تنوع و یکنواختی علف‌های هرز در مزرعه ذرت علوفه‌ای در نظام‏های مختلف خاک‏ورزی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 4، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 36، شهریور 1396، صفحه 213-222   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v0i0.45478

نویسندگان

محمد حسن رنجبر^* ؛ جاوید قرخلو؛ افشین سلطانی

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

عملیات خاک‏ورزی، شرایط بهینه رشد و نمو را برای گیاهان زراعی فراهم می‌کند. خاک‏ورزی حفاظتی در مقایسه با خاک‏ورزی متداول دارای مزایای بسیاری از لحاظ بهبود شرایط خاک و حفظ رطوبت خاک‏ می‏باشد. با وجود این در هنگام آماده‏سازی بستر کشت، کاهش برهم زدن خاک در روش‏های مختلف خاک‏ورزی حفاظتی می‏تواند باعث ایجاد شرایط بهینه برای رشد علف‏های هرز مختلف شوند. به ‌منظور بررسی اثر نظام‏های خاک‏ورزی متداول، کم‏خاک‏ورزی و بدون خاک‏ورزی بر روی یکنواختی و تنوع علف‏های هرز موجود، در ابتدا و انتهای دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز ذرت علوفه‏ای، در سال 1392 در شهرستان آزادشهر در قالب طرح نستد این آزمایش انجام شد که هر تیمار در یک پلات با سطحی معادل 1500 متر مربع اعمال شد. با استفاده از یک کادر یک در یک متر مربع، از هر کرت تعداد 15 نمونه برداشته شده و در هر کادر تراکم علف‌های هرز به تفکیک گونه شمارش شد. شاخص تنوع سیمپسون در ابتدای دوره بحرانی برای نظام بدون خاک‏ورزی معادل 30/0 وکمتر از دو نظام دیگر بود. این در حالی بود که در انتهای دوره بحرانی مقدار این شاخص در نظام خاک‏ورزی متداول به میزان 40/0 بوده که کم‌تر از نظام کم‏خاک‏ورزی و بدون خاک‏ورزی به دست آمد. شاخص یکنواختی کامارگو در ابتدا و انتهای دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز برای نظام بدون خاک‏ورزی به‌ترتیب معادل 16/0 و 24/0 بود. این در حالی بود که در ابتدا و انتهای دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز مقدار این شاخص در نظام خاک‏ورزی متداول به میزان 16/0 و 19/0 و کم‌خاک‌ورزی در هر دو مرحله به‌ میزان 20/0 به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

شاخص سیمپسون؛ شاخص کامارگو؛ دوره بحرانی علف‌های هرز؛ سیستم‌های خاک‏ورزی

مراجع

1- Anderson R.L., Tanaka D.L., Black A.L and Schweizer E.E. 1998. Weed community and crop rotation, tillage and nitrogen fertility. Weed Technology. 12: 531-536.

2- Booth B.D., and Swanton C.J. 2002. Assembly theory applied to weed communities. Weed Science. 50: 2-13.

3- Buhler D.D., Gunsolus J.L., and Ralston D.F. 1992. Integrated weed management techniques to reduce herbicide inputs in soybean. Agronomy Journal. 84: 973-978

4- Buhler D.D., Stoltenbery D.E., Becker R.L., and Gunsolus J. 1994. Perennial weed population after 14 years of variable tillage and cropping practices. Weed Science. 42: 205-209.

5- Cardina J., Regnier E., and Harrison K. 1991. Long-term tillage effects on seed banks in three Ohio soils. Weed Science. 39: 186–194.

6- Clements D.R., Benoit D.L., Murphy S.D., and Swanton C.J. 1996. Tillage effects on weed seed return and seed bank composition. Weed Science. 44: 314-322.

7- Demjanova E., Macak M., Dalovi I., Majernik F., Stefan Tyr and Smatana. J. 2009. Effects of tillage systems and crop rotation on weed density, weed species composition and weed biomass in maize. Agronomy Research, 7(2): 785-792.

8- Derksen D.A., Lafond G.P., Thomas A.G., Loeppky H.A., and Swanton C.J. 1993. Impact of agronomic practices on weed communities: tillage systems. Weed Science. 41: 409–417.

