کنترل علف هرز گل جالیز در مزرعه گوجه‌فرنگی (Lycopersicum esculentum Mill)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 8، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 35، مهر 1393، صفحه 476-483   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i3.22641

نویسندگان

کمال شیردل¹؛ شهلا امانی^{* 2}؛ مهرداد یارنیا³؛ عزیز جوانشیر⁴؛ عادل دباغ محمدی نسب⁴

¹تبریز/میاندوآب

²تبریز/مهاباد

³دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

⁴دانشگاه تبریز

چکیده

از آنجا که وجود گل جالیز در یک مزرعه‌ی گوجه‌فرنگی، تأثیر سوء در تمام مراحل رشد رویشی و زایشی آن و بنابراین خسارت جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت؛ به منظور کنترل شیمیایی این علف هرز انگلی در زراعت گوجه‌فرنگی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و 12 تیمار در مزرعه‌ای از توابع شهرستان مهاباد انجام شد. فاکتورهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- علف‌کش سولفوسولفورون به مقدار 35 گرم در هکتار در سه سطح (سم‌پاشی در 40 و 60 روز بعد از نشاءکاری و شاهد بدون سم‌پاشی). 2- کودهای زیستی بارور-2 و نیتراژین هر کدام در دو سطح (مصرف کود زیستی و عدم مصرف کود زیستی). نتایج نشان داد که اثر اصلی سولفوسولفورون در دو نوبت 40 و 60 روز بعد از نشاءکاری باعث کاهش بترتیب 75 و 57 درصد از تراکم شاخه‌های گل جالیز در واحد سطح به ازای هر بوته‌ی گوجه‌فرنگی و نیز کاهش 60 درصد بیوماس گل جالیز شد. کاربرد سولفوسولفورن به همراه با کود زیستی بارور-2 و نیتراژین به غیر از تیمار دوبار سم‌پاشی سبب افزایش میانگین ارتفاع بوته‌ی گوجه‌فرنگی شد. این در حالی بود که صفات تعداد میوه و عملکرد اقتصادی گوجه‌فرنگی تنها تحت تأثیر کود زیستی بارور-2 قرار گرفت به طوری که کاربرد کود زیستی بارور-2 تعداد میوه‌های گوجه‌فرنگی و نیز عملکرد اقتصادی گوجه‌فرنگی در واحد سطح را کاهش داد. اما بر قطر میوه‌ها و میزان گوشتی و آب‌دار بودن آنها همانند سایر تیمارها تاثیری بر جای نگذاشت.

کلیدواژه‌ها

کنترل شیمیایی؛ گل جالیز مصری؛ کود زیستی بارور-2؛ کود زیستی نیتزاژین؛ علف‌کش سولفوسولفورون

مراجع

1- امیری، س.، م. نبوی و ل. علیمرادی. 1389، بررسی کارآیی علف‌کش‌های سولفوسولفورون، ریم سولفورون و نیکو‌ سولفورون برای مبارزه با گل جالیز در زراعت گوجه‌فرنگی. نشریه‌ی بوم شناختی علف‌های هرز 1: 5-1.

2- خسروی، ه. 1380. کاربرد کودهای بیولوژیک در زراعت غلات. مجموعه مقالات ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور. 194-179.

3- Abu- Irmaileh, B. E. 1981. Response of hemp broomrape (Orobanche ramosa) infestation to some nitrogenous compounds. Weed Science. 29: 8-10.

4- Amsllem, Z., Y. Kleifeld, Z. Kerenyi, L. Hornok, Y. Goldwasser, and J. Gressel. 2001. Isolation, identification, and activy of mycoherbical pathogens from juvenile bromorape plants. Biological Control. 21: 274-284.

5- Baker, E. 2006. Nitrogen uptake characteristics of corn roots at low N concentration as influenced by plant age. Agronomy. J. 132: 17-19.

6- Barker, E. R., M. C. Press, J. D. Scholes, and W. P. Quick. 1996. Interactions between parasitic angiosperm Orobanche aegyptiaca and its tomato host: growth and biomass allocation. New Phytologist. 133: 637-642.

7- Boschin, G., A. D. Agostina, C. Antonioni, D. Locati, and A. Arnoldi. 2007. Hydrolytic degradation of azimsulfuron a sulfonylurea herbicide. Chemosphere. 68: 1312–1317.

8- Eizenberg, H., Y. Goldwasser, G. Achdari, and J. Hershenhorn. 2003. The potential of sulfosulfuron to control troublesome weeds in tomato. Weed Technology. 17: 133-137.

9- Eizenberg, H., J. B. Colquhoun, and C. Mallory-smith. 2005. A predictive degree-deys model for small broomrape (Orobanche minor) parasitism in Red clover Oregon. Weed Science. 53: 37-40.

10- Foy, C. L., R. Jain, and R. Jacobshon. 1989. Recent approaches for chemical control of broomrape (Orobanche spp.). Revivws of weed Science. 4: 123-152.

11- Goldwasser, Y., H. Eizenberg, J. Hershenhorn, D. Plakhine, T. Bluefield, H. Boxhaul, S. Golan and Y. Kleifeld. 2001. Control of (Orobanche aegyptiaca) and o. ramosa in potato. Crop protection. 20:403-410.

