ارزیابی اثر مویان‌های کاتیونی و غیر یونی بر کارآیی علف‌کش‌های بازدارنده‌ی استولاکتات سینتاز در کنترل یولاف وحشی (Avena ludoviciana L.)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 4، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 36، تیر 1396، صفحه 223-231   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v0i0.48272

نویسندگان

حسین حمامی^{* 1}؛ رضا قربانی²؛ اکبر علی وردی³

¹دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

²دانشـکده کشـاورزی دانشـگاه، فردوسـی مشهد

³دانشگاه بوعلی سـینا همدان

چکیده

امروزه یکی از مهمترین چالش‌های مدیریت شیمیایی علف‌های هرز انتخاب مویان مناسب برای علف‌کش‌های مورد استفاده است. برای تعیین بهبود کارآیی علف‌کش‌های سولفوسولفورون و متسولفورون متیل+ سولفوسولفورون در کنترل یولاف وحشی بوسیله‌ی افزودن دو نوع مویان شامل مویان کاتیونی فریگیت و مویان غیر یونی سیتوگیت، آزمایشی دز پاسخ گلدانی در محیط گلخانه و محیط باز انجام شد. سولفوسولفورون در 6 غلظت (20 و 15 ،10 ،5 ،5/2 ،0 گرم ماده مؤثره در هکتار) و مت‌سولوفرون متیل+ سولفوسولفورون در 6 غلظت (45 (187/42+813/2)، و 75/33 (641/31+109/2)، 5/22 (094/21+406/1)، 25/11 (546/10+703/0)، 625/5 (273/5+351/0) و 0 گرم ماده مؤثره در هکتار) به تنهایی و به همراه غلظت‌های %1/0 و 2/0 درصد حجمی مویان به کار برده شدند. هر دو نوع مویان در کاهش کشش سطحی محلول علف‌کش ها مؤثر بودند. مقادیر کشش سطحی در سولفوسولفورون برای تیمارهای بدون مویان، فریگیت %1/0 و %2/0 حجمی و سیتوگیت %1/0 و %2/0 حجمی به ترتیب کاهش 58/9، 92/33، 40/35، 73/47 و 60/59 درصدی را نسبت به آب شیر نشان داد. این مقادیر برای متسولفورون متیل+ سولفوسولفورون به ترتیب 03/11، 07/27، 50/29، 93/51 و 39/56 درصد نسبت به آب شیر کاهش نشان داد. بنابراین مویان غیریونی در کاهش کشش سطحی مؤثرتر از مویان کاتیونی بود. مقادیر دز مؤثر50% در سولفوسولفورون برای تیمارهای بدون مویان، سیتوگیت %1/0 و %2/0 و فریگیت %1/0 و %2/0 حجمی در گلخانه به ترتیب برابر 94/8، 60/4، 17/3، 98/2 و 74/2 و در محیط باز به ترتیب برابر 11/13، 81/7، 90/5، 66/5 و 65/3 گرم ماده موثره در هکتار می‌باشد. مقادیر دز مؤثر50% در متسولفورون متیل+ سولفوسولفورون برای تیمارهای بدون مویان، سیتوگیت %1/0 و %2/0 و فریگیت %1/0 و %2/0 حجمی در گلخانه به ترتیب برابر 13/13، 71/9، 01/7، 34/6 و 57/5 و در محیط باز به ترتیب برابر 86/27، 48/17، 27/13، 72/12 و 27/8 گرم ماده موثره در هکتار می‌باشد. با توجه به مقادیر دز مؤثر50%، کارآیی سولفوسولفورون از متسولفورون متیل+ سولفوسولفورون بیشتر بود. در این آزمایش کارآیی هر دو علف‌کش بر روی گیاهان رشد یافته در گلخانه در مقایسه با گیاهان محیط باز بیشتر بود. دز مؤثر هر دو علف‌کش وقتی در مخلوط با مویان ها بکار رفتند، کاهش یافت. مویان کاتیونی توانایی بیشتری در بهبود کارآیی علف‌کش‌های مورد آزمایش در هر دو آزمایش گلخانه‌ای و محیط باز داشت. نتایج این مطالعه این ایده را تأیید و تقویت کرد که مویان‌های محلول در آب باید برای علف‌کش های محلول در آب استفاده شوند و بالعکس.

