مقاومت هشت گونه نهال جنگل‌کاری شده نسبت به موریانه زیر زمینی Microcerotermes gabrielis Weidner

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 6، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 36، شهریور 1396، صفحه 250-256   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v0i0.55109

نویسندگان

عزیز شیخی گرجان^{* 1}؛ مجتبی محمدیزاده²؛ محمد رضا نعمتیان³؛ فریبرز زرانی⁴

¹موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

³پژ‍وهشگر، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

⁴پ‍‍ژوهشگر، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

چکیده

موریانه‌ها یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده عرصه‌های جنگل‌کاری می‌باشند. منطقه جنگل‌کاری شده شلمزار واقع در استان البرز با مساحتی در حدود 54 هکتار، ازجمله مناطقی بود که در سال 1394 تحت تاثیر خسارت موریانه قرار گرفت. این تحقیق به منظور ارزیابی مقاومت هشت گونه نهال کاشته شده در برابر خسارت موریانه در این منطقه و شناسایی گونه موریانه خسارت‌زا روی آن‌ها اجرا شد. نمونه‌برداری از اندام‌های آلوده نهال ها از چهار نقطه آلوده منطقه نشان داد که موریانه خسارت زا در این منطقه گونه Microcerotermes gabrielis می‌باشد. نتایج حاصل از بررسی میانگین درصد آلودگی به موریانه در هشت گونه جنگلی نشان داد که گونه‌های گیاهی عرعر و بادام‌کوهی هیچ گونه آلودگی به موریانه نداشتند (صفر درصد) و به‌عنوان مقاوم‌ترین گونه‌های گیاهی در منطقه شناخته شدند و گونه گیاهی بنه با 30 درصد آلودگی در رتبه بعدی قرار گرفت. همچنین گونه‌های سنجد و داغداغان به ترتیب با 65 و 5/57 درصد آلودگی، حساسترین گونه‌های گیاهی به موریانه بودند. درصد نهال‌های ازبین رفته در دو گونه اخیر 55 و 65 درصد نسبت به کل نهال‌های آلوده بود. در نهال‌های آلوده ارغوان تنها 20 درصد از بین رفته بودند و در گروه نهال متحمل به موریانه قرار گرفت. گونه‌های زبان‌گنجشک و زرشک با درصد آلودگی و خسارت کمتر از 50 درصد در گروه نسبتاً حساس به موریانه قرار گرفت. بنابراین گونه‌های گیاهی عرعر و بادام‌کوهی را می‌توان جایگزین نهال‌های از بین رفته در منطقه کرد.

کلیدواژه‌ها

آلودگی، البرز؛ جنگل کاری؛ خسارت

مراجع

1- Abdullah F., Subramanian P., Ibrahim H., Abdul Malek S.N., Lee G.S., and Hong S.L. 2015. Chemical Composition, Antifeedant, Repellent, and Toxicity Activities of the Rhizomes of Galangal, Alpinia galanga Against Asian Subterranean Termites, Coptotermes gestroi and Coptotermes curvignathus (Isoptera: Rhinotermitidae). Journal of Insect Science, 15(1):1-7.

2- Aihetasham A., and Iqbal S. 2013. Feeding preferences of Microcerotermes championi (Snyder ) for different wooden blocks dried at different temperatures under forced and choice feeding conditions in laboratory and field. Agris, 44(4): 1137–1144.

3- Anonymous. 2011. Forests in a green economy a synthesis. United Nations Environment Programme. Available in: http://www.unep.org/pdf/PressReleases/UNEP-ForestsGreenEco-basse_def_version_normale.pdf. htm.

4- Anonymous. 2016. The theme of the 2016 International Day of Forests is “forests and water”. United Nations. Available in http://www.un.org/en/events/forestsday/.htm.

5- Arabtabar Firozichaei H., Rezanejad A., Hosseinzadeh A., Nejatsalari A., and Golbabei F. 2008. Investigation on impregnation and durability of Eucalyptus species in natural and treated form against decay and insect attack. Research Institute of Forest and Rangeland (RIFR), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Final Report NO: 31028. (in Persian with English abstract)

6- Badawi A., Faragala A.A., and Dabbour A., 1984. The natural resistance of some imported wood species to subterranean termites in Saudi Arabia. Zeitschrift fur angewandte Entomologie, 98:500-504.

7- Gay F.T., Greaves T., Holdaway F.G., and Wetherly A.H. 1954. Standard laboratory colonies of termites for evaluating the resistance of timber, timber preservatives and other materials to termite attack. CSIRO Australia, 277: 1-64.