12- Goldwasser, Y. and Y. Kleifeld. 2004. Recent approaches to Orobanche management: a review. Weed Biology and Management (ed. Inderjit). 439–466. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Germany.

13- Haidari, M., M. M. Sidahmad, R. Darwish, and A. Lafta. 2005. Selective control of Orobanche ramose in potato with rimsulfuron and sublethal doscs of glyphosate. Crop Protection. 24: 743-747.

14- Hazarika, D. K., N. C. Taluk Dar, A. K. Phookan, U. N. Saikia, B. C. Das, and P. C. Deka. 2000. Influence of vesicular arbascular mycorrhizal fungi and phosphate solubilizng bacteria on nursery establishment and growth of tea seedlings in assam. Symposium no. 12, Assam Agricultural University, Jorhat- Assam, India.

15- Hershenhorn, J., D. Plakhine, Y. Goldwasser, J. H. Westwood, C. L. Foy, and Y. Kleifeld. 1997. Effect of sulfonylurea herbicides on early development of Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca) in tomato (Lycopersicon esculentum). Weed Technology. 12: 108-114.

16- Hershenhorn, J., Y. Goldwasser, D. Plakhine, R. Ali, T. Blumenfeld, H. Bucsbaum, G. Herzlinger, S. Golan, T. Chilf, H. Eizenberg, E. Dor, and Y. Kleifeld. 1998. (Orobanche aegyptiaca) control in tomato fields with sulfonylurea herbicides. Weed Research. 38: 343-349.

17- Ishisuka, J. 1992. Trends in biological nitrogen fixation research and application. Plant and Soil. 141: 197-200.

18- Lins, R. D., J. Colquhoun, and C. A. Mallory-Smith. 2006. Investigation of wheat as a trap crop for control of Orobanche minor. Weed research. 46:313-318.

19- Musselman, L. J. 1980. The biological of Striga, Orobanche and other root parasitic weeds. Anu. Rev. Phitopathology. 18: 463- 489.

20- Nandula, V. K. 1998. Selective control of Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca Pers) by glyphosate and its Amino Acid status in relation to selected hosts. Doctor of philosophy plant pathology, physiology and weed science thesis, University of Blacksburg, Virginia. pp. 311.

21- Nazari, M., M. Montazeri, S. H. Nazer Kakhki, and M. Baghestani. 2010. Investigation on The Effect of Herbicide SulfoSolforon in control of Egyptian Broomrape in Tomato. 19th Iranian Plant Protection Congress. 2-31 Aug 2010. 3: 70. (In Farsi)

22- Plenchette, C. C. 1996. External phosphorus requirement of mycorrhizal and non-mycorrhizal barley and soybean plants. Biology and Fertility of Soils. 21: 303-308.

23- Ratti, N., S. Kumar, H. N. Verma, and S. P. Gautam. 2001. Improvement in bioavailability of tricalcium phosphate to Cymbopogon martinii var. motia by rhizobacteria, AMF and Azospirillum inoculation. Microbiological Research. 156: 145-149.

24- Ross, K. C., J. B. Colquhoun, and C. A. Mallory-Smith. 2004. Small broomrape (Orobanche minor) germination and early development in response to plant species. Weed Science. 52: 260-266.

25- Sauerborn, J. 1991. The economic importance of the phytoparasites orobanche and striga. In: proceedings, 5th International Symposium in Parasitice Weeds, cimmyt. nairobi, Kenya. Pp.137-143.

26- Seilsepour, M., E. Baniani, and M. Kianirad. 2002. Effectbof phosphate solubilixing microorganism (psm) in reducing the of phosphate fertilizers application to cotton crop. Proceeding of the 15th international meeting on microdbial phosphate solubilization Salananca University. 16-19 july,salananca, spain.

27- Sharma, A. K. 2002. Biofertilizers for sustainable agriculture. Agrobios, India. 407 p.

28- Sprent, J. and P. Sprent. 1990. Nitrogen Fixation Organisms. Chapman and Hall, New York. 323 p.

29- Ter borg S. J. 1986. Effects of environmental factors on Orobanche-host relationships; a review and some recent results. In Proceedings of a Workshop on Biology and Control of Orobanche, Wageningen, The Netherlands: LH/-VPO. Pp. 57–69.

30- Toro, M., R. Azcon, and J. M. Barea. 1997. Improvement of arbuscular mycorrhiza development by inoculation of soil with phosphatesolubilizing rhizobacteria to improve rock phosphate bioavailability and nutrient cycling. Applied and Environmental Microbiology. 63 (11): 4408-4412.

31- Westwood, J. H. and C. L. Foy. 1999. Influence of nitrogen on germination and early development of broomrape (Orobanche spp.). Weed Science. 47: 2-7.

32- Wu, S. C., Z. H. Coa, Z. G. Li, K. C. Cheung, and M. H. Wong. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P. and K. solubilizers and fungion maize growth. Geoderma. 125: 155-166.

33- Yahya, A. J. and S. Azawi Al K. 1989. Occurrence of phosphate-solubilizing bacteria in some Iraqi soils. Plant and soil. 117: 135-141.