9- Dorado J., Delmonte J.P., and Lopex-Fando C. 1999. Weed seed bank response to crop rotation and tillage in semiaird agro ecosystems. Weed Science. 47: 67-73.

10- EjtEhad I H., SpherI A., and Akafy J.r. 2000. Methods for measuring biodiversity. Publications Mashhad SID. 228 pp.

11- Froud-Williams R.J., Chancellor R.J., and Drennan D.S.H. 1981. Potential changes in weed floras associated with reduced-cultivation systems for cereal production in temperate regions. Weed Research. 21: 99–109.

12- Gruber, S and Claupein, W. 2009. Effect of tillage intensity on weed infestation in organic farming. Soil Tillage Research. 105: 104–111.

13- Jasinskaite S., Pilipavicius V., and Lazauskas P. 2009. Perennial weed control by two layer ploughing. Agronomy Research, 7(Special issue I): 227-282.

14- Krauss M., Berner A., Burger D., Wiemken A., Niggli U., and Mader P. 2010. Reduced tillage intemperate organic farming: Implications for management and forage production. Soil Use and Management. 26: 12-20.

15- Legere A., Stevenson F.C., and Benoit D.L. 2011. The selective memory of weed seed banks after18 years of conservation tillage. Weed Science. 59: 98–106

16- Liebman M., Drummond F., Corson A., and Zhang J. 1996. Tillage and rotation crop effects on weed dynamics in potato production systems. Agronomy Journal. 88: 18-26.

17- Lindwall C.W., Larney F.J., Johnston A.M., and Moyer J.R. 1994. Crop management in conservation tillage systems. In: Unger, P.W. (Ed.), Managing Agricultural Residues, CRC Press, BocaRaton, FL, pp. 185–207.

18- Moyer J.R., Roman E.S., Lindwall C.W., and Blackshaw R.E. 1994. Weed management in conservation tillage systems for wheat production in North and South America. Crop Prot. 13:243–259.

19- Mas M.T., and Verdu A.M.C. 2003. Tillage system effects on weed communities in a 4-year crop rotation under Mediterranean dry land conditions. Soil and Tillage Research, 74: 15-24.

20- Macak M., Demjanova E., and Kova K. 2005. Accompanying weed biodiversity in intensive agroecosystem. In Proceeding from Traditional Agroecosystems–1st International Conference, September 19–21, Nitra, FAO, p.4–8.

21- Moyer J.R., Roman E.S., Lindwall C.W., and Blackshaw R.E. 1994. Weed management in conservation tillage systems for wheat production in North and South America. Crop Protection, 13: 243-259.

22- Nakamoto T., Yamagishi J., and Miura F. 2006. Effect of reduced tillage on weeds and soil organisms in winter wheat and summer maize cropping on Humic Andosols in Central Japan. Soil and Tillage Research. 85: 94–106.

23- Pawlikowski T., Barczak T., and Bennewicz J. 2008. Bees (Hymenoptera: Apiformes) of the agricultural areas in the lower Vistula valley. Journal of Agricultural Science, 52: 67-79.

24- Peigne J., Ball B.C., Roger-Estrade J., and David C. 2007. Is conservation tillage suitable for organic farming?. Soil Use and Management. 23: 129–144.

25- Plaza E.H., Kozak M., Navarrete L and Gonzalez-Andujar J.L. 2011. Tillage system did not affect weed diversity in a 23-year experiment in Mediterranean dry land. Agriculture, Ecosystems and Environment. 140: 102-105.

26- Rashed mohassel M.H., Siyamrguyi A., Nasiri mahalati M., Khargani F., and Ashrafi A. 2005. The effect of crop rotation on the composition, density and distribution of weed seedlings. Agricultural Science and Technology. 19: 137-146.

27- Sosnoskie L.M., Herms C.P., and Cardina J. 2006. Weed seed bank community composition in a 35-yr-old tillage and rotation experiment. Weed Science. 54: 263–273.

28- Streit B., Rieger S.B., Stamp P., and Richner W. 2002. The effect of tillage intensity and time of herbicide application on weed communities and populations in maize in central Europe. Agriculture, Ecosystems and Environment. 92: 211–224.