کلیدواژه‌ها

دز پاسخ؛ سولفوسولفورون؛ سیتوگیت؛ فریگیت؛ متسولفورون متیل+ سولفوسولفورون

مراجع

Aliverdi A., Rashed-Mohassel M.H., Zand E., and Nassiri-Mahallati M. 2009. Increased foliar activity of clodinafoppropargyl and/or tribenuron-methyl by surfactants and their synergistic action on wild oat (Avena ludoviciana) and wild mustard (Sinapis arvensis). Weed Biology and Management, 9: 292-299.

2-Baghestani M.A., Zand E., Soufizadeh S., Beheshtian M., Haghighie A., Barjasteh A., Ghanbarani D., and Deihimfard R. 2008. Study on the efficacy of weed control in wheat (Triticum aestivum L.) with tank mixtures of grass herbicides with broadleaved herbicides. Crop Protection, 26: 1759-1764.

3-Bijanzadeh E., Naderi R., and Behpoori A. 2010. Interrelationships between oilseed rape yield and weeds population under herbicides application. Australian Journal of Crop Science, 4: 155-162.

4-Clark J., Ortego L., and Fairbrother A. 2004. Sources of variability in plant toxicity testing. Chemosphere, 57: 1599-1612.

5-Collins R.T., and Helling C.S. 2002. Surfactant enhanced control of two Erythroxylum species by glyphosate. Weed Technology, 16: 851-859.

6-Deihimfard R., Zand E., Damghani A.M., and Soufizadeh S. 2007. Herbicide risk assessment during the wheat self-sufficiency project in Iran. Pest Management Science, 63: 1036-1045.

7-Fischer A.J., Cheetham D.P., Vidotto F., and Deprado R. 2004. Enhanced effect of thiobencarb on bispyribacsodium control of Echinochloa phyllopogon (Stapf) Koss. In California rice (Oryza sativa L.). Weed Biology and Management, 4: 206-212.

8-Gaskin R.E., and Holloway P.J. 1992. Some physiochemical factors influencing foliar uptake enhancement of glyphosate-mono (isopropyl ammonium) by polyoxyethylene surfactants. Pesticide Science, 34: 195-206.

9-Gerkhloo J., Mazaheri D., Ghanbari A, and Ghanadha M.R. 2007. Evaluation of economic threshold of weeds in wheat. Iranian Journal of Agriculture Science, 36: 1429-1435. (In Persian with English abstract)

10-Green J.M. 2007. Review of glyphosate and ALS-inhibiting herbicide crop resistance and resistant weed management. Weed Technology, 21: 547-558.

11-Hesammi E. 2011. Different densities of weeds and wild oats (Avena ludoviciana) and canary grass (Phalaris minor) on yield and yield components of wheat cultivar Chamran. Advance Environment Biology, 5: 2497-2500.

12-Hess D., and Foy C.L. 2000. Interaction of surfactants with plant cuticles. Weed Technology, 14: 807-813.

13-Kashani F.B., Zand E., and Alizadeh H.M. 2007. Study on diclofop-methyl resistance in wild oat (Avena ludoviciana Durieu.): A comparison between the whole plant and seed bioassay. Pakistan Journal of Weed Science Research, 13: 69-81.

14-Kazemi H., and Shimi P. 2005. Determination of the host range of Fusarium moniliforme isolated from winter wild oat (Avena ludoviciana) in Iran. Iranian Journal of Weed Science, 1: 67-72.

