تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای مواد مغذی گیاهان شورزی سلمکی ساقه‌سفید، سیاه‌شور و اشنان به‌صورت انفرادی یا مخلوط در شترهای یک کوهانه

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 3، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 35، مهر 1397، صفحه 339-352   

نوع مقاله: علمی پژوهشی - تغذیه نشخوارکنندگان

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.v10i3.63675

نویسندگان

اکبر ابرغانی¹؛ مرتضی چاجی^{* 2}؛ هرمز منصوری³؛ مرتضی ممویی²؛ خلیل میرزاده²؛ هدایت اله روشنفکر⁴

¹دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

²دانشکده علوم دامـی و صـنایع غـذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران.

³موسسه تحقیقات علوم دامی ایران-کرج

⁴گروه علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران.

چکیده

در این مطالعه ارزش تغذیه‌‌ای (ترکیب شیمیایی و تجزیه‌پذیری) سه گونه گیاهی شورزی تحت چرای شترهای یک کوهانه به‌نام‌های سلمکی ساقه‌سفید، سیاه‌شور و اشنان به‌صورت انفرادی یا با جایگزینی صفر، 5/33، 5/66 و 100 درصد به جای همدیگر در قالب ۹ تیمار آزمایشی با طرح آزمایشی کاملاً تصادفی به روش کیسه‌های نایلونی مورد بررسی قرار گرفت. از دو نفر شتر ماده چهار ساله تک کوهانه دارای فیستولای شکمبه‌ای تغذیه شده با کاه‌ گندم، سلمکی ساقه‌سفید و علوفه یونجه استفاده شد. سلمکی بالاترین همی‌سلولز، NDF و ماده آلی را بین سه گیاه شورزی داشت. بالاترین غلظت تانن و اگزالات و اسیدهای آلی مربوط به اشنان بود. گیاهان سلمکی ساقه‌سفید پایین‌ترین و اشنان بالاترین درصد تجزیه‌پذیری و تجزیه‌پذیری موثر ماده خشک را داشتند (05/0>P). تجزیه‌پذیری ماده آلی تیمار حاوی اشنان و سیاه‌شور به‌طور معنی‌داری بالاتر از تیمار‏های حاوی سلمکی ساقه‌سفید بودند (05/0>P). تیمارحاوی 5/66 درصد اشنان+ 5/33 درصد سیاه‌شور (تیمار ۷) بالاترین و سلمکی ساقه‌سفید (تیمار ۲) پایین‌ترین درصد تجزیه‌پذیری NDF را در بین تیمار‏های آزمایشی داشتند (05/0>P). تیمار حاوی 5/66 درصد اشنان+۵/۳۳ درصد سلمکی ساقه‌سفید (تیمار ۱)، بالاترین تجزیه‌پذیری پروتئین خام و سلمکی ساقه‌سفید پایین‌ترین درصد را داشت. نتایج نشان داد که در ساعات اولیه انکوباسیون، سرعت تجزیه پروتئین بیشتر از سرعت تجزیه ماده خشک، ماده آلی و NDF تیمار‏های آزمایشی بود. لذا، طبق نتایج مربوط به تجزیه ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام، بهترین مخلوط گیاهی برای تغذیه بهتر شترهای چراگر تیمار‌های فاقد سلمکی (تیمار‌های ۵، ۷ و ۸) می‌باشد؛ اما طبق داده‌های ترکیب شیمیایی و تجزیه‌ پروتئین تیمار‌های حاوی سلمکی بهترین مخلوط‌ هستند (تیمار‌های ۱، ۳، ۴ و ۶ به‌جز ۲). بنابراین، به نظر می‌رسد یکی از راه‌کارها برای بهبود هضم‌پذیری گیاهان شورزی در شترها مخلوط کردن این گیاهان با یکدیگر است که طبق نتایج آزمایش حاضر به نظر می‌رسد بهترین تیمار برای تغذیه شترها شامل مخلوطی از سلمکی ساقه‌سفید با سیاه‌شور یا اشنان باشد. 

کلیدواژه‌ها

اگزالات؛ اسیدهای آلی؛ تانن؛ ترکیبات فنولی؛ کیسه‌های نایلونی

مراجع

1. Abarghani, A., M. Chaji, H. Mansouri, M. Mamouei, Kh. Mirzadeh, and H. Roshanfekr. 2015. Chemical composition, metabolizable energy and in vitro digestibility of three camel browsed halophyte species. Animal Science, 28 (106): 29-42. (In Persian).

2. AOAC International. 2012. Official Methods of Analysis. 19th ed. AOAC International, Gaithersburg, MD.

3. Agricultural and Food Research Council. 1992. Nutrient requirement of ruminant animals. Protein. Technical committee on response to nutrients. Report No.9. Nutrition Abstracts and Reviews. Series B 62: 787-835.

4. Bach, A., S. Calsamiglia, and M. D. Stern. 2005. Nitrogen metabolism in the rumen. Journal of Dairy Science, 88 (E. Suppl.): E9-E21.

5. Beckers, Y., A. Thewis, B. Maudoux, and E. Francois. 1995. Studies on the in situ nitrogen degradability corrected for bacterial contamination of concentrate feeds in steers. Journal of Animal Science, 73: 220–227.

6. Ben Salem, H., H. C. Norman, A. Nefzaoui, D. E. Mayberry, K. L. Pearce, and D. K. Revell. 2010. Potential use of oldman saltbush (Atriplex nummularia Lindl.) in sheep and goat feeding. A review. Small Ruminant Research, 91: 13-28.

