387.

Gupta, S., Arora, D.K., and Srivastava, A.K. 1995. Growth promoting of tomato plants by Rhizobacteria and imposition of energy stress on Rhizoctonia solani. Soil Biology and Biochemistry 27 (8): 1051-1058.

Jahan, M., Amiri, M.B., Dehghanipoor, F., and Tahami, M.K. 2013. Effect of biologic fertilizers and winter cover crops on essential and some agro-ecologic of Basil medicinal plant under organic agronomy system. Iranian Journal of Field Crops Research 10(4): 751-763. (In Persian with English Summary)

Jahan, M., Amiri, M.B., and Ehyaee, H.R. 2014. Effect of Rhizobacteria on quantity and quality characteristics of sesame (Sesamum indicum L.) at cover cropping condition of lathyrus (Lathyrus sp.) and Persian clover (Trifolium resopinatum L.). Journal of Agroecology 5(1): 1-15. (In Persian with English Summary)

Jahan, M., and Nassiri Mahallati, M. 2012. Soil Fertility and Biological Fertilizers. Ferdowsi University of Mashhad Press, Mashhad, Iran 250 pp. (In Persian)

Kalantar Ahmadi, S.A., and Fathi, G. 2009. Effect of amount of seed and nitrogen different levels at different sowing dates on grain yield of canola under North Khozestan conditions. Iranian Journal of Crops Sciences 40(3): 191-204. (In Persian with English Summary)

Khalid, A., Hendawy, S.F., and El-Gezawy, E. 2006. Ocimum basilicum L. production under organic farming. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences 2(1): 25-32.

Marschner, H. 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants. Academic Press. San Diego, CA. USA 674 pp.

Maskey, S.L., Bhattarai, S., Peaples, M.B., and Herridge, D.F. 2001. On-farm measurements of nitrogen fixation by winter and summer legumes in the hill and terrain region of Nepal. Field Crops Research 70: 209-221.

Mekki, B.B., and Amel, A.G. 2005. Growth, yield and seed quality of soybean (Glycine max L.) as affected by organic, biofertilizer and yeast application. Agriculture and Biological Sciences 1: 320-324.

Moalem, A., and Eshaghizade, H. 2007. Biological fertilizers (advantages and limitations). Proceeding of 2nd National Conference of Agriculture and Ecology of Iranian, Gorgan p. 47. (In Persian)

Nezarat, S., and Gholami, A. 2009. Screening plant growth promoting Rhizobacteria for improving seed germination, seedling growth and yield of maize. Pakistan Journal of Biological Sciences 12(1): 26-32.

Omidi, H., Naghdi Badi, H., Golzad, A., Torabi, H., and Footoukian, M. 2009. The effect of chemical and bio-fertilizer source of nitrogen on qualitative and quantitative yield of saffron (Crocus sativus L.). Journal of Medicinal Plants 2(30): 98-109. (In Persian with English Summary)

Panahyan, M., and Jamaati, S.H. 2009. Study of variation trend of growth indices in lentil under drought stress. Australian Journal of Basic and Applied Sciences 3(4): 4314-4326.

Reddy, A.R., Chaitanya, K.V., and Vivekanandan, M. 2004. Drought induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plants. Journal of Plant Physiology 161: 1189-1202.

Shata, S.M., Mahmoud, A., and Siam, S. 2007. Improving calcareous soil productivity by integrated effect of intercropping and fertilizer. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences 3(6): 733-739.

Shetty, K.G., Hetrick, B.A.D., Figge, D.A.H., and Schwab, A.P. 1994. Effects of Mycorrhizae and other soil microbes on revegetation of heavy metal contaminated mine spoil. Environmental Pollution 86(2): 181-188.

Sifola, M.I., and Barbieri, G. 2006. Growth, yield and essential oil content of three cultivars of basil grown under different levels of nitrogen in the field. Scientia Horticulturae 108: 408–413.

Soleimani1, R., and Asgharzadeh, A. 2010. Effects of Mesorhizobium inoculation and fertilizer application on yield and yield components of rainfed Chickpea. Iranian Journal of Pulses Research 1(1): 1-8. (In Persian with English Summary)

Soltani, A., Ghassemi-Golezani K., Khooei F.R., and Moghadam, M. 1999. A simple model for chickpea growth and yield. Field Crops Research 62: 213- 224.

Tohidi-Moghadam, H., Nasri, H., Zahedi, M., and Paknezhad, F. 2008. Application of biofertilizers due to decrease utilization of chemical fertilizers in Soybean. 2ndIranian National Congress of Ecological Agriculture, Gorgan, Iran p. 1423-1434. (In Persian)

Vessey, J.K. 2003. Plant growth promoting Rhizobacteria as biofertilizers. Plant and Soil 255: 571- 586.

Werner, D., and Newton, W.E. 2005. Nitrogen Fixation in Agriculture, Forestry, Ecology and Environment. Published by Springer Science and Business Media, Netherlands 350 pp.

Yadegari, M., Asadirahmani, H., Noormohammadi. G., and Ayneband, A. 2010. Plant growth promoting Rhizobacteria increase growth, yield and nitrogen fixation in Phaseolus vulgaris. Journal of Plant Nutrition 33: 1733-1743.

Yang, W.H., Peng, S.B., Huang, J., Sanico, A.L., Buresh, R.J., and With, C. 2003. Using leaf color charts to estimate leaf nitrogen status of Rice. Agronomy Journal 30: 261-270.

Yassen, A.A., Abd El- Hady, M., and Zaghloul, S.M. 2007. Replacement part of mineral N fertilizer by organic ones and its effect on wheat plant under regime condition. World Journal of Agricultural Science 2: 421-428.

Yazdi-Samadi, B., Peighambari, S.A., and Majnoun Hosseini, N. 2001. Effect of application of nitrogen and phosphorus fertilizers on agronomic traits of lentil in Karj region. Iranian Journal of Agriculture Science 32 (2): 415-423. (In Persian with English summary)

Zaied, K.A., Abd El-Hady, A.H., Sharief, A.E., Ashour, E.H., and Nassef, M.A. 2007. Effect of horizontal DNA transfer in Azospirillum and Azotobacter strains on biological and biochemical traits of non-legume plants. Journal of Applied Science Research 3(1): 73-86.