15-Montazeri M. 2007. Influence of winter wild oat (Avena ludoviciana), annual canary grass (Phalaris minor) and wild mustard (Sinapis arvensis) at different density on yield and yield component of wheat. Pajouhesh-va-Sazandegi, 74: 72-78. (In Persian with English abstract)

16-Penner D. 2000. Activator adjuvants. Weed Technology, 14: 785-791.

17-Pfleeger T., Olszyk D, Lee EH. and Plocher M. 2011. Comparing effects of low levels of herbicides on greenhouse and field grown potatoes (Solanum tuberosum L.) soybeans (Glycine max L.) and peas (Pisum sativum L.). Environment Toxicology Chemistry, 30: 455-468.

18-Ramsey R.J.L., Stephenson G.R., and Hall J.C. 2005. A review of the effects of humidity, humectants, and surfactant composition on the absorption and efficacy of highly water-soluble herbicides. Pesticide Biochemistry and Physiology, 82: 162-175.

19-Rashed-Mohassel M.H., Aliverdi A., Hammami H., and Zand E. 2010. Optimizing the performance of diclofop-methyl, cycloxydim, and clodinafop-propargyl on littleseed canarygrass (Phalaris minor) and wild oat (Avena ludoviciana) control with adjuvants. Weed Biology and Management, 10: 57-63.

20-Rashed-Mohassel M.H., Aliverdi A., and Rahimi S. 2011. Optimizing dosage of sethoxydim and fenoxaprop-p-ethyl with adjuvants to control wild oat. Industrial Crops and Products, 34: 1583-1587.

21-Riemens M., Dueck T., and Kempenaar C. 2008. Predicting sublethal effects of herbicides on terrestrial non-crop plant species in the field from greenhouse data. Environmental Pollution, 155: 141-149.

22-Singh S., and Singh M. 2005. Evaluation of some adjuvants for improving glyphosate efficacy. Journal of ASTM International, 2: 1-10.

23-Singh M., Tan S., and Sharma S.D. 2002. Adjuvants enhance weed control efficacy of foliar applied diuron. Weed Technology, 16: 74-78.

24-Sharma S.D., Kirkwood R.C., and Whateley T.L. 1996. Effect of nonionic nonylphenol surfactants on surface physicochemical properties, uptake, and distribution of asulam and diflufenican. Weed Research, 36: 227-239.

25-Stagnari F., Chiarini M., and Pisante M. 2007. Influence of fluorinated surfactants on the efficacy of some post-emergence sulfonylurea herbicides. Journal of Pesticide Science, 32: 16-23.

26-Stock D., and Holloway P.J. 1993. Possible mechanisms for surfactant induced foliar uptake of agrochemicals. Pesticide Science, 38: 165-177.

27-Streibig J.C., Rudemo M., and Jensen J.E. 1993. Dose-response models. In: Herbicide Bioassay (ed. Streibig JC & Kudsk P). CRC Press, Boca Raton, FL, 29-55.

28-Vanhanen J., Hyvarinen A.P., Anttila T., Viisanen Y., and Lihavainen H. 2008. Ternary solution of sodium chloride, succinic acid and water surface tension and its influence on cloud droplet activation. Atmosphere Chemistry and Physics, 8: 4595-4604.

29-VanToor R.F., Hayes A.L., Cooke B.K., and Holloway P.J. 1994. Relationships between the herbicidal activity and foliar uptake of surfactant-containing solutions of glyphosate applied to foliage of oats and field beans. Crop Protection, 13: 260-270.

30-Zand E., Baghestani M.A., Alikhani M.A., Soufizadeh S., Khayami M.M., Pourazar R., Sabeti P., Jamali M., Bagherani N., and Forouzesh S. 2010. Chemical control of weeds in wheat (Triticum aestivum L.) in Iran. Crop Protection, 29: 1223-1231.

31-Zand E., Kashani F.B., Baghestani M.A., Maknali A., Minbashi M., Soufizadeh S., Deihimfard R. 2007. Investigating the distribution of clodinafop-propargyl resistant wild oat (Avena ludoviciana) populations in South Western Iran. Environmental Science, 4: 85-92.