7. Ben Salem, H., H. P. S. Makkar, A. Nefzaoui, H. Hassayoum, and S. Abidi. 2005. Benefit from association of small amounts of tannin–rich shrub foliage (Acacia cyanophylla Lindl.) with soya bean meal given as supplements to Barbarine sheep fed on oaten hay. Animal Feed Science and Technology, 122: 173-186.

8. Benjamin, R. W., Y. Lavie, M. Forti, D. Barkai, R. Yonatan, and Y. Hefetz. 1995. Annual regrowth and edible biomass of two species of Atriplex and Cassia sturtii after browsing. Journal of Arid Environments, 29: 63–84.

9. Danesh Mesgaran, M., and M. D. Stern. 2005. Ruminal and post-ruminal protein disappearance of various feeds originating from Iranian plants varieties determined by the in situ mobile bag technique and alternative methods. Animal Feed Science and Technology, 118: 31–46.

10. El Shaer, H. M. 2010. Halophytes and salt-tolerant plants as potential forage for ruminants in the Near East region. A Review. Small Ruminant Research, 91: 3-12.

11. El Shatnawi, M. K. J., and A. Y. Abdullah. 2003. Composition changes of Atriplex nummularia L.under Mediterranean arid environment. African Journal of Range and Forage Science, 20: 253–257.

12. Georing, H. K., and P. J. Van Soest. 1970. Forage fiber analysis: apparatus, reagents, procedures, and some applications. Agriculture Handbook No. 379, USDA.

13. Gihad, E. A., and H. M. El Shaer. 1992. Pages 77-96 in Proc. Halophytes as a source of livestock and for rehabilitation of degraded lands, Utilization of halophytes by livestock on rangelands. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Netherlands.

14. Haddi, M. L., S. Filacorda, K. Meniai, F. Rollin, and P. Susmel, 2003. In vitro fermentation kinetics of some halophyte shrubs sampled at three stages of maturity. Animal Feed Science and Technology, 104: 215-225.

15. Hall, M. B. 2000. Neutral detergent soluble carbohydrates. Nutritional relevance and analysis, A Laboratory Manual. University of Florida. Bulletin. 339.

16. Kaitho, R. J., I. V. Nsahlai, B. A. Williams, N. N. Umunna, S. Tamminga, and J. Van Bruchem. 1998. Nitrogen in browse species: ruminal degradability and post-ruminal digestibility measured by mobile nylon bag and in vitro techniques. Journal of the Science of Food and Agriculture, 76: 488-498.

17. Martindale, M. 1995. The extra pharmacopeia. 23th ed. Council of Pharmaceutical Society of Great Britain. Pharmaceutical press, London.

18. Ørskov, E. R., and I. McDonald. 1979. The estimation of protein degradability in the rumen from incubation measurements weighted according to rate of passage. Journal of Agricultural Science (Cambridge), 92: 499–503.

19. Pathak, N. N., D. N. Kamra, N. Agarwal, and R. C. Jakhmola. 1996. Analytical Techniques in Animal Nutrition Research. 1st ed.

20. Rezvani Moghadam, P., and A. R. Koocheki. 2003. A comprehensive survey of halophytes in Khorasan province of Iran. Proceeding Cash Crop Halophytes: Recent studies. Academic Publishers/Kluwer, Dordrecht, Netherlands/Boston, MA, USA. 189–195.

21. Riasi, A., M. Danesh Mesgaran, M. D. Stern, and M. J. Ruiz Moreno. 2008. Chemical composition, in situ ruminal degradability and post-ruminal disappearance of dry matter and crude protein from the halophytic plants Kochia scoparia, Atriplex dimorpHostegia, Suaeda arcuata and Gamanthus gamacarpus. Animal Feed Science and Technology, 141: 209–219.

22. Riasi, A., M. Danesh Mesgaran, M. D. Stern, and M. J. Ruiz Moreno. 2012. Effects of two halophytic plants (Kochia and Atriplex) on digestibility, fermentation and protein synthesis by ruminal microbes maintained in continuous culture. Asian-Australian Journal of Animal Science, 25(5): 642-647.

23. Sherrod, L. B. 1973. Nutritive value of Kochia scoparia III. Digestibility of Kochia hay compared with alfalfa hay. Journal of Dairy Science, 56: 923–926.

24. Swingle, R. S., E. P. Glenn, and Squires, V. R. 1996. Growth performance of lambs fed mixed diets containing halophyte ingredients. Animal Feed Science and Technology 63: 137–148.

25. Towhidi, A., T. Saberifar, and E. Dirandeh. 2011. Nutritive value of some herbage for dromedary camels in the central arid zone of Iran. Tropical Animal Health and Production, 43: 617–622.

26. Van Soest, P. J., J. B. Robertson, and B. A. Lewis. 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74: 3583–3597.

27. Van Soest, P. J. 1994. Nutritional Ecology of the Ruminant, second edition, Comstock Publishing Associates/Cornell University Press, Ithaca/NY, USA.

28. Wanderley, R. C., J. T. Huber, Z. Wu, M. Pessarakli, and Jr. C. Fontes. 1993. Influence of microbial colonization of feed particles on determination of nitrogen degradability by in situ incubation. Journal of Animal Science, 71: 3073–3077.

29. Yan, T., and R. E. Agnew. 2004 Prediction of nutritive values in grass silages: II. Degradability of nitrogen and dry matter using digestibility, chemical composition, and fermentation data. Journal of Animal Science, 82: 1380–1391.