8- Ghayourfar, R. 2005. Termite of Iran. Agricultural Research, Education and Extension Organization, Iranian Research Institute of Plant Protection, Amozesh Keshavarzi press, Karaj, Iran, p.180 (in Persian).

9- Golestaneh, S.R., Karampour F., and Farrar N. 2013. Introduction of the destructive agents affecting wild almond Amygdalus scoparia forests in Koh-Siah Dashti area in Bushehr province. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research, V 10(2) :165-177.

10- Harris, W.V., 1961. Termites, Their Recognition and Control. Longmans, London, 186 pp.

11- Judd T.M., and Corbin C.C. 2009. Effect of cellulose concentration on the feeding preferences of the termite, Reticulitermes flavipes (Isoptera: Rhinotermitidae). Sociobiology, 53(3):775-784.

12- Mahdavi Meymand Z., Moshafi M.H., and Forutanfar H. 2009. Antibacterial Activity of Metanolic Extract of 12 Herbal Species on 6 Bacterial Strains Using Cylinder-plate Method. Journal of Rafsanjan University Of Medical Sciences,V8(3) Page 227 -237.

13- Morales-Ramos J.A., and Rojas M.G. 2001. Nutritional Ecology of the Formosan Subterranean Termite (Isoptera: Rhinotermitidae)-Feeding Response to Commercial Wood Species. Journal of Economic Entomology, 94(2):516-523.

14- Mounguengui S., Tchinda J.B.S., Ndikontar M.K., Dumarçay S., Atteke C., Perrin D., Gelhaye E. and Gerardin P. 2015. Total phenolic and lignin contents, phytochemical screening, antioxidant and fungal inhibition properties of the heartwood extractives of ten Congo Basin tree species. Annals of Forest Science, 1-10.

15- Omidbakhsh M., Soleymanejadyan E., Habibpour B.and Asareh M.H. 2003. A study of resistance of four tree species to Sand-termite, Psammotermes hybostoma Desneux (Isoptera: Rhinotermitide) in sand dunes of Khozestan province. Pajouhesh – va- Sazandegi in Natural Science, 16(30):44-51. (in Persian with English abstract)

16- Omidbakhsh M., Soleymanejadyan E., Habibpour B., and Asareh M.H. 2004. Sand-termite, Psammotermes hybostoma Desneux (Isoptera: Rhinotermitide) damage to three plants used in biological stabilization of sand dunes in Khozestan. The Scientific Journal of Agriculture, 27(10):77-91. (in Persian with English abstract)

17- Rasib K.Z., 2008. Feeding preferences of Microcerotermes championi (Snyder) on different timbers dried at different temperatures under choice and no choice trials. Nature Proceedings. Available http://hdl. handle. net/10101/npre, 20481.

18- Rezanajaddeldari A., and Hoseinkhani H. 2014. Investigation on durability of P. nigra and P. alba against termite using filed trial. Research Institute of Forest and Rangeland(RIFR), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Final Report NO: 45444. (in Persian with English abstract)

19- Shafiei Alavijeh E., Habibpour B., Moharramipour S., and A. Rasekh. 2014. Bioactivity of Eucalyptus camaldulensis essential oil against Microcerotermes diversus (Isoptera: Termitidae). Journal of Crop Protection, 3(1):1-11.

20- Shahid A.S., and Akhtar M.S. 1983. Wood preferences and survival of Coptotermes heimi (Wasmann) and Odontotermes obesus (Rambur) (Isoptera). Pakistan Journal of Zoology, (11):303-314.

21- Shanbhag R.R., and Sundararaj R. 2012. Host range, pest status and distribution of wood destroying termites of india. The Journal of Tropical Asian Entomology, 2(1): 12-27

22- Skyba O., Douglas C.J., and Mansfield S.D. 2013. Syringyl-rich lignin renders poplars more resistant to degradation by wood decay fungi. Applied and Environmental Microbiology, 79(8):2560-2571.

23- Smythe R.V., and Carter F.L. 1970. Feeding responses to sound wood by Coptotermes formosanus, Reticulitermes flavipes, and R. virginicus (Isoptera: Rhinotermitidae). Annals of the Entomological Society of America, 63: 841-847.

24- Tsao R., Romanchuk F.E., Peterson C.J., and Coats J. R. 2002. Plant growth regulatory effect and insecticidal activity of the extracts of the Tree of Heaven (Ailanthus altissima L.). BioMed Centra Ecology. 2: 1-6

25- Yang R.Z, and Tang C.S. 1988. Plants used for pest control in China: a literature review. Economic botany 42: 376-406.