بررسی تأثیر مقادیر و زمان های کابرد کود آهن نانو بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (.Brassica napus L )

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 15، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 36، دی 1393، صفحه 805-812   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i4.27090

نویسندگان

فاطمه بیاتی^{* 1}؛ امیر آینه بند²؛ اسفندیار فاتح²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز

²شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور بررسی تأثیر کود‎ آهن نانو آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. طرح آماری به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‎های کامل تصادفی و در سه تکرار بود. فاکتور اول شامل پنج غلظت مختلف کود ‏آهن و فاکتور دوم شامل سه مرحله زمانی محلول‎پاشی کود آهن بود. عملکرد و اجزای ‎عملکرد کمّی و کیفی کلزا اندازه‎گیری شدند. نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد کود‎ آهن در مقایسه با عدم کاربرد، استفاده از کود ‎آهن نانو در مقایسه با کود ‎آهن معمولی و همچنین زمان کاربرد کود‎ آهن اثرات معنی‎دار متفاوتی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا داشت. در بین تیمارهای کود ‎آهن، بیشترین (3/4 تن بر هکتار) عملکرد دانه با کاربرد آهن نانو با غلظت 6 گرم در لیتر به‎دست آمد که بهبود عملکرد دانه، نتیجه‎ی بهبود تعداد خورجین و وزن هزار دانه بود. همچنین محلول‎پاشی زود هنگام آهن نسبت به محلول‎پاشی دیرهنگام اثر بهتری بر عملکرد دانه داشت. با افزایش غلظت کود آهن، غلظت ‌آهن دانه نیز به طور معنی‎داری افزایش یافت. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که کلزا گیاهی است که به کمبود آهن حساس بوده و کاربرد آهن به فرم نانو حتی در غلظت‎های بالا اثر مثبتی بر عملکرد دانه و درصد روغن خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عناصر ریز‌مغذی؛ غلظت‌ آهن؛ درصد روغن؛ عملکرد دانه؛ کود نانو

مراجع

1- امامی، ع. 1375. روش‏های تجزیه گیاه. مؤسسه تحقیقات خاک و آب. نشریه 982: 120.

2- پازکی، ع.، ا. شیرانی راد، د. حبیبی، ف. پاک نژاد و م. حاج سید هادی. 1388. اثر زمان‏های محلول‏پاشی آهن بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پاییزه کلزا در شهر ری. مجله زراعت و اصلاح نباتات 5 (1): 42-31.

3- سام دلیری م.، مظلوم پ. و خدابنده ن. 1389. بررسی اثرات مقادیر مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر درصد روغن و پروتئین دانه در کلزا. مجله زارعت و اصلاح نباتات 6 (4): 85-91.

4- مرادی زاده زواره م.، شمسی محمود آبادی ح. و مروتی ا. 1391. تأثیر مصرف نانو کلات آهن بر عملکرد آفتابگردان رقم سیرنا در منطقه میبد. اولین همایش ملی توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک. ابرکوه. صفحات 133-128.

5- ملکوتی م.ج. و سپه م. 1381. بهبود تغذیه دانه‏های روغنی گامی مؤثر جهت خود کفایی روغن مصرفی کشور. انتشارات نشر آموزش کشاورزی. تهران.

6- Abdzad Gohari, A., and A. Noorhosseini Niyaki. 2010. Effects of iron and nitrogen fertilizers on yield and yield components of peanut (Arachis hypogaea L.) in Astaneh Ashrafiyeh Iran. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 9(3): 256-262.

7- Briat J.F., Curie C., and Gaymard F. 2007. Iron utilization and metabolism in plants. Current Opinion in Plant Biology, 10: 276-282.

8- Bybordi A., and Mamedov G. 2010. Evaluation of application methods efficiency of zinc and iron for canola (Brassica napus L.). Notulae Scientia Biologicale, 2(1): 94-103.

9- Chinnamuthu C. R., and Murugesa Boopathi P. 2009. Nanotechnology and agroecosystem. Madras Agricultural Journal, 96 (1-6): 17-31.

10- Diepenbrock W. 2006. Yield components of winter oilseed rape (Brassica napus L.): A review. Field crops Research, 67: 35-49.

11- Ebrahimian E., and Bybordi A. 2011. Effect of iron foliar fertilization on growth seed and oil yield of sunflower grown under different irrigation regimes. Middle East Journal of Scientific Research, 9(5): 621-627.

12- Ghasemian V., Ghalavand A., Soroosh zadeh A., and Pirzad A. 2010. The effect of iron, zinc and manganese on quality and quantity of soybean seed. Journal Phytology, 2(11): 73-79.

13- Heidarian A.R., Kord H., Mostafavi Kh., Parviz Lak A., and Amini Mashhadi F. 2011. Investigating Fe and Zn foliar application on yield and its components of soybean (Glycine max L.) at different growth stages. Journal of Agricultural Biotechnology and Sustainable Development, 3 (9): 189 -197.

14- Masoni A., Evacoli A., and Mavoti M. 1996. Spectral of leaves deficient in iron, sulphur, magnesium and manganese. Agronomy Journal, 88(6):937-943.

15- Moghadam A.R., Vattani H., Baghaei B., and Keshavarz N. 2012. Effect of different levels of fertilizer nano-iron chelates on growth and yield characteristics of two varieties of spinach (Spinacia oleracea L.). Research Journal of Applied Sciences, 4(12): 4813-4818.

16- Pourgholam M., Nemati N., and Oveysi M. 2013. Effect of zinc and iron under the influence of drought on yield and yield components of rapeseed (Brassica napus L.). Annals of Biologcal Research, 4(4):186-189.

17- Sheykhbaglou R., Sedghi M., Tajbakhsh shishevan M., and Sharifi R. 2010. Effects of nano-iron oxide particles on agronomic traits of soybean. Notulae Scientia Biologicae,2(2): 112-113.

18- Singh A. L., and Dayal B. D. 1992. Foliar application of iron for recovering groundnut plants from lime induced iron deficiency chlorosis and accompanying losses in yield. Journal of Plant Nutrition, 15(9): 1421-1433.

19- Singh S., 2000. Effect of Fe, Zn on growth of canola. Environmental Scu, 34(1-2): 57-63.

20- Singh S., and Sinha S. 2005. Accumulation of metals and its effects in (Brassica juncea L.) Czern. (cv. Rohini) grown on various amendments of tannery waste. Ecotoxicology and Environmental Safety, 62:118-127.

21- Sozer N., and Kokini J.L. 2008. Nano technology and its application in the food sector (Review). Trends in Biotechnology, 27 (2): 82-89.

22- Zareie S., Golkar P., and Mohammadi Nejad G. H. 2011. Effect of nitrogen and iron fertilizers on seed yield and yield components of safflower genotypes. Journal of Agricultural Research , 6(16): 3924-3929.